Dấu ấn Đảng bộ TP.HCM nhiệm kỳ 2020-2025: Đánh thức "vàng xanh" vùng ven
Chia sẻ
Từ những chủ trương hợp lòng dân, nông nghiệp và du lịch ngoại thành TP.HCM đang gặt hái nhiều "quả ngọt".
Nhắc đến TP.HCM, nhiều người thường hình dung về một đô thị sầm uất, năng động với nhịp sống hối hả nơi trung tâm. Thế nhưng, song hành với diện mạo đó là một góc nhìn khác, đầy trong lành và trù phú ở khu vực ngoại thành.
Nơi đây, tiềm năng của những vùng đất nông thôn đang được "đánh thức" một cách bài bản bằng hướng đi kết hợp giữa phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và du lịch sinh thái, trải nghiệm.
Sự chuyển mình đầy ấn tượng này không phải là một quá trình tự phát, mà chính là kết quả từ một định hướng chiến lược có tầm nhìn, được cụ thể hóa bằng hàng loạt chủ trương, quyết sách quan trọng của Đảng bộ và chính quyền Thành phố trong nhiệm kỳ 2020-2025.
5 năm qua, Đảng bộ và chính quyền Thành phố đã có nhiều chính sách quan trọng nhằm đánh thức tiềm năng của nông nghiệp tại những khu vực ngoại thành.
Tầm nhìn chiến lược, chủ trương đúng đắn tạo nền tảng cho sự phát triển
Yếu tố tiên quyết làm nên sự chuyển mình của nông thôn ngoại thành chính là việc Thành phố đã ban hành kịp thời các văn bản chỉ đạo mang tính định hướng, thể hiện một tầm nhìn bài bản và toàn diện.
Nghị quyết số 12-NQ/TU của Ban Thường vụ Thành ủy ban hành ngày 22/7/2022 về phương hướng, nhiệm vụ phát triển huyện Cần Giờ (nay là khu vực các xã Bình Khánh, An Thới Đông, Cần Giờ và Thạnh An) đến năm 2030.
Nghị quyết đã đặt ra một tiêu chuẩn mới, nhấn mạnh ý chí của Thành ủy trong việc xây dựng nông thôn mới đạt chuẩn "kiểu mẫu" của cả nước. Giờ đây, việc phát triển nông thôn không chỉ gói gọn trong việc bê tông hóa đường làng, ngõ xóm, mà còn phải tập trung sâu sắc vào việc phát triển kinh tế bản sắc, bền vững, phát huy lợi thế đặc thù của từng địa phương.
Đây chính là bước đi nền tảng, tạo ra một hệ sinh thái kinh tế-xã hội vững chắc, nơi các sản phẩm nông nghiệp đặc trưng và cảnh quan văn hóa trở thành nguồn tài nguyên quý giá cho du lịch phát triển.
Tuổi trẻ TP.HCM tham gia hoạt động hưởng ứng Ngày Chủ nhật Xanh lần thứ 156, tập trung dọn sạch rác, trả lại môi trường trong lành cho khu vực vùng ven. Ảnh: Phú Quang.
Tình quân dân trong trong xây dựng nông thôn mới ở Củ Chi (ảnh chụp năm 2023). Ảnh: Văn Vũ.
Đóng vai trò là cơ sở lý luận then chốt cho sự chuyển dịch này là Chương trình số 25-CTr/TU của Thành ủy ngày 08/10/2021 về phát triển nông nghiệp đô thị trên địa bàn Thành phố. Chương trình đã mở ra một định hướng đột phá, chính thức xác lập mô hình "nông nghiệp đô thị", "nông nghiệp sinh thái" là hướng đi chủ đạo. Theo đó, nông nghiệp không còn được xem là ngành sản xuất thuần túy mà đã trở thành một cấu phần quan trọng của kinh tế dịch vụ đô thị.
Chính định hướng này đã tạo ra hành lang pháp lý và nguồn động lực mạnh mẽ, khuyến khích các trang trại, nhà vườn mạnh dạn đầu tư, đổi mới mô hình, mở cửa đón du khách và biến chính hoạt động sản xuất thường ngày thành những sản phẩm du lịch trải nghiệm độc đáo, hấp dẫn.
Hình ảnh các hộ gia đình trên đảo Thiềng Liềng (xã Thạnh An) biến ngôi nhà nhỏ của mình thành các dịch vụ du lịch.
"Trái ngọt" đất ven đô: Hành trình tỏa sáng từ những chủ trương hợp lòng dân
Từ những định hướng chiến lược trên giấy, Đảng bộ và chính quyền Thành phố đã quyết liệt hành động, đưa chủ trương vào thực tiễn thông qua các chương trình, đề án cụ thể, tạo nên những câu chuyện thành công đầy cảm hứng tại các vùng ngoại thành.
