Ngành du lịch Việt Nam khẳng định vai trò trụ cột chiến lược

Theo Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Nguyễn Trùng Khánh, năm nay, tổng thu từ du lịch lần đầu tiên vượt mốc 1 triệu tỷ đồng, đóng góp trực tiếp vào GDP ước đạt 8,8%, khẳng định vị thế của ngành du lịch đối với sự tăng trưởng kinh tế quốc gia.

Hệ thống sản phẩm du lịch Việt Nam không ngừng được làm mới và đa dạng.

Tại Hội nghị tổng kết đề án “Cơ cấu lại ngành du lịch đáp ứng yêu cầu phát triển thành ngành kinh tế mũi nhọn” và sơ kết giai đoạn I chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030, vừa diễn ra tại Huế ngày 20/12, Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Nguyễn Trùng Khánh khẳng định đây không đơn thuần là một cuộc sơ kết định kỳ, mà là thời điểm bản lề để toàn ngành nhìn lại những biến động sâu sắc, đo lường sức bật và kiểm chứng các quyết sách chiến lược đã ban hành, đồng thời xác lập một tầm nhìn chiến lược mới cho giai đoạn phát triển tiếp theo của du lịch Việt Nam -  một ngành kinh tế mũi nhọn mà Đảng và Nhà nước đặt nhiều kỳ vọng.

Cục trưởng cho biết, nhìn lại chặng đường 5 năm qua, ngành Du lịch đã trải qua một giai đoạn đầy thử thách với cuộc khủng hoảng đại dịch COVID-19, khiến hoạt động gần như tê liệt và chuỗi cung ứng bị đứt gãy nghiêm trọng. Tuy nhiên, chính trong hoàn cảnh khắc nghiệt ấy, Du lịch Việt Nam đã thể hiện sức sống đặc biệt và khả năng thích ứng nhanh nhạy để hồi sinh mạnh mẽ.

Du lịch Việt Nam có lợi thế khi sở hữu nhiều cảnh quan tuyệt đẹp.

Minh chứng rõ nét nhất cho sức phục hồi này là những con số ấn tượng: năm 2024, Việt Nam đón 17,6 triệu lượt khách quốc tế, đạt mức phục hồi 98% so với thời điểm trước dịch, thuộc nhóm cao nhất khu vực Đông Nam Á. Bước sang năm 2025, ngành Du lịch tiếp tục lập kỷ lục mới khi đón vị khách thứ 20 triệu vào tháng 12, dự kiến cả năm sẽ đạt 22 triệu lượt khách quốc tế. Bên cạnh đó, thị trường nội địa với dự báo 140 triệu lượt khách đã khẳng định vai trò trụ cột chiến lược. Tổng thu từ du lịch lần đầu tiên vượt mốc 1 triệu tỷ đồng, đóng góp trực tiếp vào GDP ước đạt 8,8%, khẳng định vị thế của ngành du lịch đối với sự tăng trưởng kinh tế quốc gia.

Những kết quả đó cũng phản ánh sức hấp dẫn đang tăng lên của điểm đến Việt Nam, phản ánh sự chuyển dịch tích cực trong nhận thức và hành động của các địa phương, doanh nghiệp và cộng đồng. Du lịch Việt Nam không chỉ trở lại mà đang trở lại với một tâm thế mới, tầm vóc mới và khát vọng mạnh mẽ hơn.

Du lịch sông nước thu hút nhiều du khách đến tham quan, trải nghiệm.

Bên cạnh những thành tựu đạt được, Cục trưởng Nguyễn Trùng Khánh cũng thẳng thắn nhìn nhận những rào cản cần khơi thông trong giai đoạn tới. Đó là tình trạng sản phẩm du lịch còn trùng lặp, thiếu tính đặc thù văn hóa sâu sắc; các chương trình liên kết vùng đôi khi còn mang tính hình thức, chưa chuyển hóa thành các tuyến điểm thực sự hấp dẫn; tiến trình chuyển đổi số vẫn còn thiếu sự đồng bộ trên quy mô toàn quốc; các chỉ tiêu về năng suất lao động, tỉ lệ khách quay lại vẫn chưa đạt như kỳ vọng. Môi trường du lịch tại một số điểm đến vẫn còn tồn tại những hình ảnh thiếu văn minh, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt hơn từ các cấp quản lý.

Những tồn tại trên là những căn cứ quan trọng để ngành Du lịch nhìn nhận thẳng thắn, đánh giá đúng thực trạng và kịp thời điều chỉnh để khơi dậy quyết tâm đổi mới, để nhìn thấy rõ con đường phía trước mà toàn ngành phải đi mạnh mẽ hơn, sáng tạo hơn và quyết liệt hơn. 

Đánh giá về tình hình thực hiện Đề án “Cơ cấu lại ngành du lịch đáp ứng yêu cầu phát triển thành ngành kinh tế mũi nhọn” và Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030, bà Phan Linh Chi, Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam cho biết, sự chuyển dịch từ tư duy “mở cửa thụ động” sang “chủ động kiến tạo thị trường” đã tạo nên những đột phá về chính sách thị thực và kết nối hàng không.

