Chiến lược du lịch khác biệt ở xứ sở nụ cười
Chia sẻ
Vương quốc Bhutan nhỏ bé trên dãy Himalaya mở cửa trở lại cho khách du lịch từ tháng 9.2022. Du khách sẽ phải trả khoản phí “phát triển bền vững” cao hơn là 200 USD/người/đêm.
Nhân viên khách sạn người Bhutan giúp khách du lịch thay trang phục truyền thống của Bhutan ở tỉnh Paro năm 2019. Ảnh: AFP
Quyết định gây sốc
Phí phát triển bền vững 200 USD/người/đêm củng cố chiến lược lâu dài của Bhutan nhằm tìm kiếm khách du lịch quốc tế có giá trị cao và chưa tính đến bất kỳ khoản chi tiêu nào khác.
Điều đó có nghĩa là khách du lịch phương Tây giờ đây có thể phải chi thêm vài trăm USD mỗi ngày và mức giá cho những chuyến đi dài hơn tới Bhutan có thể lên tới hàng nghìn USD.
Các công ty lữ hành cảnh báo, khoản phí này sẽ khiến nhiều du khách khó tiếp cận vương quốc, đặc biệt là những trekker (du khách tham gia hoạt động du lịch có chuyến đi bộ đường dài hay leo núi nhiều ngày) và cuối cùng sẽ gây tổn hại cho ngành du lịch địa phương.
Brent Olson, nhà điều hành tour du lịch ở San Francisco, Mỹ, người đã điều hành các tour du lịch Bhutan trong hơn ba thập kỷ, chia sẻ: “Đó là một cú sốc thực sự với mọi người. Thời gian sẽ cho biết tác động lâu dài của quyết định này".
Bhutan thu phí khách du lịch kể từ khi mở cửa đón khách quốc tế vào năm 1974 - rất lâu trước khi khái niệm này bắt đầu xuất hiện ở những nơi trên thế giới thu hút quá đông du khách.
Theo chính phủ Bhutan, mức phí cao hơn sẽ giúp bảo tồn di sản và môi trường của đất nước, cải thiện dịch vụ du lịch và tạo cơ hội việc làm cho thanh niên. Khoản phí này cũng giúp đất nước tránh được kiểu du lịch ba lô ồ ạt mà các điểm đến lân cận như Nepal triển khai.
Bhutan đón gần 316.000 du khách trong năm 2019, những người đã chi gần 350 triệu USD, theo hội đồng du lịch của đất nước.
Nhiều nơi trên thế giới, một số điểm nóng du lịch cũng đang xem xét lại vấn đề du lịch khi khách bắt đầu quay trở lại với số lượng lớn hơn. Theo Nikkei, ít nhất 40 chính phủ, từ Nhật Bản tới Liên minh Châu Âu, đều đã áp dụng ở mức độ nào đó thuế du khách để kiểm soát số lượng và gây quỹ.
Nhiều biện pháp mới cũng đang được đưa ra. Thái Lan áp phí 300 baht (9 USD) với mỗi du khách quốc tế đến bằng máy bay bắt đầu từ tháng 6.2023. Thành phố Venice của Italia tính phí 3-10 USD/ngày từ tháng 1.2023.
Tu viện Phật giáo Gangtey ở tỉnh Wangdue Phodrang của Bhutan. Ảnh: AFP
Là nước ủng hộ sự bền vững và hoài nghi về các mục tiêu kinh tế truyền thống hướng đến tối đa hóa doanh thu, Bhutan từ lâu đã cảnh giác với đón khách du lịch số lượng lớn. Hầu hết người nước ngoài được yêu cầu đến Bhutan qua một công ty lữ hành và chi tối thiểu 250 USD hàng ngày cho mỗi người trong mùa cao điểm và 200 USD vào mùa thấp điểm. Điều đó có thể bao gồm chỗ ở, thức ăn, phí hướng dẫn và phí phát triển bền vững 65 USD.
Một số người trong ngành du lịch cho biết, những quy định này giúp đất nước không bị du lịch đại chúng tràn đến.
Roland Hunter, giám đốc điều hành của The Mountain Co, công ty du lịch có trụ sở tại Anh tập trung vào các chuyến trekking, chỉ ra, Bhutan vẫn chưa quá đông đúc, sạch sẽ và người dân vẫn giữ được nền văn hóa độc đáo của mình.
Trong cuộc sống hàng ngày, người dân địa phương ở khắp mọi nơi, kể cả ở các thành phố chính như thủ đô Thimphu và Paro, thường mặc trang phục truyền thống của Bhutan. Tất cả những tòa nhà đều được xây dựng theo phong cách truyền thống sử dụng gỗ thay vì kính và thép, và một số pháo đài khổng lồ của đất nước, được gọi là "dzong", được xây dựng mà không cần đến một chiếc đinh nào.
