Giữa vùng đất phù sa ven biển Bến Tre, Nông trại Hải Vân – Sân chim Vàm Hồ đang nảy mầm một hướng đi mới: du lịch không phát thải. Không xây dựng ồ ạt, không xâm lấn thiên nhiên, nơi đây giữ rừng, trồng cây, tổ chức trải nghiệm xanh và hướng đến trung hòa carbon.
Trong dòng chảy phát triển du lịch bền vững, giữa những thách thức môi trường ngày càng gia tăng, mô hình du lịch sinh thái gắn với trung hòa carbon đang dần trở thành hướng đi tất yếu. Tại huyện Ba Tri (Bến Tre), Nông trại Hải Vân – Sân chim Vàm Hồ đang nổi lên như một điểm sáng mới, từng bước kiến tạo điểm đến du lịch Net Zero đầu tiên của miền Tây.
Từ thuận thiên đến trung hòa phát thải
Nằm bên dòng Ba Lai còn đậm nét hoang sơ, Nông trại Hải Vân không chỉ là một điểm đến nghỉ dưỡng đơn thuần mà còn là không gian trải nghiệm hài hòa với thiên nhiên, nơi mọi hoạt động đều được thiết kế xoay quanh triết lý sống xanh và phát triển bền vững. Khu du lịch hướng đến nhóm khách gia đình, học sinh, sinh viên… tìm về thiên nhiên trong lành và ý thức trách nhiệm với môi trường.
Điểm nổi bật nhất của mô hình là việc ứng dụng hàng loạt giải pháp cụ thể nhằm giảm thiểu phát thải khí nhà kính, hướng tới Net Zero - trung hòa carbon.
Du khách trải nghiệm trồng cây ven bờ sông Ba Lai, góp phần gia tăng diện tích phủ xanh và hấp thụ CO₂.
Tại đây, canh tác nông nghiệp hữu cơ được triển khai đồng bộ, không sử dụng phân hóa học hay thuốc trừ sâu. Điều này không chỉ bảo vệ đất, nước và sức khỏe con người mà còn giảm phát thải khí nhà kính từ hoạt động nông nghiệp, đặc biệt là nitơ oxit loại khí có khả năng gây nóng gấp gần 300 lần CO₂.
Các em nhỏ thích thú khám phá rừng ngập mặn, tìm hiểu về hệ sinh thái và vai trò của rừng đối với khí hậu.
Không dừng lại ở đó, nông trại còn là “vệ tinh xanh” hỗ trợ bảo tồn và mở rộng diện tích rừng ngập mặn tại khu vực Sân chim Vàm Hồ – hệ sinh thái có khả năng hấp thụ và lưu giữ carbon cao gấp nhiều lần rừng trên cạn. Hoạt động trồng rừng, nhất là loài dừa – vốn có tốc độ quang hợp và hấp thụ CO₂ rất cao – được lồng ghép trong các chương trình trải nghiệm, giúp du khách không chỉ vui chơi mà còn “để lại điều gì đó tích cực cho môi trường”.
Trải nghiệm xanh, giáo dục môi trường từ những điều giản dị
Khác với các loại hình du lịch đại trà, tại Nông trại Hải Vân, du khách được khuyến khích tham gia những hoạt động ít phát thải như làm nông dân, đan đát, lội mương bắt cá, khám phá rừng ngập mặn… Các chương trình này vừa tôn vinh giá trị văn hóa bản địa, vừa góp phần hình thành thói quen tiêu dùng sinh thái và sống gần gũi với thiên nhiên.
Không chỉ khách lớn, ngay cả các em nhỏ khi đến đây cũng được hướng dẫn trồng cây, phân loại rác, tìm hiểu về hệ sinh thái rừng ngập mặn. Từ đó, những mầm ý thức về bảo vệ môi trường được gieo trồng từ rất sớm.
Mô hình “một ngày làm nông dân” tại nông trại, du khách tự tay vun đất, trồng rau hữu cơ theo phương pháp không hóa chất.
Nông trại Hải Vân còn nổi bật với mô hình tiêu dùng tuần hoàn: rác hữu cơ từ nhà bếp, vườn cây được ủ làm phân bón; nguyên liệu chế biến ẩm thực chủ yếu là cây nhà lá vườn – từ rau củ đến nước cốt dừa, củi khô… Hạn chế tối đa việc vận chuyển giúp giảm phát thải CO₂ và đảm bảo độ tươi ngon, an toàn cho thực phẩm.
Ở mảng lưu trú, các khu nhà nghỉ được thiết kế mở, ưu tiên đón gió tự nhiên thay vì sử dụng máy điều hòa – yếu tố đang chiếm tỷ trọng lớn trong phát thải gián tiếp ngành du lịch.
Định hướng tương lai: Nơi mỗi du khách là một “tác nhân xanh”
Không dừng lại ở hiện tại, Nông trại Hải Vân đang tiếp tục đầu tư và định hướng cụ thể để trở thành điểm du lịch Net Zero trong tương lai. Trong đó, có thể kể đến các bước đi như: triển khai điện mặt trời, phát hành chứng chỉ Carbon Footprint cho từng tour, tích hợp chương trình trồng cây bù đắp khí thải, khuyến khích sử dụng phương tiện công cộng hoặc xe đạp trong khuôn viên...
Du khách trải nghiệm đan đát thủ công cùng người dân địa phương, vừa gìn giữ nghề truyền thống, vừa giảm rác thải công nghiệp.
Mỗi du khách không chỉ là người trải nghiệm mà còn trở thành một “tác nhân xanh” – khi họ cùng trồng cây, hạn chế rác thải nhựa, chọn món ăn từ nguyên liệu địa phương hay tham gia vào hệ sinh thái kinh tế cộng đồng.
Hệ sinh thái Vàm Hồ có không gian yên bình
Ẩm thực “xanh” tại chỗ với nguyên liệu tự cung tự cấp, từ rau vườn, nước cốt dừa đến củi khô, giảm thiểu phát thải từ vận chuyển.
Theo ThS. Đoàn Thị Mỹ Nhu, chủ Nông trại Hải Vân, để mô hình phát triển đúng tiềm năng, rất cần sự đồng hành của cơ quan quản lý và một hệ sinh thái chính sách hỗ trợ. Điều này bao gồm: các ưu đãi tài chính cho du lịch sinh thái, bộ tiêu chuẩn quốc gia về du lịch carbon thấp, và đặc biệt là những chiến dịch truyền thông bài bản nhằm đưa các điểm đến xanh như Sân chim Vàm Hồ trở thành dấu ấn nổi bật trên bản đồ du lịch bền vững của Việt Nam.
