Tại sao châu Âu không còn hứng thú với du lịch?

Tình trạng quá tải du khách đang làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt các dịch vụ công cộng như y tế, xử lý rác thải, nước sạch và nhà ở, gây ra nhiều bất tiện cho cuộc sống của người dân châu Âu.

Mùa hè năm nay, làn sóng phản đối du lịch đã lan rộng khắp châu Âu, với các cuộc biểu tình nổi bật diễn ra tại Hà Lan, Hy Lạp và Tây Ban Nha. Người dân tại nhiều điểm đến du lịch nổi tiếng đang ngày càng bày tỏ sự bất bình trước tình trạng quá tải du lịch, mà theo họ, đang khiến cuộc sống của họ trở nên khó khăn hơn.

Tấm biển phản đối du lịch, như một lời cảnh báo, đã trở thành biểu tượng của cuộc đấu tranh chống lại du lịch quá tải tại Barcelona.

Đầu tháng 7, tại Barcelona, Tây Ban Nha, những người biểu tình đã tuần hành qua các khu vực đông đúc du khách, thậm chí còn phun nước vào du khách và hô vang khẩu hiệu “Khách du lịch hãy về nhà”. Hành động này nhanh chóng thu hút sự chú ý của công luận, làm nổi bật sự căng thẳng ngày càng gia tăng giữa người dân địa phương và ngành du lịch.

Gần đây nhất, hàng ngàn người đã xuống đường biểu tình tại đảo Mallorca, Tây Ban Nha. Những người tổ chức cuộc biểu tình cho biết mô hình du lịch hiện tại của hòn đảo đang “làm giàu cho một số ít người nhưng lại khiến người lao động nghèo đi”. Đối với họ, du lịch không chỉ là nguồn thu nhập mà còn là nguyên nhân chính gây ra các vấn đề xã hội nghiêm trọng, bao gồm cả giá nhà và giá thuê nhà tăng cao.

Carlos Ramirez

Carlos Ramirez, một giáo viên ở Barcelona, ​​là một trong những người bị ảnh hưởng bởi tình trạng này. Sau nhiều năm tiết kiệm, anh vẫn lo lắng rằng mình có thể bị đẩy ra khỏi thành phố vì giá nhà tăng nhanh đến mức khó kiểm soát. "Hầu hết bạn bè tôi đều sống ở đây," anh chia sẻ. "Nhưng hiện tại, muốn sống ở Barcelona, bạn phải chấp nhận ở ghép với nhiều người."

Tình trạng này không chỉ giới hạn ở Barcelona. Theo thị trưởng Jaume Collboni, giá thuê nhà tại thành phố này đã tăng 68% trong thập kỷ qua, và tình hình tương tự cũng diễn ra ở nhiều thành phố du lịch khác khắp châu Âu.

Sự bất mãn của người dân đang dâng cao. Tại Quần đảo Canary, người dân đã tổ chức biểu tình và tuyệt thực để phản đối du lịch quá mức, cho thấy mức độ căng thẳng đã vượt quá sức chịu đựng của họ. Ramirez nhận xét: "Tôi cảm nhận được sự tức giận đang dâng lên trong cộng đồng."

Một thanh niên cầm tấm biển có dòng chữ "Dừng các chuyến du ngoạn" trong khi tham gia cuộc biểu tình ở Palma de Mallorca để phản đối tình trạng du lịch quá tải và giá nhà đất. 

Các cuộc biểu tình gần đây ở Barcelona, với sự tham gia của khoảng 2.800 người, theo số liệu của Hội đồng thành phố, đã gửi đi một thông điệp mạnh mẽ về tình trạng bất mãn ngày càng tăng. Ramirez tin rằng các cuộc biểu tình này đã có hiệu quả nhất định, khi nhiều người và công ty du lịch đang cảnh báo du khách không nên đến Tây Ban Nha vì tình hình căng thẳng hiện nay.

Antje Martins, một chuyên gia về du lịch bền vững, cũng cho rằng hình ảnh tiêu cực từ các cuộc biểu tình có thể khiến nhiều người phải suy nghĩ lại về kế hoạch du lịch của họ. "Barcelona hiện đang có hình ảnh không mấy tốt đẹp trong mắt du khách," bà nói.

Tuy nhiên, Eduardo Santander, Tổng giám đốc Ủy ban Du lịch Châu Âu, nhấn mạnh rằng những sự cố như vậy chỉ là cá biệt và không phản ánh toàn bộ tình hình du lịch của Tây Ban Nha hay châu Âu. Theo ông, du lịch vẫn là một ngành quan trọng và cần thiết, nhưng cần có sự quản lý tốt hơn.

Martins cho rằng, cốt lõi của vấn đề không phải là sự mâu thuẫn giữa du khách và người dân địa phương, mà là do quản lý du lịch chưa bền vững. "Khi người dân địa phương biểu tình chống lại du lịch, điều đó cho thấy họ không được hưởng lợi từ ngành du lịch mà họ đang phục vụ," bà nói.

