Di sản 'bắt tay' công nghệ: Tương lai nào cho du lịch MICE Việt Nam?
Đây không phải là viễn cảnh xa vời, mà chính là tương lai đầy tiềm năng của ngành du lịch MICE Việt Nam, một "mỏ vàng" kinh tế mà nếu được khai thác đúng cách, sẽ định vị lại vị thế của Việt Nam trên bản đồ du lịch toàn cầu.
Hãy thử tưởng tượng: một buổi tiệc chiêu đãi đẳng cấp quốc tế diễn ra trong không gian lung linh của Hoàng thành Huế, nơi các đại biểu vừa thưởng thức ẩm thực cung đình, vừa trải nghiệm công nghệ thực tế ảo (VR) tái hiện lại một đêm yến tiệc của vua chúa xưa. Hay một hội nghị thượng đỉnh về công nghệ được tổ chức tại Hà Nội, với chương trình tham quan Hoàng thành Thăng Long được "số hóa", nơi mỗi bước chân là một câu chuyện lịch sử được kể lại sống động qua công nghệ thực tế tăng cường (AR).
"Đây không phải là viễn cảnh xa vời, mà chính là tương lai đầy tiềm năng của ngành du lịch MICE (Hội nghị, Khen thưởng, Hội thảo, Triển lãm) Việt Nam – một "mỏ vàng" kinh tế mà nếu được khai thác đúng cách, sẽ định vị lại vị thế của Việt Nam trên bản đồ du lịch toàn cầu", TS. Trịnh Lê Anh, Phó chủ tịch VMA – Chi hội Du lịch MICE Việt Nam (Hiệp hội Du lịch Việt Nam), Trưởng bộ môn Quản trị Sự kiện, Khoa Du lịch học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, cho biết.
Toàn cảnh một sự kiện MICE tại TP.HCM. Ảnh: Nhật Thịnh.
Sân chơi tỷ đô đang thay đổi ra sao?
Ngành MICE toàn cầu đang trên đà tăng trưởng bùng nổ. Các dự báo uy tín đều cho thấy một thị trường khổng lồ, có thể đạt tới 2.300 tỷ USD vào năm 2032. Nhưng quan trọng hơn cả những con số, bản chất của ngành này đang thay đổi tận gốc rễ.
Cuộc chơi giờ đây không còn là cuộc đua về quy mô phòng hội nghị hay giá cả cạnh tranh. Nó đã chuyển sang một cuộc đua kiến tạo trải nghiệm đỉnh cao. Một khảo sát gần đây của Skift và IMEX, hai tên tuổi lớn trong ngành, chỉ ra rằng hơn 85% các nhà tổ chức sự kiện coi việc tạo ra những trải nghiệm độc đáo, chân thực và có tính kết nối là ưu tiên hàng đầu, thậm chí hơn cả chi phí.
Các đại biểu không còn muốn ngồi trong những phòng họp tiêu chuẩn. Họ khao khát được kết nối với văn hóa bản địa, muốn mỗi chuyến công tác phải là một hành trình khám phá đáng nhớ. Đây chính là lúc các di sản văn hóa và thiên nhiên từ vai trò "điểm tham quan cộng thêm" trở thành "tài sản chiến lược" cốt lõi.
Đã đến lúc những không gian di sản của đất nước không còn chỉ là những điểm tham quan bên lề chương trình MICE, mà phải thật sự trở thành một điểm nhấn cốt lõi. Ảnh: Vinh Dao.
Công nghệ - Cỗ máy kể chuyện của tương lai
Để biến di sản thành những trải nghiệm không thể nào quên, công nghệ chính là chất xúc tác. Các quốc gia đi đầu đã chứng minh điều này một cách ngoạn mục:
Bảo tàng Louvre (Pháp): Thay vì để du khách chen chúc xem bức tranh Mona Lisa qua lớp kính chống đạn, Louvre đã tạo ra trải nghiệm VR "Mona Lisa: Beyond the Glass". Du khách được "gặp gỡ" riêng với nàng Mona Lisa, khám phá từng lớp sơn và tìm hiểu câu chuyện đằng sau kiệt tác theo một cách chưa từng có.
Khu di tích Pompeii (Ý): Du khách chỉ cần giơ điện thoại lên, ứng dụng AR sẽ "phục dựng" lại những ngôi đền, biệt thự cổ xưa ngay trên nền phế tích. Lịch sử không còn là những trang sách khô khan mà trở nên sống động ngay trước mắt
Đảo Sentosa (Singapore): Trí tuệ nhân tạo (AI) được sử dụng để phân tích dòng khách, dự báo điểm tắc nghẽn và gửi gợi ý lịch trình cá nhân hóa cho từng du khách, tạo ra một hành trình liền mạch và thông minh.
Bài học rất rõ ràng: Công nghệ không phải để thay thế di sản, mà là để kể câu chuyện của di sản một cách hấp dẫn hơn.
Công nghệ sẽ là chất xúc tác giúp di sản thăng hoa. Ảnh: Getty Images.
Việt Nam ngồi trên "mỏ vàng" di sản
So với nhiều quốc gia, Việt Nam có một lợi thế cạnh tranh tuyệt đối: một kho tàng di sản đồ sộ và đa dạng.