Những lỗ hổng và khả năng điều chỉnh lại
Từ những năm 1970, các nhà lãnh đạo Bhutan đã ban hành triết lý phát triển Tổng hạnh phúc quốc gia (GNI) trong đó cho rằng tăng trưởng kinh tế phải đi kèm với các giá trị như lòng nhân ái, bình đẳng và nhân văn. Hiến pháp Bhutan yêu cầu 60% diện tích lãnh thổ phải có rừng bao phủ vào bất kỳ thời điểm nào. Hiện nay, tỉ lệ rừng che phủ là hơn 70%, giúp Bhutan trở thành quốc gia duy nhất trên thế giới hấp thụ nhiều khí thải nhà kính hơn so với sản xuất, theo Ngân hàng Thế giới.
Nền kinh tế Bhutan chủ yếu được thúc đẩy nhờ sản xuất thủy điện và chủ yếu bán cho Ấn Độ. Du lịch là ngành quan trọng và đang phát triển nhanh chóng trước khi đại dịch COVID-19 ập đến. Theo báo cáo năm 2021 của hội đồng du lịch, ngành này tuyển dụng khoảng 52.000 lao động, cả trực tiếp và gián tiếp.
Khi Bhutan đóng cửa biên giới với du khách từ tháng 3.2020 do COVID-19, nhiều cơ sở du lịch đã đóng cửa vĩnh viễn và hàng nghìn người làm việc trong ngành đã chuyển sang làm nông nghiệp và các lĩnh vực khác. Hiện tại, việc tái cấu trúc ngành này có thể là một thách thức, Wall Street Journal nhận định.
Amit Ranjan, nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Nam Á của Đại học Quốc gia Singapore, cho hay: “Sẽ cần thời gian để vực dậy mọi thứ".
Theo quy định mới, du khách nước ngoài không cần phải đi du lịch theo công ty lữ hành. Nhưng sau khi cộng tất cả các chi phí, cuối cùng du khách đến Bhutan sẽ chi từ 300 đến 400 USD hoặc hơn trong một ngày, theo các doanh nghiệp lữ hành phục vụ du khách phương Tây.
Ông Hunter của Mountain Company cho biết: “Về trekking, sẽ không có ai trả số tiền đó cả". Ông chỉ ra, các trekker thường ở lại nhiều ngày. Chuyến trekking Snowman nổi tiếng của Bhutan, tuyến đường dài gần 300k đi qua các hồ trên núi và bao gồm một số đoạn dốc trên 4.500m, mất khoảng một tháng. Trừ khi Bhutan xem xét lại việc giảm phí cho trekker, ông Hunter cho biết công ty của ông sẽ cung cấp các chuyến đi thay thế đến Nepal, Pakistan và Ấn Độ.
Các nhà phân tích nhận định, du lịch vẫn quan trọng với Bhutan và nếu sau một thời gian, chính phủ thấy số lượng khách du lịch đang giảm, thì nước này có thể cân nhắc lại mức phí.
Ngoài ra, một số ý kiến chỉ ra, có kẽ hở khá lớn trong chiến lược du lịch giá trị cao của Bhutan. Trước đây, du khách đến từ Ấn Độ, Bangladesh và Maldives, được gọi là “khách du lịch trong khu vực”, không bắt buộc phải chi tiêu số tiền tối thiểu hàng ngày.
Số liệu chính thức từ năm 2019 cho thấy chi tiêu cho chuyến đi hàng ngày của du khách Ấn Độ - những người chiếm phần lớn khách du lịch của Bhutan - là mức thấp nhất so với bất kỳ du khách nào, trung bình chỉ 130 USD/đêm. Du khách từ Bangladesh chi nhiều hơn du khách Ấn Độ khoảng 70 USD/đêm, trong khi du khách Mỹ hoặc Trung Quốc chi hơn 600 USD một đêm.
Theo chính sách mới, khách du lịch khu vực cũng sẽ phải trả khoản phí hàng ngày khoảng 15 USD. Đối với tầng lớp trung lưu của Ấn Độ, mức phí này vẫn khiến Bhutan trở thành một điểm đến nước ngoài rẻ hơn nhiều so với Châu Âu hoặc Mỹ, các đại lý du lịch chỉ ra.
Một số du khách, đặc biệt là nhóm khách từ phương Tây, đã gặp phải một loạt thay đổi hành vi và tâm lý - được gọi...