Ramirez cũng đồng ý: "Chúng tôi không muốn gây khó dễ cho du khách, mà muốn chính phủ thay đổi chính sách để đảm bảo rằng du lịch mang lại lợi ích cho tất cả mọi người."

Martins nhấn mạnh rằng vấn đề nằm ở hệ thống, chứ không phải ở cá nhân. Nhiều người bị ảnh hưởng bởi du lịch không bền vững, đặc biệt là những người làm việc trong chính ngành du lịch.

Phí du lịch tạm thời 5 euro (khoảng 5,4 đô la) của Venice, bắt đầu từ ngày 25 tháng 4 và kết thúc vào ngày 14 tháng 7, đã mang lại hơn 2,4 triệu euro.

Ở một số thành phố châu Âu, chính quyền địa phương đang tích cực tìm cách kiểm soát lượng du khách.

Tại Venice, mức phí vào cửa tạm thời đã được đánh giá là một thành công. Theo Thị trưởng Luigi Brugnaro, phí 5 euro áp dụng từ 25/4 đến 14/7 đã thu về hơn 2,4 triệu euro, vượt xa dự kiến.

Mặc dù một số người nhận thấy tình hình đã cải thiện, nhưng Susanna Polloni từ Mạng lưới Liên kết vì Nhà ở cho rằng phí này vô hiệu và thậm chí còn gây ra những hậu quả tiêu cực, biến Venice thành một “công viên giải trí” mà du khách phải mua vé vào.

Polloni cho biết du lịch đại trà đã gây ra nhiều vấn đề như đóng cửa các dịch vụ công cộng, thay thế cửa hàng địa phương bằng các cửa hàng lưu niệm và đẩy giá nhà lên cao.

Không chỉ Venice, nhiều thành phố châu Âu khác cũng đang xem xét tăng phí du lịch. Tại Barcelona, Thị trưởng Jaume Collboni muốn tăng thuế du lịch đối với khách du thuyền và chấm dứt giấy phép cho khoảng 10.000 căn hộ cho thuê ngắn hạn.

Theo văn phòng báo chí thành phố, khách du lịch ngắn ngày thường tập trung vào các điểm tham quan chính, gây quá tải. Thuế du lịch hiện là nguồn thu lớn thứ ba của thành phố, mang về khoảng 100 triệu euro mỗi năm.

Một du khách trẻ khi đến Florence, Italy đã gây chú ý khi hôn và có những hành vi không phù hợp với bức tượng Bacchus, vị thần rượu vang nổi tiếng. Đáng tiếc, đây không phải là lần đầu tiên các tác phẩm nghệ thuật và di tích lịch sử ở Italy bị du khách làm tổn hại.

Bức tượng Neptune bị hủy hoại bởi du khách

Trong năm 2023, một khách khác cũng đã gây thiệt hại cho bức tượng cổ tại đài phun nước Neptune có từ thế kỷ XVI tại Florence. Cũng trong năm đó, tại một biệt thự ở Italy, một nhóm du khách đã cố tình lật đổ bức tượng có giá trị lịch sử và văn hóa. Tình trạng này không chỉ diễn ra ở Florence mà còn lan rộng ra nhiều nơi khác.

Người dân địa phương cảm thấy bị xúc phạm khi du khách có những hành động vô ý thức như vậy. Ramirez, một cư dân tại Florence, chia sẻ rằng: "Họ cố tình làm những điều mà họ không thể thực hiện ở đất nước của mình."

Sebastian Zenker, giáo sư du lịch tại Trường kinh doanh Copenhagen, cho biết nhiều thành phố buộc phải triển khai các chương trình nhằm hạn chế sự gia tăng của du lịch thiếu kiểm soát. Ví dụ, vào năm 2023, Amsterdam, Hà Lan đã khởi động chiến dịch "Tránh xa" để thể hiện rõ ràng rằng họ không chào đón những du khách say xỉn và quậy phá.

Tuy nhiên, Zenker cũng lưu ý về những hệ quả tiềm ẩn khi các thành phố chọn cách tăng giá để lọc khách du lịch, chỉ nhắm vào nhóm khách nhà giàu. Mặc dù số lượng khách có thể giảm, nhưng lại có thể dẫn đến tình trạng lạm phát tại các điểm đến đó, khiến cuộc sống của người dân địa phương càng thêm khó khăn.

Theo Zenker, giải pháp tốt nhất là sử dụng nguồn thu từ du khách để tái đầu tư vào các điểm đến, phát triển du lịch bền vững và nâng cao chất lượng sống cho người dân địa phương. Ông nhấn mạnh: "Các cuộc biểu tình sẽ tiếp tục diễn ra cho đến khi người dân cảm thấy họ được đối xử công bằng."