Nếu trước đây, du khách đến TP.HCM thường tìm mua các sản phẩm công nghiệp, thủ công mỹ nghệ... thì nay, những đặc sản từ vùng ven như yến sào Cần Giờ, nấm linh chi Củ Chi, hay hoa lan Hóc Môn đã trở thành những “đại sứ” thương hiệu mới, mang đậm dấu ấn của Thành phố mang tên Bác.
Sự "vươn mình" này có dấu ấn đậm nét từ chương trình "Mỗi xã một sản phẩm (OCOP)", được cụ thể hóa qua Quyết định số 3954/QĐ-UBND ngày 16/11/2021 của UBND Thành phố. Trong đó, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP.HCM (nay là Sở Tài nguyên và Môi trường) giữ vai trò là cơ quan chủ trì, trực tiếp tham mưu, xây dựng kế hoạch và đồng hành cùng các hợp tác xã, doanh nghiệp, nông dân trong suốt quá trình triển khai.
Thành quả của sự đầu tư bài bản này được thể hiện qua những con số ấn tượng. Tính đến cuối tháng 6/2025, toàn Thành phố đã có 419 sản phẩm được công nhận OCOP, trong đó bao gồm 107 sản phẩm đạt 4 sao, 312 sản phẩm đạt 3 sao.
Các sản phẩm không chỉ được Sở hỗ trợ về quy trình sản xuất sạch, an toàn, mà còn được các chuyên gia tư vấn giúp chuẩn hóa bao bì, xây dựng câu chuyện thương hiệu và đẩy mạnh xúc tiến thương mại. Chúng đã thật sự trở thành "món quà từ vùng ven", một sản phẩm du lịch đặc trưng, giúp nâng cao giá trị kinh tế và niềm tự hào cho người nông dân.
Hình ảnh một gian trưng bày các sản phẩm OCOP chủ lực của TP.HCM tại một triển lãm trong chiến dịch "TP.HCM chào đón bạn - Welcome to Ho Chi Minh City".
Song song với việc nâng tầm sản vật, các mô hình du lịch nông nghiệp, du lịch cộng đồng cũng nở rộ, biến những vùng đất yên bình thành điểm đến hấp dẫn. Câu chuyện về các tour tham quan vườn cây ăn trái, trang trại nông nghiệp công nghệ cao ở các khu vực thuộc địa bàn Củ Chi, Hóc Môn trước đây là những minh chứng sống động.
Ông Trần Văn An, một chủ vườn lan tại xã Tân An Hội, phấn khởi cho biết: "Từ khi kết hợp làm du lịch, trang trại chúng tôi có thêm nguồn thu ổn định. Du khách rất thích thú khi tìm hiểu quy trình chăm sóc hoa lan. Mô hình này không chỉ giúp chúng tôi bán được sản phẩm tại vườn với giá tốt mà còn quảng bá được thương hiệu của mình đi xa hơn".
Nổi bật trong số đó phải kể đến mô hình du lịch nông nghiệp được triển khai bài bản tại Khu Nông nghiệp Công nghệ cao TP.HCM, nơi được xem là "đầu tàu" trong việc ứng dụng và chuyển giao khoa học kỹ thuật.
Chia sẻ về định hướng này, đại diện Ban Quản lý Khu Nông nghiệp Công nghệ cao cho biết: "Việc mở cửa các vườn thực nghiệm, khu trình diễn mô hình chăm sóc cây để đón khách tham quan là một phần trong nhiệm vụ chiến lược của chúng tôi. Mỗi du khách đến đây không chỉ được chiêm ngưỡng những thành tựu nông nghiệp hiện đại mà còn trở thành một sứ giả lan tỏa kiến thức về nông nghiệp sạch, nông nghiệp đô thị của Thành phố. Đây là cách hiệu quả để thực hiện nhiệm vụ 'kép': vừa nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, vừa quảng bá, góp phần thực hiện thành công chiến lược phát triển du lịch chung".
Các em học sinh trải nghiệm làm nông dân, tìm hiểu cách trồng và thu hoạch lúa gạo tại Khu Nông nghiệp Công nghệ cao TP.HCM.
Những mô hình thành công này là bước hiện thực hóa Chiến lược phát triển du lịch TP.HCM đến năm 2030, trong đó xác định du lịch sinh thái, nông nghiệp là một trong những dòng sản phẩm chủ lực.
Sự chỉ đạo sát sao của chính quyền Thành phố còn thể hiện qua các đề án riêng cho từng địa phương, như Đề án phát triển du lịch cộng đồng tại đảo Thiềng Liềng do Sở Du lịch phối hợp với Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế và Du lịch xây dựng, cho thấy quyết tâm biến tiềm năng của một hòn đảo nhỏ hoang sơ thành những sản phẩm du lịch cụ thể, mang lại lợi ích trực tiếp cho người dân.
