Hậu Covid-19: Làm thế nào để đi du lịch bền vững hơn?
Đừng bỏ qua việc nghiên cứu tìm hiểu trước khi “xách ba lô lên và đi” và lưu ý rằng chứng nhận kinh doanh “xanh” không phải lúc nào cũng là tất cả.
Bạn đã tiêm vaccin ngừa Covid và đang háo hức lên kế hoạch cho kỳ nghỉ hè thực sự sau một năm đầy biến cố, nhưng bạn có nghĩ rằng mình đang làm trầm trọng thêm những vấn đề như quá tải du khách, biến đổi khí hậu, điều kiện làm việc không công bằng. Là một du khách có trách nhiệm, bạn phải làm gì?
Ảnh: Getty Images
Với những người muốn du lịch có trách nhiệm, đây là điều bắt buộc: Bạn, trong tư cách du khách, phải nghiên cứu tìm hiểu trước về địa điểm mình sẽ đến.
Tìm khách sạn hay một đại lý du lịch được chứng nhận bền vững có vẻ là một khởi đầu tốt, nhưng thực tế không đơn giản như vậy. Có khoảng 180 nhãn chứng nhận đang trôi nổi trong ngành du lịch, mỗi nhãn chứng nhận các chứng chỉ xanh của một khách sạn, nhà hàng, đại lý du lịch hay thậm chí một điểm tham quan.
Và trong khi một số chứng nhận là đúng và trung thực, một số khác lại là “greenwashing” (quảng cáo xanh). Đây là chiêu các công ty dùng để miêu tả mình là một bên quan tâm đến môi trường nhưng thực tế lại hành động ngược lại.
Andrea Nicholas, giám đốc điều hành của Green Tourism, một tổ chức được chứng nhận có trụ sở tại Edinburgh với hơn 2.500 thành viên, cho biết khi các nhãn chứng nhận xuất hiện khắp nơi trên bản đồ, nhiều doanh nghiệp bắt đầu nhận ra tầm quan trọng để cải thiện hoạt động môi trường và xã hội của họ.
Đại dịch đã đưa khái niệm du lịch bền vững tiến xa hơn từ 5 đến 10 năm. Trước đây, nhiều doanh nghiệp chỉ xem tính bền vững như một “tiện ích bổ sung” nhưng bây giờ đó là điều bắt buộc.
Người tiêu dùng cũng đang ý thức về hậu quả từ những kỳ nghỉ của họ. Hơn 2/3 số người được hỏi trong cuộc khảo sát toàn cầu tại 7 quốc gia của American Express Travel gần đây cho biết, du khách “đang cố tìm hiểu rõ hơn về những thương hiệu du lịch thân thiện và bền vững để ủng hộ”.
Một cuộc thăm dò khác của Booking.com, cho thấy 69% trong số hơn 20.000 người được hỏi “mong đợi ngành du lịch cung cấp những lựa chọn du lịch bền vững hơn.”
“Du lịch bền vững” là gì?
Với sự đa dạng của các điểm tham quan và tình huống mà khách du lịch có thể gặp phải, không có câu trả lời chung về du lịch bền vững. Ví dụ việc sử dụng nước tối ưu ở một khách sạn dọc theo bờ biển Địa Trung Hải khô hạn của Tây Ban Nha quan trọng hơn rất nhiều so với ở phía tây Scotland mưa nhiều.
Các chuyên gia nói rằng, khái niệm này không chỉ đơn thuần là việc tái sử dụng khăn tắm trong phòng khách sạn hay mua đền bù carbon (carbon offset) cho chuyến bay của bạn, mặc dù đây cũng được đánh giá là một khởi đầu tốt.
Tính bền vững còn liên quan đến tiền lương và điều kiện làm việc của những người bồi bàn trên du thuyền hay người xách túi cho bạn trong một chuyến trekking.
Nó liên quan đến sức ép mà bạn có thể gây ra cho một thành phố, di sản hay một khu vực tự nhiên vốn đã đông đúc; nó liên quan đến việc khách sạn bạn nghỉ lại mua sản phẩm từ nông trại địa phương hay từ một nhà cung cấp ở bên kia thế giới. Hoặc Liệu người dân địa phương có được hưởng số tiền bạn chi tiêu trong chuyến du lịch - hay được rót vào tài khoản của một công ty đa quốc gia nào đó.
Ảnh: Getty Images
Freya Higgins-Desbiolles, giảng viên cao cấp về du lịch tại Đại học Nam Úc, cho biết: “Điều bạn cần làm là tác hợp trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp với du khách có hiểu biết, người biết họ đang yêu cầu gì và sau đó yêu cầu điều đó.”
Bà liệt kê một số câu hỏi du khách nên tự hỏi trước khi thực hiện chuyến đi tiếp theo: Làm thế nào để đi du lịch trong thời gian thấp điểm? Làm thế nào để có thể đến những nơi không quá đông đúc? Làm thế nào để đảm bảo số tiền chi tiêu cuối cùng sẽ được đổ về nền kinh tế địa phương?
Johannah Christensen, giám đốc điều hành một tổ chức phi lợi nhuận và là khách du lịch lâu năm có trách nhiệm, nói rằng bà luôn tìm kiếm những chứng nhận đáng tin cậy khi đặt phòng khách sạn cho sự kiện chuyên nghiệp hàng năm của công ty. Nhãn Green Key - một chương trình chứng nhận có trụ sở chính tại Copenhagen, nơi bà Christensen sinh sống - là chứng nhận bà sử dụng để kiểm tra trong quá khứ, nhưng bà luôn chắc chắn tìm thêm những chứng nhận khác.
