Thủ tướng: Việt Nam chọn mô hình độc đáo, khác biệt để bứt phá phát triển Trung tâm tài chính quốc tế

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử và với hệ thống khung pháp lý mới được ban hành, những điểm nghẽn khó nhất sẽ được giải quyết, đồng thời Việt Nam lựa chọn mô hình độc đáo, khác biệt để bứt phá trong phát triển Trung tâm tài chính quốc tế.

Thủ tướng cho rằng, việc đưa Trung tâm tài chính quốc tế vào hoạt động là sự khởi đầu của một quá trình đổi mới cả về số lượng, chất lượng, hiệu quả đối với sự phát triển thị trường tài chính - Ảnh: VGP/Nhật Bắc.

Ngày 21/12, tại Văn phòng Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị công bố thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã giới thiệu tóm tắt các nghị định của Chính phủ hướng dẫn triển khai Nghị quyết 222 của Quốc hội. Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng công bố Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về thành lập Hội đồng điều hành Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

UBND TPHCM và UBND TP. Đà Nẵng công bố các quyết định điều động, bổ nhiệm lãnh đạo cơ quan điều hành Trung tâm tài chính quốc tế tại 2 thành phố này. Theo đó, ông Trương Minh Huy Vũ, Thành ủy viên, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Thành phố kiêm nhiệm chức vụ Chủ tịch cơ quan điều hành tại TPHCM. Còn tại Đà Nẵng, cơ quan điều hành do ông Hồ Kỳ Minh, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND Thành phố, kiêm nhiệm chức vụ Chủ tịch.

"Bước ngoặt" trong tiến trình hội nhập và phát triển đất nước sau 40 năm đổi mới

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá đây là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, đánh dấu "bước ngoặt" trong tiến trình hội nhập và phát triển đất nước sau 40 năm đổi mới; là kết quả của quá trình chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng, hiện thực hóa chủ trương của Trung ương Đảng, Kết luận của Bộ Chính trị, chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, cụ thể hoá Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ về thành lập Trung tâm tài chính quốc tế.

Theo Thủ tướng, chúng ta đang sống trong một thế giới vận động không ngừng với những biến chuyển sâu sắc, mạnh mẽ. Trong kỷ nguyên số và hội nhập sâu rộng, sự lưu chuyển các dòng vốn, công nghệ và tri thức giữa các quốc gia, khu vực và trên quy mô toàn cầu ngày càng được thúc đẩy với tốc độ chưa từng có.

Thủ tướng cho biết, trong bối cảnh đó, sự ra đời của Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam là đòi hỏi cấp thiết của thực tiễn, xuất phát từ tiềm năng, thế mạnh, từ tầm nhìn mang tính thời đại đối với mục tiêu chiến lược phát triển nhanh và bền vững của Việt Nam:

Thứ nhất, trong bối cảnh dịch chuyển mạnh mẽ địa kinh tế toàn cầu, Việt Nam vẫn biến "nguy thành cơ", nền kinh tế duy trì ổn định và phát triển mạnh với tốc độ tăng trưởng cao. Thế giới đang trải qua những cơn gió ngược, nhiều nơi đối mặt với xung đột, chia rẽ, đứt gãy chuỗi cung ứng. Tuy nhiên, Việt Nam nổi lên như một điểm sáng hiếm hoi về tăng trưởng kinh tế, sự ổn định chính trị - xã hội, an ninh, an toàn, an sinh xã hội có chiều hướng tích cực và phát triển bền vững.

Việt Nam kiên định đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, là bạn tốt, đối tác tin cậy, thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế; thiết lập các quan hệ đối tác chiến lược toàn diện, đối tác chiến lược, đối tác toàn diện với hầu hết các cường quốc kinh tế lớn nhất thế giới (Hoa Kỳ, Trung Quốc, EU, Anh, Nga, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ, Australia...).

