Khí chất Nam Bộ: Cuộc trở về đầy cảm xúc với văn chương Sơn Nam

“Khí chất Nam Bộ” là cuộc trở về sâu sắc với văn chương Sơn Nam, người đã khắc họa sống động con người và văn hóa miền Nam Bộ. Qua tác phẩm của Đinh Thị Thanh Thủy, độc giả cảm nhận rõ nét tinh thần, bản sắc và sức sống đặc trưng của vùng đất phương Nam.

Sáng 31/5, tại Đường sách TP.HCM, Nhà xuất bản Tổng hợp TP.HCM đã tổ chức buổi giao lưu, giới thiệu ấn phẩm Khí chất Nam Bộ qua truyện Sơn Nam của tác giả Đinh Thị Thanh Thủy. Tham dự chương trình có nhà thơ, nhà báo Lê Minh Quốc và đông đảo độc giả yêu mến nhà văn Sơn Nam, cây đại thụ của văn chương Nam Bộ.

Một hành trình ươm mầm tri thức và tình cảm

Tại buổi ra mắt, tác giả Đinh Thị Thanh Thủy xúc động chia sẻ về hành trình hơn 20 năm ấp ủ và hoàn thiện công trình này. Cuốn sách bắt nguồn từ luận văn cao học thực hiện năm 2000 với đề tài “Văn hóa và con người Nam Bộ trong tác phẩm của Sơn Nam”, dưới sự hướng dẫn của GS.TS Huỳnh Như Phương. Nhưng phải đến khi nhận được sự động viên từ nhà thơ Lê Minh Quốc và đồng nghiệp, bà mới chính thức công bố công trình nghiên cứu tâm huyết này.

Chương trình giao lưu, giới thiệu ấn phẩm Khí chất Nam bộ qua truyện Sơn Nam của tác giả Đinh Thị Thanh Thủy (áo dài xanh). Khách mời của chương trình là nhà thơ, nhà báo Lê Minh Quốc (ngồi giữa)

Trong quá trình chọn đề tài, bà từng phân vân giữa hai cây bút lớn: Bình Nguyên Lộc và Sơn Nam. "Cuối cùng, tôi chọn gắn bó với Sơn Nam, người mà tôi nhận thấy có chất văn gần gũi, gắn bó máu thịt với đời sống văn hóa miền Tây Nam Bộ", bà nói.

Một kỷ niệm đặc biệt được bà kể lại: “Lần đầu liên hệ với nhà văn Sơn Nam, ông hóm hỉnh nói: Cô giống sinh viên mới ra trường, không có tiền đâu, mang cà phê qua cũng được. Thế là từ đó, mỗi sáng thứ Hai, tôi đều ghé Nhà truyền thống Gò Vấp mang theo ly cà phê để trò chuyện với ông”.

Đằng sau sự thân tình ấy là một quá trình làm việc nghiêm túc, miệt mài. Do nhà văn Sơn Nam không lưu giữ bản thảo, tác giả phải kỳ công sưu tầm hơn 130 truyện ngắn, ký sự, tiểu thuyết, bài viết từ thư viện, bạn đọc yêu mến ông và cả những người bạn thân cận như: ông Đào Tăng, Đinh Công Tâm, Chinh Văn… Chính nhà văn Sơn Nam từng đùa: “Cô tập hợp được còn nhiều hơn tui nhớ à nghen!”

Từ kho tư liệu đồ sộ ấy, bà Thủy đã chắt lọc và phân tích sâu sắc để làm nổi bật khí chất con người Nam Bộ qua ba phương diện: sinh cảnh văn hóa, nhân cách văn hóa và học phong. Những phẩm chất như chất phác, nhân ái, nghĩa khí, linh hoạt và sáng tạo, những điều tưởng chừng bình dị, nay hiện lên rạng rỡ dưới ánh sáng học thuật, cảm xúc và sự thấu hiểu văn hóa.

Tri âm, tri kỷ giữa dòng chảy văn hóa

Sự kiện cũng trở nên đặc biệt với sự có mặt của bà Đào Thúy Liễu, con gái út của nhà văn Sơn Nam. Không giấu nổi xúc động, bà chia sẻ: “Dù ba tôi đã rời xa 17 năm, nhưng hôm nay tôi rất vui khi thấy ông vẫn có những người tri kỷ như nhà thơ Lê Minh Quốc. Và giờ đây có thêm chị Đinh Thị Thanh Thủy tiếp nối sự trân trọng đó”.

Bà Đào Thúy Liễu (áo thun đỏ) con gái út của nhà văn Sơn Nam, nghẹn ngào chia sẻ kỷ niệm về người cha của mình

Nhà thơ Lê Minh Quốc cũng bày tỏ sự trân quý trước nỗ lực của tác giả: “Chị Thanh Thủy không chỉ đọc, mà còn thẩm thấu từng chi tiết nhỏ trong tác phẩm của Sơn Nam. Bộ sưu tập và phân tích của chị khiến ngay cả Sơn Nam lúc sinh thời cũng phải bất ngờ”.

Ông còn nhấn mạnh vai trò của Sơn Nam trong việc khẳng định bản sắc văn hóa miền Nam, không chỉ là một vùng đất, mà là một phần không thể tách rời của văn hóa dân tộc.

“Tác phẩm của Sơn Nam sống cùng đất, cùng người. Chỉ người sinh ra và lớn lên ở đây mới có thể viết chân thật đến vậy”, ông nói. Đồng thời, ông cũng nhắn gửi: “Giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống là quan trọng, nhưng càng cần thiết hơn là biết thích nghi, sáng tạo để hòa mình vào thời đại mới”.