Bài học về xây dựng thương hiệu từ ẩm thực

Nằm trong sa mạc Sonoran, Tucson có lịch sử nông nghiệp lâu đời nhất so với bất kỳ thành phố nào ở Hợp chủng quốc Hoa Kỳ. Nghề trồng nho, cây ăn trái và trang trại chăn nuôi gia súc ở đây có truyền thống hàng trăm năm, đã tạo nên một loạt thực phẩm đặc sản của địa phương, tạo thành bản sắc và sức sống cho một triệu cư dân nơi này. Từ nền tảng đó, Tucson đã xây dựng thành công thương hiệu Thành phố ẩm thực.

Lễ hội Tucson Meet Yourself là sự kiện ẩm thực, văn hóa nghệ thuật nổi tiếng của Tucson.

Lịch sử ẩm thực đa dạng

Trong nhiều nghìn năm, người Tohono O'odham và thổ dân bản địa trong khu vực đã thu hoạch các loại cây hoang dại và biến chúng thành nguồn thực phẩm đa dạng. Cây ngô đầu tiên xuất hiện ở thung lũng Santa Cruz (nơi Tucson tọa lạc) cách đây 4.100 năm. Các dân tộc bản địa trong khu vực xung quanh Tucson đã trồng trọt và chọn lọc để tạo ra sự đa dạng di truyền của các loại cây trồng này.

Bắt đầu từ khoảng năm 1700, các loại cây trồng thích nghi trên sa mạc khác đã được các nhà truyền giáo và thực dân từ châu Âu mang tới đây. Người truyền giáo đầu tiên đến vùng này, một tu sĩ Dòng Tên từ miền bắc nước Ý, cha Eusebio Francisco Kino, đã giới thiệu với người bản địa lúa mỳ White Sonoran, cây ăn quả, nho và gia súc. Cùng với đó, những người theo chủ nghĩa thực dân đã mang đến nhiều loại cây trồng và thảo mộc khác từ quê hương của họ.

Lịch sử đó đã tạo nên nền ẩm thực vô cùng độc đáo ở Tucson. Đó là sự pha trộn các loại thực phẩm hoang dã bản địa thời tiền sử với các loại cây trồng và giống cây cổ thụ đến từ Mesoamerica (khái niệm chỉ một khu vực văn hóa ở châu Mỹ thời cổ đại), sự du nhập của các loại thực vật và vật nuôi từ châu Âu trong thời kỳ Thuộc địa Tây Ban Nha cùng sự giao lưu văn hóa ẩm thực với các nền văn hóa thế giới sau này. Người dân Tucson vẫn còn giữ các hình thức chế biến đồ ăn từ cổ xưa đến hiện đại trong cuộc sống hằng ngày của họ.

Tháng 12-2015, Tucson trở thành thành phố đầu tiên của Hoa Kỳ lọt vào danh sách các Thành phố ẩm thực của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO). Theo đánh giá của UNESCO: Tucson có lịch sử nông nghiệp lâu đời nhất so với bất kỳ thành phố nào ở Hoa Kỳ. Ở Tucson, thức ăn đi kèm với văn hóa và sự hiểu biết sâu sắc về vùng đất. Với việc sử dụng vườn cây ăn quả, vườn nho và trang trại chăn nuôi, các nhà hàng trên khắp Tucson hướng đến việc sản xuất các bữa ăn có nguồn gốc địa phương với các nguyên liệu có nguồn gốc từ vùng Nam Arizona.

Sức hấp dẫn của các lễ hội ẩm thực

Đến Tucson, bạn sẽ phải ngạc nhiên khi các sự kiện liên quan tới ẩm thực diễn ra gần như liên tục. Với hơn hai chục lễ hội ẩm thực lớn được tổ chức thường niên, cùng rất nhiều khu chợ nông sản, hội chợ, sự kiện quảng bá ẩm thực diễn ra quanh năm, đây là nơi để du khách, các nhà đầu tư thưởng thức và tìm kiếm cơ hội phát triển từ các đặc sản cũng như truyền thống ẩm thực của vùng.

