Niêm yết giá hoa Tết, lợi đôi đàng

Nhiều người tiêu dùng có thói quen đợi đến 30 Tết mới đi mua hoa kiểng. Phải chăng thói quen này xuất phát từ việc người bán hét giá quá cao ngày đầu.

Để hạn chế tình trạng "canh mua giá rẻ chiều 30 Tết", bảo vệ được quyền lợi của người bán cũng như người mua hoa Tết, nhiều chuyên gia và cả nhà vườn đều cho rằng cần thay đổi cách thức bán hàng, đó là phải niêm yết giá ngay từ đầu, hoặc lập sàn bán hoa Tết và có sự quản lý.

Một cửa hàng hoa tại Đà Lạt niêm yết giá hoa từng loại để người mua dễ lên kế hoạch sắm Tết.

Không niêm yết giá: Hai bên đều thiệt

Là một tín đồ săn chơi hoa Tết trong hàng chục năm qua, ông Hồ Văn Cường (TP Thủ Đức, TP.HCM) cho biết luôn đi mua hoa Tết khá sớm để chọn được những cây hoa đẹp, ưng ý hơn, nhưng chấp nhận trả mức giá cao. 

"Nhiều người bán hét giá hoa quá cao ngay từ đầu nên nhiều người dân có tâm lý chờ giảm giá vào cuối ngày là chuyện khó tránh khỏi", ông Cường nói.

Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Thu Thủy (quận 12) thường xuyên chọn mua hoa vào chiều 30 Tết để được giá rẻ. Theo bà Thủy, cùng một chậu hoa cúc nhưng đầu mùa Tết thương lái bán 200.000 - 250.000 đồng, còn sát Tết, khi ế chỉ còn 100.000 đồng, thậm chí 50.000 - 70.000 đồng. 

Do đó, dù hoa mua trễ có thể không được đẹp, nhưng với những người lao động, tính ra người mua chi tiêu vậy cũng... hợp lý.

"Tôi hiểu được người nông dân cũng không dễ dàng gì để trồng được chậu hoa bán Tết, người bán cũng dãi nắng dầm sương nhiều ngày ở lề đường. Nhưng mức giá bán ra lúc đầu quá cao, cao đến vô lý và quá chênh lệch so với giá ngày cuối năm, dẫn đến người dân phải tính toán, chọn lựa. Chính người bán tự làm khó mình", bà Thủy khẳng định.

Với hơn chục năm trồng và buôn bán hoa lan, ông Phạm Anh Dũng, chủ tịch Hội sinh vật cảnh Củ Chi, thừa nhận việc người mua chờ hoa giá rẻ chiều 30 Tết xuất phát một phần do người bán kê giá quá cao ngay từ đầu. 

Tuy nhiên, theo ông Dũng, không ít người mua có tâm lý không muốn chia sẻ những khó khăn với người bán, thậm chí chờ thời cơ để hôi của, o ép bất chấp.

"Chiều 30 Tết là nhiều người mua trả giá rẻ như cho luôn, còn chỉ bằng một phần mười giá người bán đưa ra, còn dèm pha "không bán cũng bỏ chứ để làm gì", "bán còn kịp về quê ăn Tết", điều này thật sự làm người bán tổn thương", ông Dũng nói và cho rằng ngày càng nhiều thương lái chọn cách đập bỏ hoa vào chiều 30 Tết là vì thế.

Riêng với một số loại hoa có hạn sử dụng dài như hoa lan, hoa mai..., nhà vườn sẽ chọn để lại sang năm bán nếu cảm thấy không được giá. 

"Có thể xem xét hạ giá 20-30% vì chất lượng hoa tồn lại thường xấu hơn, chứ không thể giảm 80-90%, bán như cho được. Bởi bán như thế càng củng cố thói quen canh me mua hoa giá rẻ cho người mua", ông Dũng nói.

Nông dân xã Tân Quy Đông (Sa Đéc, Đồng Tháp) chăm sóc hoa kiểng bán Tết Nguyên đán 2023.

Mở sàn bán hoa, sao không!?

Trao đổi với chúng tôi, TS Nguyễn Đăng Nghĩa, chuyên gia nông nghiệp, cho rằng việc người bán đập bỏ hoa chiều 30 Tết là hiện tượng rất buồn, phản cảm trong mắt người dân và du khách. 

Theo ông Nghĩa, việc niêm yết giá bán với hoa Tết là điều cần thiết, giúp đưa thị trường của mặt hàng này dần vào khuôn khổ, hài hòa lợi ích của cả người bán lẫn người mua.

Đặc biệt, niêm yết giá sẽ tránh tình trạng "đập bỏ hoa vào chiều 30 Tết" làm ô nhiễm môi trường."Giá cả hoa Tết quá bấp bênh khiến người mua chịu thiệt nếu "đi không đúng ngày", trong khi nhiều trường hợp nhà vườn, thương lái phải bán rẻ vì hoa tồn khi giáp Tết. 

Tính ra, các bên gần như không ai có lợi ích bền vững nếu giá hoa Tết bị thả nổi và bán buôn loạn giá như hiện nay", ông Nghĩa nhận định.

