Chung cư cũ Sài Gòn: Tần số âm trầm phát ra giữa phố thị

Không cần phải trèo lên Landmark 81 tầng xa hoa hay những tòa cao ốc vách kính hào nhoáng, đôi khi, chỉ cần đứng trên sân thượng một chung cư cũ bạn đã có thể nhìn thấy những vẻ đẹp khó tìm của chốn Sài thành.

Một sớm đẹp trời, tôi quyết định lần mò lên những chung cư cũ. Thành phố lúc này khẽ khàng cựa mình trong ánh ban mai. Tiếng chổi cau quét rác dưới hẻm vọng lên nghe chát tai lẫn trong tiếng rồ ga xe máy của ai đó đang chuẩn bị đi làm. Và đâu đó là tiếng rao mỏng như sương vẳng lại trong thinh không.

Giữa chốn thị thành hiện đại nhưng ta vẫn có thể bắt gặp những khung cảnh giản đơn như thế. Sáng sớm ở nơi này, trên một nóc nhà cũ, thành phố hiện ra gần gũi và thật hơn bao giờ hết.

Chung cư Nguyễn Thiện Thuật: Tiếng "thở chậm" của TP.HCM

Đứng trên sân thượng của khu chung cư Nguyễn Thiện Thuật, nhìn xuống dưới chân mình là lớp gạch mòn hằn sâu dấu thời gian, loang lổ những vết nứt cũ. Phía sau lưng là bức tường từng được quét vôi xanh, nay chỉ còn lại một gam xám lặng lẽ, cùng những chiếc đèn gỉ sét do chống chọi với thời tiết đỏng đảnh của nơi này.

Từ đây nhìn bao quát, thành phố hiện ra không hào nhoáng. Đó là những mái nhà chồng chéo, những dãy ban công đầy dây phơi; tiếng xe máy dưới hẻm, tiếng gọi nhau của hai nhà sát vách; những du khách dạo quanh để tìm đến một tiệm ăn vừa mở cửa... Tất cả diễn ra trong sự thản nhiên, điềm đạm, trái ngược với nhịp sống vội vã thường thấy.

Một góc phố nhìn từ chung cư Nguyễn Thiện Thuật.

Sáng sớm, xe cộ trên đường vẫn còn thưa vắng, hé lộ một TP.HCM không vội vã.

Nhìn từ trên cao, khu Nguyễn Thiện Thuật không hề nhỏ bé. Nó gợi nhớ một Sài Gòn gần gũi – nơi từng nếp sống diễn ra không phải trong những khối kính lạnh lùng, mà giữa những vách tường in đậm hơi thở hoài niệm, vọng về những thanh âm bình dị.

Chung cư Tôn Thất Thuyết: Nơi thành phố không khoảng cách

Tôi tiếp tục đi đến tầng cao nhất của chung cư Tôn Thất Thuyết. Khác với Nguyễn Thiện Thuật, thành phố nhìn từ nơi đây nhỏ bé hơn hẳn. Nơi này thật sự rất cao, dù vậy, vẫn đủ để nghe thấy tiếng rao, tiếng xe, tiếng người… nhưng mọi thứ đều nhẹ tênh và mang lại một cảm giác "tình" đến ngây người.

Tôi thấy dòng kênh lặng lẽ chảy bên dưới, thấy những mái nhà nối nhau không thứ tự, thấy một chú mèo nằm lim dim trên tấm tôn nóng. Và giữa tất cả những điều ấy, tôi – một người khách phương xa, bỗng thấy thành phố này thân thuộc đến lạ.

Một thành phố thật bình dị khi nhìn từ chung cư Tôn Thất Thuyết.

Đứng trong một khu chung cư cũ, tôi mới thấy thành phố không xa lạ và hào nhoáng như mình vẫn tưởng. Những tiếng gọi nhau, khói bếp vờn trên mái, một chiếc áo bay phần phật nơi ban công, tất cả hiện ra gần gũi, chân thật đến lặng người. Ở đây, TP.HCM không phô trương. Người dân chỉ lặng lẽ sống và lưu giữ những kỷ niệm.

Chung cư Ấn Quang: Hồn xưa lưu dấu trên những tầng cũ

Ấn Quang không cao, nhưng từ tầng thượng, tôi vẫn có thể nhìn thấy thành phố chuyển động chậm lại. Gió thổi ngang qua một giàn phong lan khô treo tạm. Trên chiếc võng giăng giữa hai trụ bê tông, một người đàn ông trung niên nằm đọc báo, chân đung đưa nhè nhẹ.

Tầng cao này không phải để phô bày. Nó không có cảnh sắc rực rỡ, không mở ra những đường chân trời như trên những tòa cao ốc. Nhưng nó cho người ta thấy những điều chân thật: một mảnh quần áo phơi vội, một chiếc chậu nhựa hứng nước mưa, vài miếng bìa carton nằm trên mái nhà không biết từ khi nào, mớ dây điện chằng chịt như mạng nhện. Tất cả tạo nên một bức tranh đời sống nhiều tầng lớp và khá rối ren.

Con phố vắng bóng người qua, trái ngược hoàn toàn với nhịp sống "không ngủ" thường thấy khi nghĩ về TP.HCM.

Một góc phố khác nhìn từ chung cư Ấn Quang, tuy nhộn nhịp hơn nhưng vẫn phảng phất sự nhẹ nhàng khác lạ.

Phía bên dưới, nhịp sống của thành phố vẫn đang vận hành, đều đặn như những vòng xe đang quay trên mặt đường nhựa xám. Nhưng ở trên này, nơi những người dân Ấn Quang đang sinh sống mỗi ngày, mọi thứ vẫn còn giữ được một phần tĩnh lặng quý giá.

Không có cảnh đẹp mỹ miều, nhưng lại có sự dịu dàng đủ khiến người ta lưu luyến không rời. Ở đây, thành phố không cần cố gắng làm đẹp cho người xem. Nó chỉ cần hiện diện như chính nó – bụi bặm, đời thường, và thật.

Từ những tầng cao ấy, nơi không có viền kính, không có tách trà sang trọng, không có phong cảnh bài trí nghệ thuật để "sống ảo", chỉ có những lớp mái ngổn ngang, dây điện chằng chịt, những ô cửa mở toang hé lộ những nếp sống chân phương. Tôi thấy được một thành phố có chiều sâu, có lịch sử, có tầng tầng lớp lớp cuộc đời.

Những tầng cao của chung cư cũ không cho tôi cảm giác chinh phục, mà cho tôi cảm giác kết nối, hòa nhập và thân quen. Tại nơi tưởng chừng như bị lãng quên, tôi lại thấy mình gần với Sài Gòn-TP.HCM hơn bao giờ hết!

Dáng hình mạnh mẽ bên dòng sông thơ

Dòng sông Sài Gòn vẫn miệt mài bồi đắp phù sa, cũng như thành phố này không ngừng vươn lên mạnh mẽ. Đằng sau sự phát...