Hệ thống sản phẩm du lịch không ngừng được làm mới và đa dạng. Bên cạnh 4 dòng sản phẩm chủ đạo như: du lịch biển đảo, du lịch văn hóa, du lịch sinh thái, du lịch đô thị, nhiều sản phẩm mới đã hình thành và phát triển mạnh như: du lịch đêm, du lịch chăm sóc sức khỏe, du lịch nông nghiệp - nông thôn, du lịch MICE, du lịch golf, du lịch thể thao, du lịch đường sắt, du lịch tàu biển, du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn văn hóa và sinh kế địa phương.

Đồng thời, hệ sinh thái số đang dần hình thành từ dữ liệu quốc gia đến các nền tảng quản lý thông minh, tạo ra động lực mới cho thế hệ du lịch tương lai. Cơ cấu thị trường du lịch đã được định hình lại theo hướng đa dạng hơn, cân bằng hơn và bền vững hơn. Cả thị trường quốc tế và nội địa đều có sự dịch chuyển theo hướng cơ cấu lại: gia tăng thị trường khách nghỉ dưỡng, khám phá, tham gia các sản phẩm du lịch chuyên đề.

Hạ tầng du lịch tiếp tục được đầu tư, với khoảng 40.000 cơ sở lưu trú và 800.000 buồng phòng trên cả nước. Kết nối giao thông ngày càng đồng bộ, đặc biệt là hàng không, đường cao tốc và hạ tầng số. Nguồn nhân lực du lịch từng bước phục hồi sau đại dịch; tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt khoảng 67%, tiệm cận mục tiêu đề ra, dù vẫn còn những hạn chế về lao động chất lượng cao và kỹ năng chuyên sâu.

Làng nghề truyền thống cũng đang phát triển mạnh mẽ du lịch.

Công tác quản lý nhà nước về du lịch có nhiều đổi mới: thể chế, chính sách ngày càng hoàn thiện, đặc biệt là chính sách thị thực, chuyển đổi số, xúc tiến quảng bá. Sự phối hợp liên ngành, liên vùng được tăng cường. Vai trò điều phối của cơ quan quản lý nhà nước được thể hiện rõ nét trong việc dẫn dắt phục hồi và tái cơ cấu ngành. 

Việc triển khai Đề án cơ cấu lại ngành du lịch thời gian qua đã thực sự tạo ra một làn gió mới trong tư duy quản lý. Quan điểm phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn không còn là khẩu hiệu mà đã trở thành kim chỉ nam cho các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại nhiều tỉnh, thành phố.

Các địa phương dựa vào lợi thế của riêng mình, liên tục đưa ra nhiều sản phẩm mới thu hút du khách.

Để triển khai hiệu quả nhiệm vụ giai đoạn 2026 - 2030, Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Nguyễn Trùng Khánh đề nghị các bộ, ngành, địa phương và các chủ thể trong ngành du lịch rà soát, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách về du lịch theo hướng đồng bộ, minh bạch, tạo môi trường thuận lợi cho đầu tư, kinh doanh du lịch; tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với nâng cao trách nhiệm và hiệu lực quản lý nhà nước;  tiếp tục cơ cấu lại thị trường du lịch theo hướng cân bằng, bền vững; tập trung thu hút phân khúc khách có khả năng chi trả cao, thời gian lưu trú dài; chủ động mở rộng thị trường mới, thị trường tiềm năng, giảm thiểu rủi ro từ các cú sốc bên ngoài; đẩy mạnh phát triển sản phẩm du lịch có giá trị gia tăng cao, khác biệt và bền vững; gắn chặt phát triển du lịch với bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, di sản, tài nguyên thiên nhiên; thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số, chuyển đổi xanh trong toàn ngành; tập trung phát triển nguồn nhân lực du lịch theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại; coi đây là khâu then chốt, mang tính quyết định đối với chất lượng tăng trưởng của ngành trong giai đoạn tới; tăng cường liên kết vùng, liên kết ngành và hợp tác công - tư; phát huy vai trò chủ động của doanh nghiệp, sự tham gia thực chất của cộng đồng trong phát triển du lịch bền vững và bao trùm.

Cục trưởng Nguyễn Trùng Khánh tin tưởng rằng, với sự quan tâm chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, sự đồng hành của các Bộ ngành và sự năng động của các doanh nghiệp, Du lịch Việt Nam sẽ bước vào giai đoạn 2026 - 2030 với tâm thế bứt phá và phát triển bền vững. Những bài học kinh nghiệm từ giai đoạn vừa qua sẽ là hành trang quý giá để ngành Du lịch không chỉ tăng tốc về số lượng mà còn về chất lượng, xứng đáng với kỳ vọng trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, nâng tầm vị thế Việt Nam trên bản đồ du lịch thế giới.