Về 'đất tổ' nghề phở, thưởng thức chuẩn vị xưa
Chia sẻ
Ăn một miếng phở Vân Cù, người sành ăn sẽ nhận ra thứ hương vị, bánh phở không giống với bất cứ một loại phở nào. Vị ngọt đậm, béo nhưng thanh của nước dùng “quyện” trong từng sợi phở dai, giòn, bóng mướt.
Festival Phở 2024 có chủ đề “Con đường phở Việt”.
Chiều 15/3, tại thành phố Nam Định đã diễn ra Lễ khai mạc Festival Phở 2024 với chủ đề “Con đường phở Việt”. Đây là sự kiện văn hoá ẩm thực quy mô toàn quốc do UBND tỉnh Nam Định chỉ đạo Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch phối hợp với Hiệp hội Văn hoá Ẩm thực Nam Định, Ban Nhân Dân điện tử (Báo Nhân Dân) và một số đơn vị, nhãn hàng, nhà tài trợ liên quan tổ chức.
Phát biểu khai mạc Festival Phở 2024, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định Trần Lê Đoài nhấn mạnh, với sự phong phú, đa dạng, hài hòa và tinh tế, ẩm thực đặc trưng mang đậm phong vị của người Nam Định với những món ăn ngon đã trở thành thương hiệu nổi tiếng; trong đó tiêu biểu nhất là phở Nam Định. Đến nay, phở Nam Định đã lan tỏa rộng khắp trong nước và quốc tế, trở thành món ăn yêu thích, phổ biến, mang đậm bản sắc văn hóa của cộng đồng.
Với 80% dân số theo nghề phở, với những chiến lược quảng bá thương hiệu phở Vân Cù của tỉnh Nam Định, nghề phở của người làng Vân Cù sẽ còn phát triển hơn nữa.
Festival Phở 2024 tổ chức tại Nam Định không chỉ mang đến cho người dân, du khách những trải nghiệm thú vị, hiểu thêm về nghề phở; được thưởng thức những tô phở ngon của khắp mọi miền đất nước hội tụ mà còn là hoạt động quảng bá, giới thiệu mảnh đất, con người và văn hóa ẩm thực Nam Định.
Festival Phở 2024 diễn ra trong 3 ngày (từ ngày 15 đến 17-3) tại các địa điểm: khu vực Quảng trường Khách sạn Nam Cường (thành phố Nam Định) và làng Vân Cù, xã Đồng Sơn (Nam Trực); quy tụ 50 gian hàng của các doanh nghiệp, thương hiệu được lựa chọn tham gia trình diễn, quảng bá hình ảnh.
Một trong những điểm nhấn của Festival Phở 2024 là hoạt động nấu phở của 20 nghệ nhân và 30 người phụ giúp, tạo ra nồi phở khổng lồ thơm ngon, đậm vị, qua đó tôn vinh các nguyên liệu ẩm thực, các loại gia vị truyền thống của Việt Nam. Festival Phở 2024 sẽ có 2 hoạt động quảng diễn “Hương vị phở Việt” (chế biến món phở), “Sợi phở Việt” (quy trình tạo ra sợi phở) hấp dẫn thực khách. Ngoài các hoạt động thường niên, năm nay tại Festival Phở sẽ tổ chức không gian giới thiệu văn hóa phở Việt Nam "Tinh hoa phở Việt", quy tụ nhiều gian hàng phở đặc trưng của 3 miền đến từ các thương hiệu tiêu biểu được lựa chọn tham gia trình diễn, quảng bá hình ảnh.
Bên cạnh cơ hội được thưởng thức những tô phở chuẩn vị xưa của làng nghề được các đầu bếp, nghệ nhân ẩm thực chế biến, các đại biểu, khách mời và người dân còn được tìm hiểu về sự hình thành, phát triển của phở theo thời gian; “mục sở thị” quy trình tráng bánh phở thủ công tạo ra sợi phở; chế biến nước dùng; các công đoạn làm nên món phở bò Vân Cù - đặc sản ẩm thực của quê hương Nam Định.