"Sự ổn định, trong đó có nền tảng kinh tế vĩ mô và triển vọng phát triển của Việt Nam chính là "chiếc mỏ neo" an toàn nhất, là "tài sản được định giá cao nhất" mà các nhà đầu tư tài chính toàn cầu luôn tìm kiếm và phát hiện các cơ hội đầu tư với Việt Nam. Khi trọng tâm kinh tế thế giới đang dịch chuyển mạnh mẽ về Châu Á - Thái Bình Dương, Việt Nam với vị trí địa kinh tế thuận lợi có thể trở thành "điểm hội tụ" tự nhiên của dòng chảy nguồn vốn, hàng hóa, công nghệ toàn cầu nếu chúng ta biết tận dụng cơ hội", Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

Thứ hai là yêu cầu nội tại của nền kinh tế. Để đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2 con số từ năm 2026 trở đi, hướng tới thực hiện thắng lợi 2 mục tiêu chiến lược 100 năm, Việt Nam không thể chỉ dựa vào các động lực tăng trưởng truyền thống, các ngành nghề thâm dụng lao động cao, tài nguyên, mà phải dựa vào các động lực tăng trưởng mới, đặc biệt là khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh.

Việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế không chỉ để thu hút nguồn lực đầu tư đơn thuần, mà quan trọng hơn cả, là trở thành huyết mạch thu hút các động lực tăng trưởng mới, với thị trường tài chính, dịch vụ tài chính cao cấp, những cơ chế, chính sách và mô hình quản trị mới, là đòn bẩy để tái cấu trúc nền kinh tế, đưa Việt Nam tiến lên nấc thang mới cao hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Thứ ba là tận dụng "thời cơ thuận lợi". Việt Nam đang đứng trước cơ hội "có một không hai" để trở thành nơi hội tụ dòng vốn đầu tư, hàng hóa, công nghệ và nhân tài toàn cầu; trong đó sức hấp dẫn của nền kinh tế, dư địa phát triển thị trường tài chính còn rất lớn khi quy mô vốn hóa thị trường mới chỉ ở mức trung bình khá so với khu vực. Chúng ta không thể bỏ lỡ cơ hội này, phải tận dụng để tạo ra động lực mới thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh mang tầm khu vực, toàn cầu.

"Như vậy, việc thành lập Trung tâm tài chính quốc tế không phải là ý chí chủ quan, mà trở thành mệnh lệnh từ thực tiễn; là yêu cầu khách quan, là lựa chọn chiến lược, là giải pháp hiệu quả, là sự gặp gỡ giữa nhu cầu tái cấu trúc dòng vốn đầu tư toàn cầu và khát vọng vươn lên của Việt Nam trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc", Thủ tướng phát biểu.

Theo người đứng đầu Chính phủ, hành trình đi đến sự kiện công bố thành lập Trung tâm tài chính quốc tế là một chặng đường đầy trăn trở, thận trọng nhưng cũng rất quyết liệt, thể hiện tư duy đổi mới mạnh mẽ, tầm "nhìn xa trông rộng, nghĩ sâu làm lớn" của Đảng và Nhà nước ta; trong đó có một số điểm nổi bật:

Một là, đổi mới tư duy tiếp cận: Thể chế đi trước, mở đường. Quan điểm xuyên suốt của Chính phủ là: "5 thông: thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị thông minh, cách làm thông dụng, hợp tác thông hiểu"; chỉ đạo tổ chức nhiều hội nghị, lắng nghe ý kiến của các chuyên gia trong và ngoài nước, đại diện các tổ chức quốc tế; nghiên cứu kỹ lưỡng cả kinh nghiệm thành công và thất bại từ bên ngoài.

Ngay sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết số 222/2025/QH15, Chính phủ đã chỉ đạo các Bộ, ngành làm việc không kể ngày đêm để ban hành 08 Nghị định quy định chi tiết, hướng dẫn thực hiện. Đây là một kỷ lục mới về tốc độ xây dựng pháp luật, thể hiện tinh thần "đã nói là làm, đã cam kết là phải thực hiện", với phương châm "vừa làm vừa rút kinh nghiệm, không cầu toàn, không nóng vội, không bỏ lỡ cơ hội".

