Quy trình xuất khẩu chuẩn quốc tế trở thành 'đặc sản' du lịch nông thôn
UniFarm An Thái biến nông nghiệp công nghệ cao, từ nhà kính trồng chuối tiên phong đến tự động hóa quy trình sơ chế, thành trải nghiệm du lịch nông thôn hấp dẫn.
Giữa những vườn chuối bạt ngàn tại xã Phú Giáo (TP.HCM), hàng trăm công nhân đang làm việc theo một quy trình tự động hóa ấn tượng. Từng buồng chuối khổng lồ di chuyển trên hệ thống ròng rọc trên không, trôi vào nhà xưởng, ngâm mình trong bể làm mát, và chỉ trong vòng 4 giờ, đã được đóng thùng sẵn sàng cho hành trình xuất khẩu. Đó là hình ảnh tại Khu nông nghiệp công nghệ cao An Thái (UniFarm), một mô hình kinh tế xanh điển hình, đồng thời cũng là một điểm tham quan, trải nghiệm nông nghiệp công nghệ cao đầy hấp dẫn.

Toàn cảnh nông trại UniFarm An Thái nhìn từ trên cao. Ảnh: UniFarm.
Trải nghiệm “mãn nhãn” từ nhà kính trồng chuối đến quy trình 4 giờ
Chứng kiến toàn bộ quy trình tự động hóa tại UniFarm An Thái, chị Nguyễn Lan Anh, nhân viên điều hành tour tại một công ty du lịch, không giấu được sự thán phục. Chị đến đây không chỉ để tham quan, mà để “giải mã” mô hình đã biến vùng đất khó khăn thành một “nhà máy” nông sản xuất khẩu trị giá hàng triệu đô-la.
Điều khiến chị Lan Anh và nhiều du khách thích thú nhất chính là sự trực quan của quy trình. Không giống như các trang trại truyền thống, UniFarm An Thái đưa vào ứng dụng nhiều công nghệ tân tiến “thân thiện với môi trường”.
Tại đây, chị Lan Anh và các du khách khác được đưa đi tham quan khu nhà lồng trồng chuối đầu tiên trên thế giới. Chị được người hướng dẫn giải thích rằng, chuối trồng nơi đây đều chỉ sử dụng các loại phân bón hữu cơ nhưng không làm giảm năng suất. Bên cạnh đó, UniFarm cũng tập trung cải tạo đất bằng phương pháp hữu cơ như nuôi trùn quế để đất giàu dinh dưỡng. Ngoài ra, du khách khi tham quan có thể tận mắt thấy cách họ sử dụng cây thảo dược (như cây lá lốt) để xua đuổi côn trùng và phân hủy các chất tồn dư, cho đến việc sử dụng hệ thống tưới tiêu tự động để bảo đảm cung cấp đủ nước cho cây.

Du khách nước ngoài trực tiếp tìm hiểu quy trình trồng chuối chất lượng cao, "thuận tự nhiên" của Việt Nam tại UniFarm. Ảnh: UniFarm.

Nhân viên tại vườn đang điều khiển dàn ròng rọc đưa nông sản chuối chất lượng cao đi sơ chế. Ảnh: UniFarm.

Du khách quốc tế hào hứng thao tác, trải nghiệm thử một dàn ròng rọc thu hoạch chuối. Ảnh: UniFarm.
Tiếp tục chuyến tham quan, chị Lan Anh và các du khách được đưa đến xưởng sơ chế chuối. Đến đây, mọi người được giải thích rằng toàn bộ chuối sau khi thu hoạch sẽ được vận chuyển về nhà xưởng bằng hệ thống ròng rọc tự động. Cách làm này vừa tiết kiệm sức lao động, vừa bảo đảm chất lượng trái chuối không bị trầy xước, dập nát.
Những buồng chuối xanh mướt, còn nguyên phấn, sau đó được đưa vào các bể nước lớn để “hạ nhiệt”, ngăn ngừa hiện tượng chín hỏng. “Họ kiểm soát nhiệt độ và thời gian cực kỳ nghiêm ngặt”, chị Lan Anh cho biết.


Chuối sau khi thu hoạch sẽ được đưa vào xưởng sơ chế. Tại đây, các nhân viên sẽ ngâm chuối vào bồn nước để rửa sạch, kiểm soát nhiệt độ, ngăn ngừa hư hỏng rồi dán nhãn, đóng bao bì. Ảnh: UniFarm.
Toàn bộ quy trình từ khi cắt buồng chuối ngoài vườn đến khi đóng gói và đưa vào kho lạnh chỉ diễn ra trong tối đa 4 tiếng đồng hồ theo tiêu chuẩn quốc tế. Từ công đoạn phân loại, loại bỏ trái hỏng, cân (đúng 13,5 kg mỗi khay), dán nhãn, đến đóng thùng và đưa vào kho lạnh... đều vận hành nhịp nhàng. “Đây không chỉ là nông nghiệp, đây là một quy trình công nghệ”, chị Lan Anh nhận định. “Khách du lịch, đặc biệt là các đoàn học sinh, sinh viên hay đối tác quốc tế, sẽ vô cùng ấn tượng khi thấy nông sản Việt Nam được sản xuất với sự chính xác và chuyên nghiệp đến vậy”.
Đầu tư vào tri thức – Nền móng chiến lược của UniFarm An Thái
Những chuyển động mạnh mẽ, dám nghĩ dám làm của UniFarm An Thái đang được “tiếp lửa” khi Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị xác định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là đột phá quan trọng, là động lực chính để thúc đẩy kinh tế xã hội. Tầm nhìn đi trước chính sách của UniFarm An Thái đã làm thay đổi suy nghĩ của nhiều người về sản xuất nông nghiệp tại Việt Nam: quy mô lớn, cơ chế quản trị hiện đại, thay thế sản xuất nhỏ lẻ, vững bước tiến đến mục tiêu tăng chất lượng nông sản.
Để có được thành công hôm nay, UniFarm An Thái đã trải qua một hành trình không hề dễ dàng. Ông Phạm Quốc Liêm, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Nông nghiệp U&I (đơn vị chủ quản UniFarm An Thái), cho biết: “Những ngày đầu, khi tôi chia sẻ dự án này với các bên liên quan, người ta nói với tôi rằng: ‘Anh có thấy ai trồng chuối mà làm giàu được không?’. Ở thời điểm đó, nông nghiệp của chúng ta còn yếu kém nhiều mặt, nhưng chính từ những khó khăn đấy, chúng ta có động lực và ‘dư địa’ để làm khác đi”.

