Đậm đà gỏi mít non xứ Quảng

Món gỏi mít non của người Quảng Nam thường được chế biến đơn giản, không quá nhiều gia vị hay nước chấm phức tạp nhưng vẫn đảm bảo vị đậm đà, tinh tế.

Gỏi mít non (còn gọi là món mít trộn) là món ăn phổ biến ở Quảng Nam. Món ăn này được làm từ mít non luộc vừa chín tới, kết hợp với nhiều loại gia vị, rau củ và thịt, tôm, tép… tạo nên một món ăn vùng miền có hương vị độc đáo và hấp dẫn.

Món gỏi mít non trộn tép thơm ngon.

Xã Hòa Liên quê tôi là nơi nhà nhà trồng cây mít. Thông thường, cứ đến tầm tháng 2 hoặc tháng 3 âm lịch, khi tiếng tu hú gọi bầy vọng về trong không trung thì cũng là lúc bắt đầu mùa mít non. Song, năm nay có phần đặc biệt hơn khi chỉ mới tháng Giêng là vườn mít đã bắt đầu ra trái.

Cứ vào mùa mít, người dân khắp xã Hòa Liên lại rộn ràng hái trái trĩu cành để chế biến các món ăn ngon làm từ mít non như gỏi mít non, mít non kho cá chuồn hoặc mang chúng ra bán ở chợ Hòa Liên để lấy tiền trang trải.

Tầm tháng 2 hoặc tháng 3 âm lịch là mùa cây mít đơm trái.

Trên đường đi đến chợ quê, tại các điểm "đón đàng", người bán chất hàng gánh mít non bên lề đường. Khách mua mít non ở chợ cũng nhiều, chủ yếu là các bạn hàng ở thành phố Đà Nẵng, Cẩm Lệ… mua về bỏ lại cho các tiệm ăn ở nội thành. Nhiều nơi trong chợ còn bán cả mít non luộc sẵn, giúp cho những ai muốn làm món gỏi mít non tiết kiệm được khối thời gian.

Tôi có quen biết một người chị trú ở thôn Hưởng Phước, là "chuyên gia" chế biến gỏi mít non. Món gỏi mít chị làm ngon đến mức nổi tiếng cả vùng nên mọi người đã phong cho chị chức danh nghe rất dân dã và dễ thương - "Chị Hai Mít Trộn".

Chị Hai cho hay, ở quê, khách đến chơi nhà không cần phải "cao lương mỹ vị", cứ ra vườn chọn trái mít non vừa tầm, thân mình đều đặn, không sâu bệnh, như vậy sẽ ít xơ, ăn ngọt và bùi.

Khách đến chơi nhà không cần "cao lương mỹ vị" tiếp đón mà chỉ cần một đĩa gỏi mít non là đủ ấm chân tình.

Mít hái từ vườn sẽ được mang cắt bỏ cuống khoảng 5 phân, rồi dùng một cây cọc nhọn (nhỏ hơn cán liềm) đóng đầu nhọn vào phần lõi vừa cắt của trái mít. Tiếp đến, một tay nắm cọc đã đóng, tay kia cầm dao, liềm… để gọt vỏ. Sau đó cắt dọc từng miếng nhỏ, dày khoảng 5 cm, rửa sạch mủ, lạng bỏ lõi mít và bỏ vào nồi nước sôi để luộc.

Bí quyết của công đoạn này là chỉ nên luộc chín tới, để khi chế biến ra thành phẩm mới ngon. Nếu dùng "xắt phay" thì xắt dày, trộn với vài cọng rau thơm như rau húng, rau quế… chấm mắm tôm, mắm nêm, thêm chút tỏi, ớt ăn kèm thật ngon và bùi vì lạ miệng. Nếu để trộn thì chỉ cần xắt mít miếng nhỏ.

"Mít non trộn tép phải gọi là "đúng bài", tuy dân dã nhưng lại cực kỳ ngon miệng! Chỉ cần lấy một lon tép khô, rửa sạch, để ráo. Cho vào chảo nóng một ít dầu phộng rồi vài tép tỏi đập dập. Khi dầu phộng đã bốc mùi thơm thì bỏ tép vào, nêm nếm nước mắm và gia vị, sau đó bỏ mít non đã xắt nhỏ vào đảo đều nhiều lần. Món ăn muốn thêm đậm đà thì nên ăn kèm với chút đậu phộng rang giã nhuyễn, rau húng, rau răm, mùi tàu... và bánh tráng nướng vàng giòn rụm", chị Hai cho biết thêm.

Ngoài ra, món mít non trộn sứa với nhiều màu sắc bắt mắt như màu ngà của mít non, màu trong xanh của sứa, màu xanh lá cây của các loại rau gia vị hòa quyện với màu đỏ của ớt chín trông rất bắt mắt.

Món mít non trộn sứa.

Thời tiết cuối xuân chuyển sang đầu hè nắng nóng, thưởng thức món mít non trộn sứa đầy hương vị "núi rừng và biển khơi" sẽ rất thú vị và mát mẻ trong người.