Với hệ thống khung pháp lý mới được ban hành, những điểm nghẽn khó nhất sẽ được giải quyết, bao gồm: tự do hóa dòng vốn trong phạm vi kiểm soát; cơ chế thử nghiệm (Sandbox) cho công nghệ mới; ưu đãi thuế vượt trội và chính sách visa đặc biệt cho nhân tài; và cách lưu chuyển hàng hóa có hiệu quả.

Hai là, lựa chọn mô hình độc đáo, khác biệt để bứt phá. Nhận thức rõ nguy cơ nếu chỉ đi theo lối mòn của các trung tâm đi trước thì sẽ mãi mãi là người đến sau, Việt Nam lựa chọn mô hình "một trung tâm, hai điểm đến" với triết lý "trung tâm tài chính thông minh, số và xanh". Đây là mô hình phù hợp với bối cảnh hiện nay, cho phép chúng ta khai thác tối đa lợi thế so sánh của từng thành phố, tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của đất nước:

Tại TPHCM: Được định vị là đầu mối tài chính quy mô lớn, tập trung phát triển mạnh về thị trường chứng khoán, trái phiếu, ngân hàng, quản lý quỹ và dịch vụ niêm yết; đóng vai trò là động lực dẫn dắt, kết nối trực tiếp với các dòng vốn trên thế giới và từ các doanh nghiệp.

Tại TP. Đà Nẵng: Được định vị là trung tâm tài chính chuyên biệt (niche market). Tận dụng lợi thế về môi trường sống và hạ tầng du lịch, Đà Nẵng sẽ tập trung vào công nghệ tài chính (Fintech), quản lý gia sản (wealth management) và tài chính xanh. Đây sẽ là "phòng thí nghiệm" cho các mô hình tài chính tương lai.

Thủ tướng nêu rõ ngay sau Lễ ra mắt, các cơ quan của Trung tâm tài chính quốc tế bắt đầu hoạt động - Ảnh: VGP/Nhật Bắc.

"Như vậy, Việt Nam chủ trương không cạnh tranh trực tiếp với các trung tâm tài chính quốc tế trong khu vực, thế giới; mà là yêu cầu tự thân phục vụ sự phát triển nhanh, bền vững của Việt Nam và khai thác những tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của đất nước, tìm hướng đi, lối đi riêng và học hỏi từ các trung tâm tài chính khác trên thế giới, với cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để phát triển một mô hình bổ trợ, liên thông, tạo thành một hệ sinh thái tài chính thống nhất, hiệu quả, bền vững, không những trong nước mà cả nước ngoài", Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng cho rằng, việc đưa Trung tâm tài chính quốc tế vào hoạt động là sự khởi đầu của một quá trình đổi mới cả về số lượng, chất lượng, hiệu quả đối với sự phát triển thị trường tài chính, với những tác động lan toả sâu rộng đến tất cả các ngành, lĩnh vực, các chủ thể của đất nước.

Thứ nhất, nâng tầm vị thế quốc gia: Việt Nam sẽ không còn chỉ được biết đến như một "công xưởng" gia công, mà sẽ trở thành một "mắt xích" quan trọng trong mạng lưới an ninh tài chính toàn cầu, trong chuỗi giá trị toàn cầu. Chúng ta sẽ chuyển từ vị thế người sử dụng vốn sang vị thế người tham gia điều hành, điều phối và quản trị dòng vốn trong nước và nước ngoài.

Thứ hai, tạo đột phá về nguồn lực: hình thành, phát triển một kênh huy động vốn hiệu quả, quy mô lớn, với chi phí thấp cho phát triển hạ tầng chiến lược (như đường sắt tốc độ cao, năng lượng tái tạo, điện hạt nhân, điện gió ngoài khơi, các công trình trọng điểm quốc gia…) mà không làm tăng trần nợ công; đồng thời là "bệ đỡ" cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam vươn ra biển lớn, tiếp cận các chuẩn mực quốc tế, giá trị tiên tiến và chuỗi giá trị toàn cầu.