Ông Phạm Quốc Liêm, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Nông nghiệp U&I (đơn vị chủ quản UniFarm An Thái). Ảnh: UniFarm.
Khi mới thành lập vào năm 2008, thử thách ban đầu của doanh nghiệp chính là nguồn nhân lực. Với vỏn vẹn 10 con người, ban lãnh đạo khi ấy đã đưa ra một quyết định táo bạo: thuê người nước ngoài về làm việc. Công ty đã thuê các chuyên gia nước ngoài, các chủ trang trại giàu kinh nghiệm từ Philippines và Israel về “làm thuê” cho mình. Họ được trả lương rất cao, nhưng “đắt xắt ra miếng”, kiến thức của chuyên gia chính là cơ sở để UniFarm An Thái phát triển.
Năm 2011, công ty trồng thử nghiệm giống chuối từ Philippines. Đến nay, chuối đã trở thành cây trồng chủ lực trên diện tích hàng trăm héc-ta. Giống chuối được nghiên cứu để kháng bệnh tốt, cho năng suất cao và đã xuất khẩu thành công sang các thị trường khó tính như Hàn Quốc, Nhật Bản và Mỹ.

Giống chuối chất lượng cao tại UniFarm đủ khả năng cạnh tranh và xuất khẩu sang các thị trường nổi tiếng khó tính như Nhật Bản, Hàn Quốc và Mỹ. Ảnh: UniFarm.

Ông Carlos V. Waje, chuyên gia nông nghiệp người Philippines, với thâm niên hơn 10 năm gắn bó cùng U&I, chia sẻ: “Việt Nam so với các quốc gia khác có nhiều lợi thế trong việc trồng chuối chất lượng cao. Với hơn 50 kỹ sư được đào tạo bài bản, cùng sự gắn kết với nhiều chuyên gia trên thế giới, tôi thấy sự đầu tư của U&I là một bước tiến táo bạo để đất nước các bạn có một ngành hàng đủ mạnh để cạnh tranh với Nhật Bản, Hàn Quốc...”.
Không cạnh tranh, UniFarm An Thái tạo nên “hệ sinh thái”
Theo chị Lan Anh, bài học thú vị mà bản thân có được sau chuyến trải nghiệm mô hình nông nghiệp công nghệ cao tại UniFarm An Thái chính là “triết lý phát triển cộng đồng”.
Ông Phạm Quốc Liêm khẳng định, đơn vị không làm ra nông sản để cạnh tranh với người nông dân. Thay vào đó, UniFarm An Thái định vị mình là một trung tâm R&D (nghiên cứu và phát triển). Họ thử nghiệm mô hình, tìm ra giống cây phù hợp, sau đó chuyển giao công nghệ và sẵn sàng “bao tiêu sản phẩm” cho các hộ nông dân.
Kết quả là hiện có khoảng hơn 100 hộ dân tại xã đang liên kết với đơn vị. Công ty cử kỹ thuật viên đến làm việc cùng nông dân, xem họ như một phần không thể tách rời của hệ thống, giúp họ nâng cao giá trị nông sản.
“Họ không chỉ bán nông sản”, chị Lan Anh kết luận. “Họ đang bán một giải pháp nông nghiệp toàn diện. Và chính cái ‘hệ sinh thái’ này – sự kết hợp giữa nông nghiệp công nghệ cao, học hỏi kinh nghiệm dân gian và mô hình liên kết cộng đồng – mới là sản phẩm du lịch nông thôn độc đáo và bền vững nhất”.

Du khách trực tiếp thưởng thức vị ngon của chuối tại vườn. Ảnh: UniFarm.
Từ một đơn vị nhỏ, UniFarm An Thái nhanh chóng trở thành một hình mẫu lý tưởng về nông nghiệp công nghệ cao kết hợp du lịch trải nghiệm của cả nước. Mô hình này của đơn vị đã cho thấy một khía cạnh khác, không hề khô khan, của nông nghiệp công nghệ cao. Khi quy trình được chuẩn hóa và minh bạch, nó trở thành một câu chuyện hấp dẫn, đầy cảm hứng.
Đối với những người làm du lịch nông nghiệp, đây chính là một bài học điển hình về cách biến một nông trại thành một “bảo tàng” nông nghiệp sống động, vừa tạo ra giá trị kinh tế cao, vừa lan tỏa tri thức và xây dựng một hệ sinh thái bền vững cùng cộng đồng.

Buôn Gơ Rin đã thành công khi biến văn hóa trừu tượng thành trải nghiệm hữu hình mang tính tự nguyện. Mô hình du lịch sinh...