"Sân khấu" độc bản: Chúng ta có 9 di sản thế giới được UNESCO công nhận, từ Hoàng thành Thăng Long, Cố đô Huế đến Phố cổ Hội An. Đây không chỉ là nơi để tham quan, mà còn là những không gian lý tưởng để tổ chức các sự kiện gala, tiệc chiêu đãi, hay các hoạt động team-building mang đậm dấu ấn văn hóa. Cùng với đó là mạng lưới hơn 5.400 làng nghề, nơi các doanh nghiệp có thể tổ chức những buổi workshop làm gốm, dệt lụa, tạo ra những trải nghiệm thực tế và sâu sắc cho nhân viên.
"Linh hồn" khác biệt: Nếu di sản vật thể là sân khấu, thì 16 di sản phi vật thể được UNESCO ghi danh chính là linh hồn của trải nghiệm. Từ Nhã nhạc cung đình Huế, Dân ca Quan họ đến Không gian văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên, tất cả đều có thể trở thành những điểm nhấn nghệ thuật đỉnh cao trong các sự kiện. Đặc biệt, với gần 8.000 lễ hội mỗi năm và một nền ẩm thực phong phú được định giá hàng chục tỷ USD, Việt Nam có đủ "nguyên liệu" để biến mọi sự kiện MICE thành một hành trình văn hóa đầy cảm xúc.
Văn hóa Việt Nam giàu tính truyền thống, đậm đà bản sắc dân tộc, là nguồn chất liệu tuyệt vời để nâng tầm một sự kiện MICE. Ảnh: Vinh Dao.
Thực tế tại Việt Nam: Những bước đi đầu tiên và thách thức "mạnh ai nấy làm"
Việt Nam đã không đứng ngoài cuộc chơi. Huế đang đi đầu với việc số hóa dữ liệu Festival, triển khai các tour tham quan ảo 360 độ. Thánh địa Mỹ Sơn cũng đã đưa toàn bộ khu đền tháp lên không gian vũ trụ ảo (Metaverse), cho phép du khách toàn cầu khám phá di sản từ xa.
Tuy nhiên, những nỗ lực này dù đáng ghi nhận nhưng vẫn còn manh mún, riêng lẻ. Mỗi di sản, mỗi địa phương đang tự phát triển các giải pháp công nghệ của riêng mình, tạo ra một hệ sinh thái số rời rạc. Một nhà tổ chức sự kiện quốc tế sẽ phải "lạc lối" giữa hàng loạt website, ứng dụng không đồng nhất, thiếu một cổng thông tin tập trung để lên kế hoạch cho một hành trình xuyên suốt.
Đây chính là thách thức lớn nhất: chúng ta có nhiều "người chơi" giỏi, nhưng lại thiếu một "nhạc trưởng" để kết nối tất cả thành một bản giao hưởng hấp dẫn.
Lời giải nào cho tương lai?
Để biến tiềm năng thành vị thế dẫn đầu, Việt Nam cần một chiến lược tổng thể và đồng bộ.
Xây dựng thương hiệu quốc gia: Cần một thông điệp mạnh mẽ và nhất quán: "Vietnam: Where Heritage Meets the Future" (Việt Nam: Nơi Di sản Giao thoa cùng Tương lai). Thương hiệu này sẽ định vị Việt Nam không chỉ là một điểm đến giá cả hợp lý, mà là một nơi kiến tạo những trải nghiệm văn hóa sâu sắc được hỗ trợ bởi công nghệ.
Phát triển sản phẩm và nền tảng thông minh: Thay vì dàn trải, hãy tập trung vào các sản phẩm MICE cao cấp, độc bản như các cuộc họp hội đồng quản trị trong nhà cổ Hội An hay các chuyến du lịch khen thưởng kết hợp workshop tại làng nghề. Quan trọng nhất, cần xây dựng một "Nền tảng Du lịch Di sản Thông minh Quốc gia" – một cổng thông tin duy nhất cung cấp mọi công cụ từ khảo sát ảo, đặt chỗ, đến kho tài nguyên số hóa cho các nhà tổ chức sự kiện toàn cầu.
Thúc đẩy hợp tác công-tư: Việc xây dựng nền tảng trên là một dự án khổng lồ, đòi hỏi sự chung tay của cả Nhà nước và tư nhân. Nhà nước tạo hành lang pháp lý, cung cấp quyền truy cập di sản, trong khi doanh nghiệp tư nhân mang đến vốn, công nghệ và sự năng động trong triển khai. Song song đó là đào tạo một thế hệ nhân lực mới có khả năng kết hợp giữa am hiểu di sản và công nghệ số.
Việt Nam cần một chiến lược tổng thể, đồng bộ trong việc gắn di sản văn hóa và công nghệ vào phát triển du lịch MICE. Ảnh: Getty Images.
Di sản là trái tim, công nghệ là đôi cánh
Cuộc cách mạng của ngành MICE toàn cầu không phải là thách thức, mà là cơ hội vàng để Việt Nam cất cánh. Chúng ta đang sở hữu thứ mà các đối thủ khác không thể sao chép: một di sản có chiều sâu và một câu chuyện đầy cảm xúc. Đó chính là trái tim. Và công nghệ sẽ là đôi cánh, giúp những câu chuyện đó bay cao và bay xa hơn bao giờ hết.
Đã đến lúc hành động để mỗi sự kiện MICE tại Việt Nam không chỉ là một cuộc họp thành công, mà còn là một hành trình văn hóa đáng nhớ, một câu chuyện đẹp về quá khứ được kể bằng ngôn ngữ của tương lai.

Dù quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh chóng, song với hệ sinh thái đa dạng và tốc độ tăng trưởng của thị trường du...