Thứ ba, "đột phá của đột phá" về thể chế: lợi ích lớn nhất của trung tâm tài chính quốc tế không chỉ đo đếm bằng tiền, mà bằng sự đổi mới tư duy quản lý, công nghệ hiện đại với tinh thần "nguồn lực bắt nguồn từ tư duy và tầm nhìn, động lực bắt nguồn từ công nghệ và sự sáng tạo, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân và doanh nghiệp". Áp lực cạnh tranh quốc tế sẽ thúc đẩy cải cách hành chính mạnh mẽ hơn, minh bạch hơn, số hóa toàn diện hơn. Những cơ chế thử nghiệm thành công tại Trung tâm sẽ được nhân rộng, tạo động lực thúc đẩy đổi mới, sáng tạo và phát triển bền vững.

Định hướng phát triển TP.HCM trở thành trung tâm tài chính hàng đầu của khu vực

Tại sự kiện, thay mặt UBND TPHCM, ông Nguyễn Văn Được, Chủ tịch UBND TPHCM bày tỏ niềm vui với việc công bố thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam. Đây là sự kiện chính trị đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong việc thực hiện nghị quyết của Đảng, Nhà nước về định hướng phát triển thành phố trở thành trung tâm tài chính hàng đầu của khu vực.

Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được phát biểu tại Hội nghị - Ảnh: VGP/Nhật Bắc.

Theo ông, dưới sự lãnh đạo của Trung ương, sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, sự phối hợp chặt chẽ của các ban, bộ, ngành trung ương, TPHCM đã nỗ lực để hoàn tất các công tác chuẩn bị, và hôm nay, hai cơ quan điều hành tại TPHCM và TP Đà Nẵng sẽ đi vào hoạt động, góp phần thúc đẩy cho tăng trưởng kinh tế, thu hút đầu tư nước ngoài và nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ kinh tế toàn cầu.

Ông Nguyễn Văn Được cho biết, về công tác xây dựng thể chế, TPHCM cùng với TP Đà Nẵng đã chủ động xây dựng quy chế hoạt động và quy trình, thủ tục đăng ký thành viên, đảm bảo phù hợp với thông lệ quốc tế.

Về chuẩn bị cơ sở vật chất, TPHCM đã chuẩn bị cho giai đoạn đầu là trụ sở số 8 đường Nguyễn Huệ, sau năm 2027, sẽ được đặt tại một tòa nhà hiện đại của Khu thương mại tự do.

Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam sẽ định sẽ hướng tới vai trò là cầu nối giữa dòng vốn quốc tế với nền kinh tế thực trong nước, nơi các dòng vốn FDI hiện hữu được tái cấu trúc và nâng cấp thông qua các công cụ tài chính hiện đại; đồng thời sẽ thu hút dòng vốn đầu tư gián tiếp, vốn đổi mới sáng tạo và vốn dài hạn.

Với sự giúp đỡ của quỹ đầu tư như VinaCapital, các cơ quan lãnh sự, đối tác ngoại giao, đối tác đào tạo trong nước và quốc tế, như liên doanh Viện Tài chính New York và Đại học Kinh tế TPHCM, Đại học Việt Đức, TPHCM cũng đã mở rộng được mối quan hệ hợp tác với các trung tâm tài chính lớn và các trung tâm mới nổi như là New York, Frankfurt, Singapore, Dubai…

Với cách tiếp cận này, Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam sẽ không chỉ là không gian tài chính đơn thuần mà còn là biểu tượng cho tư duy phát triển mới, cho tinh thần dám thử nghiệm, dám đổi mới và dám bứt phá trên con đường hiện thực hóa khát vọng thịnh vượng, tự cường và hội nhập sâu rộng của đất nước trong kỷ nguyên mới.