Đây cũng là nơi mà các đầu bếp từ khắp nơi đổ về để tìm kiếm danh hiệu trong lĩnh vực chế biến thức ăn. Nổi bật nhất trong số đó là lễ hội Tucson Meet Yourself có từ năm 1974. Diễn ra vào tháng 10 hằng năm, lễ hội này kéo dài 3 ngày và thu hút hơn 100.000 người tham gia, trải nghiệm các món ăn từ hơn 40 nhóm dân tộc khác nhau. Không chỉ quy tụ hàng trăm nghệ nhân, đầu bếp, sự kiện này còn thu hút rất nhiều nghệ sĩ, ban nhạc, trở thành một sự kiện văn hóa, nghệ thuật, ẩm thực đầy hấp dẫn.

Laurel Bellante, trợ lý giám đốc của Trung tâm Nghiên cứu thực phẩm khu vực và là giám đốc của chương trình cấp bằng nghiên cứu thực phẩm tại Đại học Arizona.

Phát triển bền vững

Ngoài yếu tố liên quan tới bản sắc, Tucson còn được coi là hình mẫu của một nền kinh tế dựa trên ẩm thực - theo đánh giá của UNESCO. Điều này có nghĩa là Tucson đã tích hợp ẩm thực vào phát triển đô thị bền vững, nông nghiệp và sản xuất thực phẩm. Tucson có khả năng cung cấp thực phẩm theo cách đã được thực hiện hàng nghìn năm trước, đó là luôn giữ cho thực phẩm được tươi ngon nhất theo cách nguyên thủy, đây là điều khiến nó trở nên khác biệt so với các thành phố khác ở Hoa Kỳ. Rất nhiều nhà hàng trên khắp Tucson được công nhận nhờ cách tiếp cận ẩm thực độc đáo của họ. Tính đến năm 2021, có 25 nhà hàng trong danh sách này. Theo Daniel Contreras, đại diện nhà hàng El Guero Canelo, để trở thành thành phố ẩm thực được UNESCO công nhận, việc quan trọng nhất là tuân thủ nguyên liệu địa phương và truyền thống Sonoran. “Tôi nghĩ cách tiếp cận thực phẩm độc đáo của chúng tôi có được nhờ sự tận tâm của chủ sở hữu đối với các nguyên liệu chất lượng” - anh chia sẻ.

Để duy trì lĩnh vực ẩm thực đang phát triển mạnh, thành phố đặc biệt tập trung vào các chương trình và quy định đổi mới về an ninh lương thực, sản xuất và phân phối thực phẩm địa phương bền vững. Tucson đã tăng cường hành động nhằm sử dụng ẩm thực như một động cơ quan trọng để đạt được sự phát triển đô thị bền vững. Trong kế hoạch hành động khi tham gia mạng lưới Thành phố sáng tạo của UNESCO trong lĩnh vực ẩm thực, Tucson dự tính thực hiện các dự án nhằm tăng cường khả năng tiếp cận với các loại thực phẩm lành mạnh, cải thiện sản xuất và phân phối thực phẩm bền vững tại địa phương, đồng thời mở rộng cơ hội việc làm trong ngành thực phẩm; thu hút các Thành phố sáng tạo về ẩm thực trên thế giới tham gia diễn đàn chung, tập trung vào việc thúc đẩy tiêu thụ thực phẩm lành mạnh. Ngoài ra, thành phố tăng cường hợp tác phát triển các nguồn lực và thực hiện chiến lược bảo tồn, phổ biến các giống cây trồng di sản, thúc đẩy việc sử dụng các loại thực phẩm phù hợp với văn hóa, ẩm thực của khu vực; trao đổi kinh nghiệm về cách hỗ trợ các nhà sản xuất thủ công tại địa phương, sự phát triển của hợp tác xã và thị trường công cộng cũng như cách thức sản xuất, bảo tồn và phân phối thực phẩm đô thị...

Sự hấp dẫn của ẩm thực Tucson được nuôi dưỡng bởi chính người dân nơi đây, đó là cơ sở để tiếp tục thúc đẩy thành phố có những bước phát triển mạnh và bền vững, là hình mẫu cho các thành phố khác trên thế giới khi muốn biến truyền thống ẩm thực thành một ngành công nghiệp hái ra tiền.