Đảo Thiềng Liềng vốn nổi tiếng với nghề làm muối. Trong ảnh, một diêm dân trên đảo đang "thị phạm" cho du khách xem cách làm muối.
Không chỉ xem, du khách còn được trực tiếp trải nghiệm các kiến thức vừa học được.
Sau buổi trải nghiệm làm muối, du khách còn được dạo chơi quanh đảo và thưởng thức ẩm thực dân gian địa phương. Trong ảnh, du khách đang thưởng thức món bánh ít trần.
Sơ đồ tuyến điểm tham quan trên đảo Thiềng Liềng.
Trao đổi với báo chí, đại diện Sở Du lịch TP.HCM khẳng định: "Việc phát triển các sản phẩm du lịch nông nghiệp, sinh thái ở vùng ven không chỉ giúp đa dạng hóa sản phẩm, giảm tải cho khu vực trung tâm mà còn góp phần quan trọng vào công cuộc xây dựng nông thôn mới, bảo tồn văn hóa bản địa và tạo sinh kế bền vững cho cộng đồng".
Trong giai đoạn đầu ra mắt, đảo Thiềng Liềng đã thu hút hơn 2.000 lượt du khách, trong đó có nhiều đoàn khách quốc tế. Con số này được đánh giá là rất khả quan đối với một điểm đến du lịch cộng đồng mới mở.
Định hình tương lai cho du lịch ngoại thành
Những câu chuyện thành công từ các mô hình OCOP hay điểm đến du lịch nông nghiệp không chỉ là những ví dụ riêng lẻ, mà còn tạo ra một sức lan tỏa mạnh mẽ, tác động sâu rộng đến đời sống người dân và định hình một diện mạo mới cho ngành du lịch Thành phố.
Lãnh đạo Sở Du lịch TP.HCM tham quan một hộ tổ chức du lịch cánh đồng muối. Điểm tham quan được đầu tư bài bản, đẹp đẽ, bảo đảm công năng đón khách du lịch.
Về kinh tế, hướng đi này đã trực tiếp tăng thu nhập, tạo ra nhiều việc làm tại chỗ cho người dân địa phương. Thay vì chỉ phụ thuộc vào sản phẩm nông nghiệp thô, giờ đây người nông dân đã có thêm nguồn thu ổn định từ dịch vụ du lịch, bán sản phẩm đã qua chế biến với giá trị cao hơn. Điều này góp phần quan trọng vào việc giảm nghèo, ổn định an sinh xã hội và giúp người dân an tâm làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.
Về phía ngành du lịch, sự trỗi dậy của các điểm đến vùng ven đã góp phần đa dạng hóa sản phẩm, làm phong phú thêm bản đồ du lịch của TP.HCM. Thành phố không chỉ có sự sôi động, hiện đại của khu vực trung tâm mà còn có cả không gian xanh mát, thanh bình và đầy trải nghiệm ở ngoại thành. Điều này không chỉ giúp giữ chân du khách ở lại lâu hơn mà còn thu hút những phân khúc du khách mới: những người yêu thích trải nghiệm xanh, khám phá văn hóa bản địa.
Quan trọng hơn cả là những giá trị về văn hóa-xã hội. Du lịch cộng đồng đã trở thành một nguồn lực để bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa bản địa. Câu chuyện về làng nghề làm muối ở Thiềng Liềng hay các lễ hội truyền thống được tái hiện để phục vụ du khách là minh chứng rõ nét. Diện mạo nông thôn thay đổi tích cực, đời sống tinh thần của người dân được nâng cao, và niềm tự hào về văn hóa quê hương được củng cố.
Nhìn lại những kết quả đạt được, có thể thấy các mục tiêu cốt lõi như "nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân" và "phát triển kinh tế nông thôn bền vững" mà các nghị quyết, chương trình của Đảng bộ và chính quyền TP.HCM trong nhiệm kỳ 2020-2025 đề ra đang từng bước trở thành hiện thực sống động.
Hướng đi kết hợp nông nghiệp công nghệ cao và du lịch trải nghiệm không chỉ tạo ra lợi ích kinh tế trước mắt mà còn kiến tạo nên những giá trị bền vững. Đó là sự phát triển hài hòa giữa kinh tế, bảo tồn văn hóa và bảo vệ môi trường, mở ra một tương lai đầy hứa hẹn cho các vùng đất ven đô của Thành phố.
Giai đoạn 2020-2025, du lịch được ghi nhớ là một trong những chặng đường đặc biệt trong lịch sử phát triển của TP.HCM,...
