Đã khát, mát lạnh với sá xị, thức uống "trứ danh" một thời ở Sài Gòn
Chia sẻ
Dù mùa mưa hay mùa nắng, Sài Gòn luôn có những ngày oi bức khó chịu và không có gì tuyệt vời hơn các loại nước giải khát vỉa hè bày bán khắp mọi nơi, trong đó cái tên xá xị đặc biệt hơn cả.
Có mặt ở Sài Gòn từ trước những năm 1975 với cái tên "sá xị con cọp" hay "xí xị con nai". Khi đó, món nước này trở thành một cơn sốt và được hầu hết người Sài Gòn từ lớn đến bé ưa chuộng. Sá xị còn đồng nghĩa với "nước ngọt" và là thứ thức uống giải khát số 1 mỗi khi nhắc đến nước có gas.
Xá xị hay Sá xị, là một loại nước giải khát tạo hương vị từ nước chiết rễ cây xá xị (Smilax regelii, thuộc Chi Khúc khắc), được dùng rộng rãi ở một số quốc gia trên thế giới. Cái tên Sá xị có lẽ do dịch âm từ tiếng Anh Sarsi, qua tiếng Trung (Hán Việt: sá thị) mà trong đông dược gọi là Thổ Phục Linh.
Phục Linh có tác dụng bồi bổ, hỗ trợ tiêu hóa hay giúp tỉnh táo và đây là thành phần chính của nước xá xị. Ngoài ra còn một loại cây cùng tên là cây xá xị (gù hương) nhưng chúng không liên quan gì đến nước uống này cả.
Nước xá xị thường được sục thêm khí cacbonic, thêm có màu sắc giống với cola nhưng nhờ hương vị sá xị đặc trưng riêng được người dân đón nhận nhiệt tình và nghiễm nhiên trở thành sản phẩm không thể thiếu trong các dịp quan trọng của hầu hết gia đình miền Nam.
Nhiều du khách đã nghe danh và tìm thử uống nhưng hương vị không quá phổ thông nên vẫn kén chọn, thứ nước uống này như mùi của rau quế vị thường gặp. Nhưng thứ mang đến sự yêu thích của thức uống này chính là lượng khí ga được bơm vào 'rất rất nhiều" để mỗi khi uống một hơi là phải phát âm "ợ ợ" mấy lần.
Đây có thể được xem là món nước giải khát có gas lâu đời và "độc" nhất của Sài Gòn.
Xá xị được tiêu dùng rộng rãi toàn quốc trong thời gian gần đây. Các thương hiệu đáng chú ý như Wonderfarm, Mirinda, Tribeco được người tiêu dùng ưa chuộng nhưng quen thuộc và được bày bán rộng rãi nhất cho đến tận ngày nay đó là xá xị Chương Dương.
Công ty cổ phần Nước giải khát Chương Dương tiền thân là nhà máy Usine Belgique thuộc Tập đoàn B.G.I (Pháp). Đây là nhà máy sản xuất nước giải khát lớn nhất miền Nam giai đoạn trước năm 1975 với nhãn hiệu "sá xị con cọp". Tập đoàn này sau đó chuyển nhượng quyền sở hữu và bàn giao toàn bộ nhà máy cho nhà nước với tên gọi Nhà máy nước ngọt Chương Dương.
Những ông lớn nước giải khát như Coca-Cola và Pepsi với tiềm lực tài chính mạnh cùng kinh nghiệm lâu năm đã khiến thức uống Chương Dương sụt giảm thị phần. Và nếu không có gì đột biến thì thức uống này sẽ sớm trở thành ký ức của người Sài Gòn.
Hành trình đi tàu hỏa từ Sài Gòn đến Biên Hòa sẽ giúp bạn có nhiều trải nghiệm thú vị vào dịp cuối tuần.
