Hấp dẫn hương vị phở: Chuyến du hành ẩm thực từ núi rừng về phố thị

Giữa trung tâm TP.HCM nhộn nhịp, Ngày hội Phở trở thành điểm hẹn văn hóa – ẩm thực độc đáo, nơi những tô phở vùng cao như phở ngô Hà Giang, phở vịt quay Lạng Sơn, phở hai tô Gia Lai… mang theo ký ức núi rừng, chinh phục thực khách trong nước và quốc tế.

Phở vịt quay Lạng Sơn, nước dùng sử dụng nước sốt ướp thịt vịt và nước tiết ra khi quay vịt, tạo nên hương vị béo ngậy, đậm đà.

Phở ngô Hà Giang đã trở thành một biểu tượng ẩm thực tại vùng đất Quản Bạ bởi sợi phở được làm hoàn toàn từ bột ngô vàng óng.

Phở khô Gia Lai, còn được gọi là Phở khô hai tô hay Phở khô Pleiku, một đặc sản độc đáo và nổi tiếng của vùng đất Tây Nguyên.

Chủ nhật 14/12, ngày thứ hai lễ hội phở diễn ra xôm tụ tại Thương xá Tax, phố phường dường như dậy sớm hơn thường lệ, rộn ràng hương phở ngạt ngào đón chào ngày mới. Trong dòng người tấp nập đổ về Ngày hội Phở, giữa làn khói nghi ngút của những nồi nước dùng sôi ùng ục hòa trong tiếng nói cười rộn ràng.

Không gian trung tâm Sài Gòn bỗng hóa thành một “bản đồ phở” thu nhỏ của hương vị món ngon quốc hồn quốc túy từ khắp 3 miền, từ phố thị đến thôn quê, từ đồng bằng ngược lên vùng cao… Nơi đó mỗi gian hàng là một miền ký ức, mỗi tô phở là một lát cắt văn hóa, đưa thực khách rời xa phố thị để chạm đến hương vị của núi rừng cao nguyên, vùng đất còn đậm nét mộc mạc, nguyên sơ.

Càng về đêm, không gian Ngày hội phở càng trở nên đông đúc, nhộn nhịp; người dân và du khách chọn cho mình hàng phở ưng ý để thưởng thức.

Giữa muôn vàn sắc thái phở, các gian hàng đến từ vùng cao xa xôi nổi lên như một điểm nhấn thu hút du khách. Không cầu kỳ trong cách trang trí, mang dáng dấp giản dị tái dựng dàn khung tre treo bánh phở vừa mới hấp cùng nồi nước dùng lớn, cả gian hàng bốc khói nghi ngút như sương giăng mờ ảo buổi ban mai.

Thực khách nườm nượp tới lui, sự tò mò ban đầu nhanh chóng nhường chỗ cho cảm giác thích thú khi mọi người nhận ra rằng phở không chỉ có một khuôn mẫu quen thuộc, mà còn vô vàn biến tấu gắn liền với thổ nhưỡng, khí hậu và lịch sử riêng có của từng vùng đất.

Thịt vịt quay với lớp da vàng giòn rụm, thịt bên trong mềm mọng và thấm đẫm hương vị của các loại gia vị, đặc biệt là lá mắc mật.

Những lát vịt quay được xếp lên bát phở nóng hổi, vị béo hòa quyện cùng nước dùng thanh ngọt tạo nên một tổng thể hài hòa, tròn vị.

Ăn phở vịt quay không chỉ là thưởng thức một món ngon, mà còn là cảm nhận hơi thở văn hóa ẩm thực của miền sơn cước, nơi sự mộc mạc của bột ngô, bột gạo cùng với sự tinh tế trong cách quay vịt và vị ngọt tự nhiên của nước dùng hòa làm một.

Bất ngờ nhất với nhiều người cũng như tôi, đó là được thưởng thức tô phở vịt quay Lạng Sơn giữa lòng Sài Gòn còn gì thú vị bằng. Hương vị của món phở mang nét riêng khó trộn lẫn, khiến người dùng chỉ cần nếm một lần là nhớ mãi, anh Trần Nhuận Hoạt ở Phú Nhuận hào hứng nói.

Nước dùng trong, ngọt thanh, được ninh kỹ từ xương vịt kết hợp cùng các loại gia vị đậm hương núi rừng nên không hề ngấy.

Thứ làm nên linh hồn của bát phở chính là vịt quay: da vịt vàng đậm, giòn nhẹ, thịt bên trong mềm và đậm đà nhờ được tẩm ướp khéo léo.

Không chỉ người dân địa phương hay thực khách trong nước, nhiều du khách quốc tế cũng tỏ ra đặc biệt thích thú. Bà Yamada Keiko, du khách đến từ Nhật Bản, chia sẻ rằng bà đã ăn phở ở nhiều nơi tại Việt Nam, nhưng phở vùng cao tại lễ hội mang đến cảm giác rất khác, nhẹ nhàng và thoảng hương gia vị của núi rừng, khiến bà vẫn muốn dùng thêm tô nữa mà không hề cảm thấy ngán.

Trong khi đó, ông Michael Thompson, du khách đến từ xứ sở của những chú Kangaroo không giấu được sự phấn khích khi liên tục quay lại các gian hàng, bởi hiếm có nơi nào ông có thể thưởng thức nhiều loại phở đặc trưng của nhiều vùng miền như vậy chỉ trong buổi sáng.

Ông khoe mình đã thưởng thức tất cả 4 tô, thật sự no nê nhưng miệng vẫn muốn dùng thêm và chân cứ rảo bước về các gian hàng bốc khói thơm lựng.

