Cận cảnh những bản đúc nổi trên Cửu đỉnh ở Huế được vinh danh di sản tư liệu thế giới
Những bản đúc nổi trên cửu đỉnh đã lưu trữ được các giá trị về mối quan hệ giao thoa và tiếp xúc văn hóa xã hội của đất nước Việt Nam với các quốc gia trong khu vực Đông Á.
Một tin vui đến với người dân Huế nói riêng và Việt Nam nói chung khi những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng Cung Huế (Cửu đỉnh - Hoàng Cung Huế) vừa được vinh danh di sản tư liệu thế giới.
Cụ thể, tại Hội nghị toàn thể lần thứ 10, Uỷ ban Ký ức thế giới UNESCO Khu vực châu Á - Thái Bình Dương, hồ sơ những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng Cung Huế đã được ghi danh vào Danh mục Ký ức thế giới với số phiếu 23/23 nước tham gia.
Việc những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng Cung Huế được vinh danh là niềm tự hào của Việt Nam nói chung và của tỉnh Thừa Thiên Huế nói riêng. Qua đó làm gia tăng thương hiệu di sản Huế thành một điểm đến với 8 di sản.
Ngày nay, khi có dịp tham quan Hoàng Cung Huế, du khách có thể tìm đến khu vực trước sân Thế Tổ Miếu (gần Hiển Lâm Các) để chiêm ngưỡng những bảo vật quốc gia này.
Trong đó, Cao đỉnh được kê ở giữa, là đỉnh duy nhất nhích về trước 3 mét với hàm ý tôn vinh vị vua sáng lập triều nhà Nguyễn. Hàng bên trái Cao đỉnh gồm Nhân đỉnh, Anh đỉnh, Thuần đỉnh, Dụ đỉnh. Bên phải Cao đỉnh gồm Chương đỉnh, Nghị đỉnh, Tuyên đỉnh, Huyền đỉnh.
Cửu đỉnh do vua Minh Mạng ra lệnh đúc vào năm 1835 và hoàn thành vào năm 1837, nhằm biểu thị sự trường tồn của triều đại, sự giàu đẹp và thống nhất toàn vẹn lãnh thổ của đất nước Việt Nam. Trong ảnh là Cao đỉnh.
Với trình độ đúc đồng tinh xảo của những người thợ thủ công ở Việt Nam, 162 họa tiết được chạm khắc nhiều chủ đề trên Cửu đỉnh, cùng nhiều giá trị ẩn sâu phía sau đã đưa Cửu đỉnh vượt ra ngoài tầm vóc của quốc gia. Trong ảnh là Nhân đỉnh.
162 họa tiết chạm nổi tinh xảo được xem như bộ “Dư địa chí”, bộ bách khoa thư về nước Việt Nam đầu thế kỷ 19 bằng phương pháp tạo hình, tuy không đầy đủ nhưng điển hình. Trong ảnh là Anh đỉnh.
Các hình chạm nổi trên Cửu đỉnh được sắp xếp một cách chặt chẽ. Trong ảnh là Thuần đỉnh.
Đây là nguồn tư liệu quý hiếm được giới nghiên cứu Việt Nam và nước ngoài quan tâm bởi mang giá trị nội dung về lịch sử, văn hóa - giáo dục, địa lý, phong thủy, y dược, nghệ thuật thư pháp. Đặc biệt là đề cao thân phận của người phụ nữ dưới chế độ phong kiến. Trong ảnh là Dụ đỉnh.
Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng đã lưu trữ các giá trị về mối quan hệ giao thoa và tiếp xúc văn hóa xã hội của đất nước Việt Nam với các quốc gia trong khu vực Đông Á.
Song hành cùng những thăng trầm của một triều đại, sau gần 200 năm dù đã trải qua bao biến cố của thời cuộc và biến thiên của thời gian vẫn vẹn nguyên, bảo vật hiếm hoi còn lại, tượng trưng cho vương quyền và sự tồn tại của triều đại phong kiến ở các nước Á đông. Trong ảnh là Chương đỉnh.
Những bản đúc nổi trên Cửu đỉnh chứa đựng những giá trị tiêu biểu, độc đáo về hình thức, nội dung thông tin...
Cửu đỉnh có tên riêng trùng với một số thụy hiệu của các vị vua triều Nguyễn. Cao đỉnh (Thế tổ Cao Hoàng đế - vua Gia Long), Nhân đỉnh (Thánh tổ Nhân Hoàng đế - vua Minh Mạng), Chương đỉnh (Hiến tổ Chương Hoàng đế - vua Thiệu Trị), Anh đỉnh (Dực Tông Anh Hoàng đế - vua Tự Đức), Nghị đỉnh (Giản Tông Nghị Hoàng đế - vua Kiến Phúc), Thuần đỉnh (Cảnh Tông Thuần Hoàng đế - vua Đồng Khánh), Tuyên đỉnh (Hoằng Tông Tuyên Hoàng đế - vua Khải Định). Dụ đỉnh và Huyền đỉnh không trở thành thụy hiệu của bất kỳ vị vua nào.
Các đỉnh này cao trung bình 2,3 mét, trọng lượng từ 1.935kg đến 2.603kg. Trong ảnh là Nghị đỉnh.
Về tổng thể, chúng đều có hình dáng giống nhau như bầu tròn, trên miệng có hai quai, dưới bầu có ba chân… Trong ảnh là Tuyên đỉnh.
Bên cạnh nét tương đồng, mỗi đỉnh có nét riêng, tạo ra các điểm nhấn thú vị. Trong ảnh là Huyền đỉnh.
Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng (Cửu đỉnh) ở Hoàng Cung Huế đã được vinh danh di sản tư liệu thế giới.