Xuyên suốt trong 3 ngày diễn ra Festival Phở 2024, Ban tổ chức sẽ phát hành chương trình ưu đãi đặc biệt khoảng 20 nghìn bát phở cho thực khách theo hình thức coupon (vé). Với mỗi coupon có giá trị 15 nghìn đồng, thực khách sẽ được thưởng thức 1 tô phở tại các gian hàng tùy chọn. Kết thúc Festival Phở 2024, Ban tổ chức sẽ trích số tiền thu được từ 5.000 coupon để trao tặng cho Quỹ trẻ em bại não tại tỉnh Nam Định.
Ở Nam Định có Làng Vân Cù, từ lâu được coi là “cái nôi” của nghề phở cả nước. Trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm, đến nay, nghề phở vẫn được các gia đình tại địa phương gìn giữ, trao truyền qua nhiều thế hệ, đưa phở lan tỏa đến khắp mọi nơi trong và ngoài nước. Trải qua hơn 100 năm, phở Vân Cù đã trở thành thương hiệu ẩm thực uy tín và là món ăn tiêu biểu cho văn hoá ẩm thực Nam Định nói riêng và Việt Nam nói chung.
Những người ở làng Vân Cù không biết ai là “tổ nghề” phở. Chỉ biết rằng cụ Cồ Hữu Vặng là người đi tiên phong đưa phở gánh ra Hà Nội vào những năm 1930 sau đó nhiều người học theo. Tuy nhiên, gốc gác của món phở Vân Cù ngày nay thì các cụ cao niên trong làng đều có thể kể “vanh vách”.
Món phở ngon nức tiếng của người làng được bắt đầu từ… bát canh đa cua. Tuy nhiên, cua thì không phải lúc nào cũng có để nấu nên người làng sau đó đã sử dụng xương lợn rồi bò để nấu phở. Và cách nấu phở của người Vân Cù cũng có những tuyệt kỹ gia truyền rất riêng. “Công thức” ấy được đúc rút trong mấy chữ đơn giản, muốn có bát phở ngon phải có nguyên liệu là xương và thịt ngon. Tuy đơn giản, nhưng cũng theo những người nấu phở lâu năm ở Vân Cù, không phải ai muốn học là học được. Từ khâu chọn thịt, ninh xương để làm nước dùng cũng đòi hỏi những kỹ năng thành thục. Thịt bò để làm phở là súc thịt lấy từ con bò trưởng thành, nặng khoảng 3-4 tạ/con. Loại ấy xả thịt chỉ còn khoảng 2,5 tạ thịt, xương cốt mới cho được thứ nước ngọt của tuỷ, ngọt cốt, ngọt tịnh chứ không phải ngọt của mì chính…
Festival Phở 2024 là sự kiện văn hoá ẩm thực quy mô toàn quốc.
Không phải bây giờ phở Vân Cù mới trở thành thương hiệu nức tiếng cả nước mà ngay từ thời Pháp thuộc, những người thợ nấu phở của làng đã biết cách mang nghề… đi xa. Kẽo kẹt, tảo tần trên vai gánh phở, những người nấu phở làng Vân Cù đã mang tiếng rao “phở đi” đến với nhiều làng quê, tỉnh thành. Ban đầu, họ có thể làm công cho các tiệm Cao Lâu của người Hoa ở Hải Phòng, Hà Nội, Nam Định. Tích luỹ chút vốn liếng, họ mở các tiệm phở khắp nơi như: cụ Đỗ Văn Dương mở tiệm phở ở sau Ga Hàng Cỏ (Hà Nội). Cụ Vũ Văn Lâu, Vũ Tặng, Vũ Văn Mai ,Vũ Văn Cung mở quán phở ở Hải Phòng; cụ Vũ Chuẩn, Vũ Tỳ mở quán phở ở Lào Cai…
Không gian trải nghiệm văn hoá ẩm thực là dịp để các đầu bếp nghệ nhân ẩm thực của làng nghề, các thương hiệu phở gốc Nam Định trên toàn quốc hội tụ, cung ứng chuỗi sản phẩm nông nghiệp chất lượng; qua đó giới thiệu, lan toả giá trị văn hoá phở đến bạn bè, du khách trong nước và quốc tế.
Cách nấu phở của người Vân Cù có những tuyệt kỹ gia truyền rất riêng.
Khó có món ăn nào có được không gian ẩm thực rộng lớn như Phở. Phở được nhiều đầu bếp, chuyên gia, các tạp chí quốc tế công nhận là một trong số các món ăn hấp dẫn trên toàn cầu.