“Bạn có thể tìm kiếm những dấu kiểm màu xanh lá cây đó nhưng cũng hãy hiểu ý nghĩa của chúng,” bà nói. “Khách sạn thực sự phải làm những gì để đạt được nó? Đừng ngại đặt câu hỏi."
Tìm kiếm như thế nào cho hiệu quả?
Đặt câu hỏi trước khi đặt phòng và cả trong lúc bạn đang đi du lịch là một trong những động thái hiệu quả nhất mà khách du lịch có thể làm, Gregory Miller, giám đốc điều hành của Trung tâm Du lịch có trách nhiệm có trụ sở tại Washington, D.C, nói. Ông khuyên mọi người nên bắt đầu bằng cách xem kỹ trang web của các công ty lữ hành, khách sạn và điểm đến mà họ dự định sử dụng/ghé thăm. Nếu không tìm thấy bất kỳ dấu vết nào về tính bền vững thì "đó ắt hẳn là một cảnh báo," ông nói.
Liệu người dân địa phương có được hưởng số tiền bạn chi tiêu trong chuyến du lịch cũng là vấn đề đáng lưu ý. Ảnh: Getty Images
Ngoài ra, ông còn gợi ý du khách kiểm tra danh sách những “mẹo” du lịch có trách nhiệm do tổ chức của ông đưa ra, bao gồm những đề xuất như thuê hướng dẫn viên địa phương, xin phép trước khi chụp ảnh người dân, chỉ đặt chân trên những con đường mòn được cho phép trong các khu vực tự nhiên và suy nghĩ kỹ về việc cho tiền trẻ em địa phương.
Susanne Etti, chuyên gia về tác động môi trường tại Intrepid Travel, một công ty điều hành tour du lịch toàn cầu có trụ sở tại Úc, có những lời khuyên khác dành cho du khách. Bà cho biết khách du lịch có thể bắt đầu bằng cách kiểm tra danh sách hơn 230 tổ chức du lịch đã tham gia sáng kiến Tuyên bố Du lịch, những thành viên trong số đó đã cam kết đề ra kế hoạch hành động về khí hậu và cắt giảm lượng khí thải carbon.
Thay vì đi máy bay, bạn có thể lựa chọn tàu hỏa. Ảnh: Getty Images
Từ kinh nghiệm du lịch của mình, TS Etti chia sẻ: “Khi bạn đi máy bay, hãy tính toán.” Trước đại dịch, khi bà đi từ Úc – nơi bà đang sinh sống đến quê nhà Đức – thường bà sẽ thực hiện một chuyến bay đường dài, nhưng sau này bà chọn tàu hỏa hay các phương tiện khác ít gây ô nhiễm hơn để đi vòng quanh Châu Âu, thậm chí khi bà có sẵn những lựa chọn để đi máy bay chặng ngắn giá rẻ.
Tiến sĩ Etti cũng khuyến cáo rằng du khách nên học cách sống chậm lại. “Ở lại một địa điểm lâu hơn để thực sự hiểu cộng đồng đó sống như thế nào.”
Tái định nghĩa du lịch
Dominique Callimanopulos, người đứng đầu Elevate Destination, một nhà điều hành tour du lịch quốc tế có trụ sở tại Massachusetts, đã giành được một số giải thưởng cho cam kết về tính bền vững, cho biết: nhiều du khách cũng cần thay đổi tư duy của mình. Mọi người nên học cách xem chuyến đi của mình là cơ hội để trao đổi với cộng đồng mình ghé thăm hơn là một giao dịch tiêu dùng đơn giản.
Bà Callimanopulos cho biết ngay cả nhóm khách hàng thiên về tính bền vững của công ty bà cũng hiếm khi chịu nghiên cứu tìm hiểu. Bà nhận được câu hỏi “có máy sấy tóc không” nhiều hơn là câu hỏi về những hoạt động xã hội hay môi trường của công ty.
“Mọi người có thể thay đổi từ việc nghĩ về trải nghiệm cá nhân của mình sẽ như thế nào sang việc xem xét tác động từ trải nghiệm đó đến mặt đất, điểm đến và cộng đồng", bà cho hay
Sven-Olof Lindblad, giám đốc điều hành Lindblad Expeditions chuyên phục vụ các chuyến du ngoạn mạo hiểm bằng tàu thủy ở các điểm đến như Alaska, Nam Cực và Nam Thái Bình Dương, nói rằng ông liên tiếp thấy mọi người chi tới 40.000 đô la cho một chuyến du ngoạn đến Nam Cực. Tuy nhiên, họ lại không hề thực hiện bất kỳ nghiên cứu nào về các hoạt động của công ty cung cấp chuyến đi đó.
“Bạn sẽ không mua một chiếc ô tô từ một quảng cáo mà không hiểu nó là gì và nó được so sánh với các hãng khác như thế nào. Tôi thỉnh thoảng hoàn toàn ngạc nhiên trước sự thiếu chuẩn bị của các du khách trong một chuyến du lịch,” ông nói.
Ảnh: Getty Images
Ông Lindblad khuyến nghị rằng, ngoài việc tự nghiên cứu, khách du lịch có thể nói chuyện với cố vấn du lịch hay đại lý du lịch. Những người này có thể giúp họ tìm kiếm những câu trả lời có thể không có sẵn trên trang web của công ty.
"Khi chọn đi du lịch, mọi người phải thực sự hiểu họ đang bước vào cái gì, bởi vì có rất nhiều trò tinh ma trong ngành kinh doanh này,” ông nói.
Hơn một thập kỉ, đã đi qua 40 nước, kết bạn với vài trăm người thú vị, tôi phải thừa nhận rằng phần lớn những...