Cần tháo gỡ 'nút thắt' hạ tầng và pháp lý để 'mỏ vàng' du lịch đêm bứt phá
Chia sẻ
Du lịch đêm đang là động lực tăng trưởng mới cho kinh tế. Dù nhiều sản phẩm hấp dẫn đã hình thành sau 3 năm triển khai đề án, nhưng để "mỏ vàng" này phát huy hết tiềm năng, vẫn còn nhiều điểm nghẽn cần khẩn trương tháo gỡ.
Ngày 12/11, tại tỉnh Quảng Ninh đã diễn ra buổi hội thảo đánh giá tình hình triển khai đề án "Một số mô hình phát triển sản phẩm du lịch đêm". Sự kiện do Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam phối hợp cùng Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ninh tổ chức.
Hội thảo không chỉ nhằm đánh giá kết quả thực hiện mô hình phát triển sản phẩm du lịch đêm trong thời gian qua mà còn tạo cơ hội để các nhà quản lý, các chuyên gia du lịch cùng nhau trao đổi, đề xuất giải pháp, kiến nghị xây dựng mô hình phù hợp thúc đẩy phát triển du lịch đêm cho giai đoạn 2026-2030.
Quang cảnh buổi hội thảo đánh giá tình hình triển khai đề án "Một số mô hình phát triển sản phẩm du lịch đêm". Ảnh: TITC.
Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Hà Văn Siêu điều hành hội thảo. Ảnh: TITC.
Nhiều địa phương chú trọng xây dựng sản phẩm du lịch đêm
Năm 2020, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1129/QĐ-TTg phê duyệt đề án "Phát triển kinh tế ban đêm ở Việt Nam", mở ra hướng đi chiến lược mới. Thực hiện chủ trương này, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã giao Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam triển khai đề án "Một số mô hình phát triển sản phẩm du lịch đêm giai đoạn 2023-2025", với mục tiêu thử nghiệm và nhân rộng các mô hình phù hợp cho giai đoạn 2026-2030.
Báo cáo sơ kết mới đây cho thấy, tư duy phát triển du lịch đêm đã có sự thay đổi rõ rệt. Nhiều địa phương không còn xem đây là một sản phẩm phụ mà đã thật sự là hướng đi chiến lược. Hiệu quả kinh tế - xã hội bước đầu rất tích cực: doanh thu du lịch tăng từ 20-30%, nhiều việc làm mới được tạo ra, đặc biệt trong lĩnh vực dịch vụ ăn uống, giải trí và nghệ thuật biểu diễn.
Trên cả nước, nhiều mô hình sáng tạo đã định hình và thu hút du khách. Hà Nội gây ấn tượng mạnh với các tour đêm mang đậm dấu ấn văn hóa - lịch sử như "Đêm thiêng liêng" tại Nhà tù Hỏa Lò, "Giải mã Hoàng thành" tại Hoàng thành Thăng Long. Đà Nẵng xây dựng thương hiệu qua "Lễ hội pháo hoa quốc tế" và các show diễn như "Ký ức Hội An". Quảng Ninh và Phú Quốc nổi bật với các tổ hợp giải trí, mua sắm "không ngủ" như VuiFest, Grand World.
Màn hoạt cảnh tái hiện lại những câu chuyện bên trong Nhà tù Hỏa Lò theo cách vô cùng sinh động, thu hút sự chú ý của khách tham quan. Ảnh: Fanpage Nhà tù Hỏa Lò.
Một tiết mục biểu diễn nghệ thuật múa tại tour đêm "Giải mã Hoàng thành Thăng Long". Ảnh: Ngọc Trang.
Hình ảnh ấn tượng tại show diễn nghệ thuật thực cảnh "Ký ức Hội An". Ảnh: Ký ức Hội An.
TP.HCM và những sản phẩm du lịch đêm đặc thù
Là trung tâm kinh tế - văn hóa lớn nhất cả nước, TP.HCM đang tích cực khai thác lợi thế đô thị sông nước và sự năng động của mình để phát triển các sản phẩm du lịch đêm.
Thành phố hiện đang tập trung vào 5 nhóm mô hình chính. Về biểu diễn văn hóa, nghệ thuật, TP.HCM có các show diễn được đầu tư bài bản, thu hút khán giả quốc tế như "À Ố Show" hay các chương trình mang tính lịch sử như "Trăng Chiến Khu", "Đất thép - Địa đạo".
Trải nghiệm tour đêm "Trăng chiến khu" tại Địa đạo Củ Chi. Ảnh: Địa đạo Củ Chi.
Mô hình tham quan du lịch đêm khai thác tối đa lợi thế sông Sài Gòn. Các tour trải nghiệm trên buýt sông (Saigon Water Bus), tour "Ngắm hoàng hôn trên sông Sài Gòn" và các chương trình du thuyền ẩm thực kết hợp văn nghệ trên sông đang trở thành lựa chọn yêu thích của nhiều du khách muốn ngắm nhìn thành phố từ một góc nhìn khác.