Đại diện Hội sinh vật cảnh Việt Nam cho rằng nên tính toán việc niêm yết giá hoa Tết, thậm chí triển khai một sàn bán hoa Tết. Khi đó, ban quản lý sàn có thể đưa ra các quy định chung cơ bản về giá như có mức giá sàn và giá trần cho từng loại hoa, chủng loại... 

Người bán chỉ bán với giá trong khung này, trường hợp cần, người bán có thể tổ chức đấu giá trên sàn để người mua tham gia, sự cạnh tranh công bằng.

"Giá sàn và giá trần có thể đa dạng tùy vào thời điểm, chủng loại và chất lượng hoa, nếu mua hoa Tết sớm giá có thể cao hơn nhưng bù lại người chơi có thể sở hữu được hoa đẹp, ngược lại mua trễ, giá mềm hơn nhưng hoa sẽ bớt đẹp...", vị này nói và cho rằng nên khuyến khích người bán hoa, cơ sở nhỏ lẻ, thương lái thời vụ tham gia hội, nhóm để có được sự ổn định trong sản xuất, kinh doanh và tiêu thụ hoa Tết.

Về góc độ nhà vườn, ông Đỗ Mạnh Dũng, chủ vườn hoa Đỗ Dũng (Củ Chi), cho rằng việc niêm yết là cần thiết, nhưng nên có những linh động để người bán và người mua dễ gặp nhau. 

"Trường hợp cần như trước Tết 15 ngày, 10 ngày, 3 ngày..., dựa vào sức mua và chất lượng hoa, người bán có thể giảm giá nhưng trong biên độ vừa phải với tỉ lệ chênh lệch giá tầm 20-25%, tránh tình trạng "đầu mùa giá trên trời, cuối mùa giá dưới đất" sẽ hài hòa hơn", ông Dũng nói.

Vất vả trồng hoa nhưng chưa thể chăm chút cho khâu phân phối.

Phải dẹp nạn loạn giá hoa Tết

Bà Thanh Thanh (quận Gò Vấp, TP.HCM) cho biết cứ vào dịp Tết, gia đình chỉ chưng vài loài hoa quen thuộc như cúc mâm xôi, ly hay lay ơn. Trong khi cúc khá ổn định giá và dễ mua, giá hoa ly và lay ơn lại khá "loạn". Có thời điểm hoa ly còn tăng chóng mặt, chỉ trong vòng 3-4 ngày giá đã tăng gần 30% và cứ gần Tết lại tăng mạnh.

Ông Bảy A, xã Tân Mỹ Chánh, TP Mỹ Tho (Tiền Giang), cho biết dù chi phí tăng nhưng hoa Tết được thương lái mua với giá bằng năm rồi.

Khi nguồn cung hoa nhiều hơn, các cửa hàng hoa cũng mở ra, người tiêu dùng có thêm lựa chọn nên giá một số loại hoa đã bớt bị "thổi" nhưng giá hoa Tết vẫn biến động bất thường. "Vì thế theo tôi, nếu có thêm cửa hàng bán giá niêm yết, giá hoa sẽ không còn bị loạn nữa", bà Thanh nói.

Theo bà Thiên Trang - giám đốc kênh bán lẻ của Dalat Hasfarm, giá hoa Tết luôn là mối bận tâm không chỉ của người tiêu dùng mà còn cả doanh nghiệp. Khi thiết kế giá hoa bán ra thị trường, đặc biệt trong mùa Tết, nhà kinh doanh sẽ canh vào mức chấp nhận của người tiêu dùng.

"Với thị trường hoa, chúng tôi có chiến lược giá khá rõ ràng. Để ra một mức giá cụ thể, cả ban phụ trách sẽ họp và thiết kế giá cho các kênh, triển khai đồng loạt và yêu cầu niêm yết rõ ràng. Thường mức giá này ít khi bị điều chỉnh trong quá trình bán hàng Tết, chỉ một vài trường hợp hy hữu", bà Trang nói.

Theo đó, khoảng hai tuần trước Tết mỗi năm, Dalat Hasfarm sẽ có bảng giá mới dành cho thị trường hoa Tết, do đây là thời điểm các chi phí về logistics, nhân sự, vận hành... đều tăng đáng kể. Mức điều chỉnh giá này được công bố và niêm yết rõ ràng chứ không phải nhìn thấy loại hoa nào bán tốt, hút hàng thì đẩy giá lên cao.

"Nhưng thực tế những thời điểm cận Tết, vẫn luôn có người tiêu dùng sẵn sàng trả mức giá cao hơn nên xảy ra tình trạng loạn giá hoa. Thậm chí có trường hợp thương nhân bên ngoài thấy thị trường đang hút loài hoa nào đó thì gom hoa của hãng để bán ra ngoài giá cao hơn", bà Trang cho biết thêm.

"Bình ổn" thị trường hoa Tết vẫn luôn là mong mỏi của nhiều người tiêu dùng, khi việc loạn giá hoa những thời điểm cận Tết không chỉ thiệt hại cho người mua mà còn đem lại rủi ro cho người bán.

Nỗi sợ đi du lịch trong mùa lễ Tết

Chi phí đắt đỏ, các điểm đến đông đúc, xếp hàng lâu là những nguyên nhân khiến nhiều người quyết định ở nhà thay...