Tìm giải pháp cho tình trạng 'thừa thầy thiếu thợ' của ngành du lịch

Mỗi năm ngành du lịch cần 40.000 lao động, nhưng thực tế chỉ cung cấp được 20.000; trong đó đa số là lao động phổ thông.

Sau gần 1 năm phục hồi sau đại dịch, ngành du lịch đang bước vào giai đoạn phát triển bứt phá. Việc tạo dựng nguồn nhân lực du lịch, trong đó có đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đang là một trong những nhu cầu cấp thiết, đáp ứng kịp thời những yêu cầu ngày càng cao của thị trường lao động.

Tại Hội thảo “Đào tạo nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao” được tổ chức sáng 8/12 ở TP.HCM, các chuyên gia, doanh nghiệp cùng nhận định ngành du lịch đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng nhân lực chất lượng cao, tình trạng “thừa thầy, thiếu thợ” trong cán cân đào tạo.

Điều này yêu cầu phải đặt ra những chiến lược cụ thể cho các đơn vị đào tạo nhân lực du lịch. Đó là phải đổi mới phương thức để có thể tạo ra những cơ hội nghề nghiệp mới, mở rộng hơn việc đào tạo lĩnh vực du lịch cho lao động.

Ông Lê Trương Hiền Hoà- Phó Giám đốc Sở Du lịch TP. HCM, cho biết ngành du lịch Thành phố hiện có khoảng 160.000 lao động trực tiếp và khoảng 1 triệu lao động giám tiếp. Trong đó có 7.184 hướng dẫn viên, với 4.280 hướng dẫn viên quốc tế và 2.904 hướng dẫn viên nội địa. Điều đáng quan tâm là hướng dẫn viên ngoại ngữ tiếng hiếm như tiếng Hàn Quốc, Nhật Bản… chỉ 15%.

Chủ trương đẩy mạnh đào tạo hướng dẫn viên tiếng hiếm, Sở Du lịch TP. HCM đã phối hợp Tổng Lãnh sự quán các nước tổ chức các lớp đào tạo hướng dẫn viên tiếng hiếm. Sở đã tổ chức nhiều chương trình liên kết phát triển du lịch với 52 tỉnh, thành, thuộc 7 vùng trong cả nước. Qua đó, các địa phương có những chính sách ưu đãi, hỗ trợ, tạo điều kiện đào tạo qua lại.

Bên cạnh đó, Sở Du lịch TP. HCM còn tổ chức nhiều hội thảo, hội thi, nhằm đưa ra các ý tưởng phục hồi ngành du lịch, giúp lực lượng lao động có dịp giao lưu, chia sẻ kiến thức kinh nghiệm. Tất cả nhằm mục đích cùng các tỉnh, thành trong cả nước nâng cao chất lượng nguồn nhân lực du lịch. 

Về “Thực trạng công tác đào tạo nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao”, PGS.TS Phan Thị Hồng Xuân, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Đào tạo nguồn nhân lực ASEAN, Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn- ĐH QG TP.HCM, đánh giá, Việt Nam là quốc gia có tiềm năng lớn để phát triển du lịch, có đủ sức cạnh tranh với các nước trong khu vực và thế giới với nguồn nhân lực dồi dào, ngày càng trẻ hoá.

Mỗi năm ngành du lịch cần 40.000 lao động, nhưng thực tế chỉ cung cấp được 20.000; trong đó đa số là lao động phổ thông.

Qua khảo sát, mỗi năm ngành du lịch cần 40.000 lao động, nhưng thực tế chỉ cung cấp được 20.000; trong đó đa số là lao động phổ thông. Ngành du lịch đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng nhân lực chất lượng cao, tình trạng “thừa thầy, thiếu thợ” trong cán cân đào tạo. 

Thực trạng đào tạo hiện chưa đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp, đào tạo chưa có hướng đi khác biệt để tạo lợi thế cạnh tranh.

Nước ta hiện có khoảng 200 cơ sở đào tạo du lịch, trong đó có 62 trường đại học có khoa du lịch, 55 trường cao đẳng, 71 trường trung cấp, 4 trung tâm về dạy nghề. Tuy nhiên, chất lượng nguồn lao động có chuyên môn tay nghề, đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp vẫn còn hạn chế.

Cùng với đó, năng lực đào tạo chưa tương xứng với số lượng ngày càng tăng của các cơ sở đào tạo du lịch. Tính liên thông về chương trình, kết cấu chương trình đào tạo giữa các cơ sở không đồng nhất.

Tại Hội thảo, PGS. TS Phạm Hồng Long, Trưởng khoa Du lịch học, Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn - ĐH Quốc gia Hà Nội đã đưa ra 10 giải pháp thúc đẩy công tác đào tạo nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao, cũng như xu hướng đào tạo tiêu biểu trên thế giới. Ví dụ đào tạo mở, đào tạo từ xa, trao quyền tự chủ cho người học. Xu hướng chuyển nhượng, nhường quyền thương hiệu trong đào tạo.