Chiếc du thuyền ẩm thực đưa khách dạo ngắm thành phố bên sông. Ảnh: Thuyền Sài Gòn.
Bên cạnh đó, mảng văn hóa ẩm thực và dịch vụ ăn uống về đêm là một điểm mạnh không thể bỏ qua. Những khu phố "không ngủ" như Bùi Viện, các tuyến phố ẩm thực chuyên biệt tại Vĩnh Khánh, Hồ Thị Kỷ, Nguyễn Thượng Hiền... cùng các công viên giải trí như Đầm Sen, Thảo Cầm Viên Sài Gòn đã tạo nên một bức tranh du lịch đêm sôi động, đa dạng, đáp ứng nhu cầu của cả người dân và du khách.
Du khách quốc tế vui chơi đêm Halloween trên phố Bùi Viện. Ảnh: Hà Sang.
Những điểm nghẽn cần tháo gỡ
Mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực, quá trình phát triển du lịch đêm tại Việt Nam, bao gồm cả TP.HCM, vẫn đang đối mặt với không ít vướng mắc.
Thứ nhất, sản phẩm du lịch đêm còn có sự trùng lặp, thiếu điểm nhấn văn hóa đặc sắc và sự đầu tư chưa tới. Nhiều nơi mới chỉ dừng lại ở các khu chợ đêm, phố đi bộ, phố ẩm thực... mà thiếu các hoạt động giải trí, nghệ thuật quy mô lớn, đủ sức giữ chân du khách chi tiêu nhiều hơn và ở lại lâu hơn.
Thứ hai, điểm nghẽn lớn nhất là khung pháp lý và cơ chế quản lý đặc thù chưa hoàn thiện và đồng bộ. Các quy định về thời gian hoạt động, tiếng ồn, an ninh trật tự... vẫn còn chồng chéo, gây khó khăn cho doanh nghiệp muốn đầu tư dài hạn.
Thứ ba, hạ tầng kỹ thuật và dịch vụ hỗ trợ còn thiếu và yếu. Nhiều địa phương thiếu hệ thống giao thông công cộng ban đêm, chiếu sáng đô thị, bãi đỗ xe và đặc biệt là hệ thống vệ sinh công cộng đạt chuẩn phục vụ du khách.
Cuối cùng, nguồn nhân lực phục vụ du lịch đêm chưa được đào tạo chuyên sâu, trong khi yêu cầu về kỹ năng ngoại ngữ, phong cách ứng xử và bảo vệ an toàn cho du khách là rất cao. Công tác phối hợp giữa các ngành, các cấp và doanh nghiệp vẫn còn nhiều bất cập, chưa tạo nên một hệ sinh thái đồng bộ.
Hàng trăm du khách và người dân TP.HCM chen nhau xuống đường "trẩy hội" Halloween tại phố "Tây". Ảnh: Hà Sang.
Định hướng giai đoạn mới
Để du lịch đêm thực sự trở thành một sản phẩm chủ đạo, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của điểm đến, giai đoạn 2026-2030 cần những giải pháp căn cơ và đồng bộ.
Theo định hướng từ Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, ưu tiên hàng đầu là hoàn thiện thể chế, chính sách đặc thù, tạo hành lang pháp lý thông thoáng, khuyến khích sáng tạo. Một giải pháp mang tính then chốt là quy hoạch không gian phát triển du lịch đêm một cách đồng bộ, đặc biệt là hình thành các khu vực, tổ hợp giải trí đêm riêng biệt, tách biệt với khu dân cư để giảm thiểu ảnh hưởng tiếng ồn và ô nhiễm.
Bên cạnh đó, các địa phương cần tập trung vào việc phát triển sản phẩm đa dạng, chất lượng và mang bản sắc riêng. Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Hà Văn Siêu nhấn mạnh, cần "đa dạng hóa sản phẩm gắn với văn hóa, ẩm thực, lễ hội, nghệ thuật, công nghiệp sáng tạo... nhằm tạo ra trải nghiệm độc đáo, hấp dẫn, có giá trị thương hiệu cao".
Theo Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Hà Văn Siêu, các địa phương cần tập trung vào việc phát triển sản phẩm du lịch đêm đa dạng, chất lượng và mang bản sắc riêng. Ảnh: TITC.
Công tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và đẩy mạnh truyền thông, quảng bá thương hiệu "Việt Nam rực rỡ, năng động" cũng là nhiệm vụ cấp bách. Đồng thời, việc ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý và vận hành sẽ giúp tối ưu hóa trải nghiệm của du khách.
Với tinh thần chủ động và sáng tạo, cùng sự đồng hành của nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng, du lịch đêm được kỳ vọng sẽ trở thành một trong những "át chủ bài", góp phần thực hiện thắng lợi Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030.
Từ bỏ lợi nhuận vài tỷ đồng mỗi năm, bà Nguyễn Thị Xuân Thu kiến tạo SOL Retreat Farm bằng trọn tâm huyết, chứng minh...
