Mâm cơm chay

Giờ đây, khi cuộc sống công nghiệp đã khiến con người ta không kiểm soát được chế độ ăn thường nhật. Họ ăn những món ăn “công nghiệp” – Fast food, ăn quá nhiều đạm trong khẩu phần ăn… hay ăn uống không điều độ, hệ lụy tới sức khỏe. Vậy nên, thay vì cả tuần ăn uống không điều độ, chúng ta nên điểm vào một vài bữa cơm chay. Mâm cơm chay được nấu cẩn thận cũng vô cùng hấp dẫn và ngon miệng vô cùng.

Nấu chay khó ở chỗ là mọi nguyên liệu đều làm từ rau, củ quả, nên độ ngọt không đậm miệng như nấu bằng thịt cá mà rất thanh nhẹ. Tuy nhiên, vị ngọt thanh thanh của rau, củ, quả cũng có vị ngon ngọt của nó. Bởi vậy nấu chay là phải làm sao cho độ đậm đà, ngọt vị vừa đủ khiến người ăn không cảm thấy nhạt nhẽo, vô vị.

Mâm cơm thường ngày không nhiều món, nhưng bao giờ cũng có một bát canh và một vài món mặn để ăn với cơm như  một món xào, một món kho, có thêm rau trộn hay luộc cho cân bằng khẩu vị. Nấu canh chay muốn có vị ngọt (không dùng mì chính), thường được chế biến từ phổ tai, một loại rong biển có vị ngọt ngào rất hấp dẫn. Để tăng thêm độ ngọt, có thể cho thêm củ cải đường, hay xu hào, bí đỏ. Đặc biệt, củ cải ninh cùng gạo lứt rang sẽ làm thành một món thực dưỡng ngon tuyệt.

Để có món củ cải ninh gạo lứt, cần chọn loại củ cải vừa phải, không nên chọn củ to quá sẽ không đẹp khi bầy món ăn. Củ cải rửa sạch, không gọt vỏ, sắt thành từng khúc chừng hai đốt ngón tay, xếp thành từng lớp vào nồi (tốt nhất là nồi đất), đổ một lượng nước vừa phải, sâm sấp mặt một lớp củ cải. Cho gạo lứt vào một túi vải nhỏ cột miệng túi sao cho gạo không bị trào ra ngoài làm đục nước. Sau đó ninh nhỏ lửa, ninh bằng bếp củi hay bếp trấu càng tốt, khi nào thấy miếng củ cải hết mầu trắng đục của củ cải sống mà chuyển sang trắng trong là được. Lúc đó, củ cải ngấm thêm vị gạo lứt sẽ mất đi vị ngăm ngăm đắng mà trở nên ngọt lịm. Xếp từng khoanh củ cải  ra đĩa, bầy lên mặt mỗi khoanh củ cải là miso trưng dầu mè cho đậm đà, hoặc lá rau mùi (ngò thơm) cho đẹp.

Một món xào hạt lựu thập cẩm sẽ được làm bởi củ quả, như su hào, hoặc su su; củ đậu (củ sắn), cà rốt, quả đậu đũa…Tất cả đều được sắt nhỏ như hạt lựu rồi đem trần qua nước sôi (có thể cho chút muối để củ quả ngấm vị mặn). Lạc (đậu phộng) rang chín vàng cho thơm, lột vỏ. Sau khâu chuẩn bị, trộn tất cả các loại củ quả đã trần tái, xào chín hẳn, nêm nếm cho vừa, trước khi bắc ra khỏi bếp thì cho lạc rang vào đảo đều, rắc một chút hồ tiêu bột cho thơm, múc ra đĩa là được một món mặn ăn với cơm rất hấp dẫn.

Canh, có thể nấu canh chua hoặc canh rau, tùy sở thích mỗi người. Nước phổ tai ninh khá ngọt, vị ngọt thanh thanh nên khi nấu canh không cần cho mì chính, bột ngọt, chỉ cần nêm nếm cho mặn vừa miệng là bỏ rau vào (nếu nấu canh rau) hoặc bỏ các món đồ chùa như dứa (thơm), cà chua, giá đỗ, đậu khuôn cắt thành những khẩu bằng đầu ngón tay chiên đều, hoặc sắt thành từng lát mỏng chiên vàng rồi thái chỉ, dọc mùng (dọc bạc hà) … một chút rau răm hoặc rau ngổ cho thơm tùy khẩu vị mỗi người. Trước khi vào bữa, có thể mỗi người khai vị bằng chén nhỏ súp bí đỏ hay súp trong để kích thích tiêu hóa.

Mâm cơm chay hoàn tất mỗi tuần sẽ giúp mọi người trong gia đình cân bằng được chế độ ăn, tốt cho sức khỏe.

Bài và ảnh: Thục Trinh