Điểm đặc biệt đầu tiên nằm ở bánh phở làm từ bột ngô, thứ nguyên liệu gắn bó mật thiết với đời sống bà con vùng cao.

Không kém phần cuốn hút là phở ngô Hà Giang – H’Mong Village, món ăn gắn liền với vùng đá tai mèo khắc nghiệt. Trong điều kiện đất đai ít lúa gạo, người dân nơi đây đã sáng tạo ra sợi phở từ ngô, biến thứ nông sản quen thuộc thành nền tảng cho món ăn đặc sắc.

Sợi phở có màu vàng nhạt, dày vừa phải, mềm nhưng không nát, độ dai bùi tự nhiên và mùi thơm thoang thoảng của ngô.

Tô phở mộc mạc gợi mở nhiều ý tưởng sáng tạo, đồng thời nhắc nhở về giá trị cốt lõi của sự giản dị trong ẩm thực.

Sợi phở vàng ươm, nước dùng đượm hương quế hồi và thảo quả vô cùng hấp dẫn.

Tô phở ngô mang hương vị nhẹ nhàng, nước dùng trong veo ninh từ xương bò địa phương, phảng phất mùi thảo quả, tạo cảm giác ấm áp và dễ chịu. Sợi phở ngô dai mềm vừa đủ, không lấn át nước dùng mà nâng đỡ hương vị tổng thể, khiến thực khách càng ăn càng thấy ngọt hậu.

Dạo một vòng lễ hội, hàng dài thực khách dừng chân khá lâu, kiên nhẫn xếp hàng dài trước gian hàng phở khô hai tô Gia Lai danh bất hư truyền. Cách ăn phở tách riêng bánh phở và nước dùng vốn đã quen thuộc với người Tây Nguyên, nay trở thành trải nghiệm thú vị với thực khách.

“Tô phở khô chứa sợi phở đã được trụng, trộn đều với tóp mỡ giòn, hành phi, thịt bò/gà xé; tương sốt có vị đậm và hơi béo”, chị chủ giới thiệu.

Chị Thanh Hà ở Tân Bình cho hay, ngày trước ở khu cư xá Bắc Hải có quán chuyên phở khô hai tô, sau Đại dịch, quán dời về đâu không rõ. Nay tình cờ gặp lại hương vị xưa đúng điệu, gợi những ngày cũ thuở sinh viên cùng bạn bè hẹn hò, quây quần thưởng thức hương vị của Tây nguyên đại ngàn.

Như tên gọi, cách dùng món này, gồm 2 tô: tô lớn là bánh phở trộn thịt, hành, gia vị; tô còn lại thường nhỏ hơn là nước dùng nóng hổi, trong và đậm vị.

Khi ăn, thực khách vừa cảm nhận được sự đậm đà của tô trộn, rồi húp từng thìa nước dùng ngọt thanh, tạo nên nhịp điệu thưởng thức chậm rãi đầy chủ ý. Sự giản dị trong cách trình bày càng làm nổi bật tinh thần phóng khoáng của vùng đất đỏ bazan.

Hơn nữa, nguyên liệu được lựa chọn kỹ lưỡng từ núi rừng: bò thả rông, gà đồi chắc thịt, gia vị rừng từ mắc khén, thảo quả, hạt dổi, quế hồi… được sử dụng chừng mực, tạo chiều sâu hương vị mà không lấn át vị ngọt tự nhiên. Nhờ đó, mỗi tô phở mang đến cảm giác dễ chịu, ấm nóng, rất hợp với tiết trời cuối năm.

Người dân và du khách xếp hàng dài ra tới cổng, kiên nhẫn chờ đến lượt trong đêm bế mạc, minh chứng rõ nhất cho sức hấp dẫn mạnh mẽ của Ngày hội phở.

Bên cạnh những lời khen từ du khách quốc tế, người dân và thực khách trong nước cũng bày tỏ nhiều cảm nhận thích thú. Họ cho rằng phở vùng cao mang lại cảm giác “ăn là nhớ” bởi vị ngọt tự nhiên và cách nêm nếm vừa phải, nhất là hương vị rất riêng không lẫn vào đâu được.

Điều làm nên sức hút riêng của phở vùng cao tại lễ hội chính là sự mộc mạc mà tinh tế.

Còn các bạn trẻ thích thú khi được trò chuyện với các nghệ nhân, lắng nghe câu chuyện giữ lửa bếp, giữ nghề phở giữa nhịp sống hiện đại. Ngày cuối tuần diễn ra lễ hội phở, nhiều người đưa cả gia đình đến thưởng thức, đánh giá cao không gian lễ hội thân thiện, sạch sẽ, giúp trẻ em hiểu thêm về văn hóa ẩm thực truyền thống.

Ngày hội Phở giữa lòng Sài Gòn vì thế không chỉ là nơi ăn ngon, mà còn là hành trình khám phá văn hóa, ẩm thực theo chiều sâu.

Chắc chắn rằng khi lễ hội khép lại, dư vị ngọt lành của những tô phở từ khắp mọi miền, đặc biệt là tô phở vùng cao sẽ vẫn còn đọng lại, như một lời mời gọi đầy quyến rũ hành trình khám phá tiếp theo về chính gốc quê hương xuất xứ.

Đó là lời mời lên núi, về cao nguyên, về đồng bằng, về những miền đất đã sinh ra các sợi phở mộc mạc nhưng giàu bản sắc, để rồi nhận ra rằng phở không chỉ để ăn, mà còn để cảm, để nhớ và để yêu thêm những vùng đất của quê hương đất nước mình.