NHỮNG CHUẨN MỰC CỦA NHAN SẮC VIỆT

  “Đẹp như Tây “ là lời khen tặng một thời dành cho nhan sắc của một người nào đó có vẻ đẹp giống …Tây. Nét đẹp Tây Phương đã theo chân những sứ giả phương Tây vào khai phá văn minh nước Việt từ thời thuộc địa. Rồi từ đó những tiêu chí của nhan sắc phương Tây được ngưỡng mộ và tôn thờ. Vẻ đẹp phương Đông của người Việt bị coi là quê mùa thấp kém. Dù cũng còn những người nặng tình dân tộc như nhà thơ Nguyễn Bính vẫn trân trọng gọi nó là nét đẹp “chân quê”.

Tuy nhiên, vẻ đẹp Tây Phương với khuôn mặt cá tính, mũi cao, miệng rộng, mày rậm, mi dài, thân hình bốc lửa, đôi mắt mơ huyền,… vẫn là những âm hình chủ đạo trong bản hòa ca quan niệm nhan sắc toàn xã hội qua nhiều thế hệ. Đến mức mà hình ảnh người em gái quê trong nỗi nhớ của một thi sĩ tài hoa thuần Việt như nhà thơ Quang Dũng trong bài thơ nổi tiếng “Đôi mắt người Sơn Tây “cũng hiện lên thật là thời thượng : “Vầng trán em mang trời quê hương, mắt em dìu dịu buồn Tây Phương”. Vâng, dung nhan em như trời quê đất Việt, nhưng hồn em Tây hóa nên nỗi buồn cũng phảng phất chất Tây. Đó là sắc đẹp thời thượng, à la mode một thời. Vì thế các bác sĩ Phẫu thuật thẩm mỹ và các chuyên gia trong lĩnh vực chăm sóc sắc đẹp ở xứ ta cũng phải một thời mướt mồ hôi chạy theo những tiêu chí của sắc đẹp Tây phương ấy để làm các “khách hàng Thượng Đế” hài lòng.

      Nhưng gió bỗng đổi chiều. Cùng với sự vươn lên thần kỳ của những con rồng kinh tế Châu Á như Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, những giá trị văn hóa truyền thống phương Đông cũng được khơi dậy và tỏa sáng. Và theo đó những quan niệm về nhan sắc Phương Đông bỗng bừng dậy, được ngưỡng mộ và tôn thờ. Người ta ca tụng văn hóa Nhật, vẻ đẹp Nhật và ngưỡng mộ những nét đẹp của phụ nữ xứ Phù Tang. Rồi đến cơn lốc văn hóa xứ Hàn. Theo chân những HYUNDAI, SAMSUNG,…các ca sĩ, diễn viên Hàn Quốc đã gây bão ở bất cứ nới nào họ đến. Thế rồi nhan sắc của các ngôi sao Hàn Quốc trở thành biểu tượng cho “vẻ đẹp xứ Hàn”. Những nét đẹp chưa bao giờ có trong gen di truyền của người Hàn như mặt thon V-line, mũi thẳng S-line, v.v…bỗng nổi tiếng toàn cầu và trở thành chuẩn mực mới cho nét đẹp Phương Đông. Công nghệ làm đẹp Hàn Quốc vươn lên hàng đầu thế giới. Hàn Quốc được quốc tế xưng tụng là “Thủ đô Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ của thế giới”. (CNN - Welcome to the Plastic Surgery Capital of the Worrld, CNN Cables Network).

    Từ “Thủ đô thẩm mỹ” Hàn Quốc cơn lốc “làm đẹp kiểu Hàn” đã nhanh chóng tràn đến Việt Nam theo chân những, ca sĩ và ngôi sao điện ảnh xứ Hàn. Bây giờ có lẽ ít có người Việt Nam nào, nhất là phụ nữ, lại chưa từng nghe đến kiểu mũi, kiểu mặt, kiểu môi Hàn Quốc. Tình hình khiến nhiều người hoang mang tự hỏi Đâu là nhan sắc Việt? Hết ngưỡng mộ Tây Phương, lại thần tượng sao Hàn, nhan sắc Việt bơi chơi vơi giữa những cơn sóng thần thời thượng. Có phải do nhan sắc Việt yếm thế lép về trước văn hóa ngoại lai, hay là bởi người Việt chưa có những tiêu chí cho chuẩn mực nhan sắc của riêng mình. Dù ngưỡng mộ tài nghệ của các chuyên gia Phẫu thuật thẩm mỹ xứ Hàn, hâm mộ vẻ đẹp của các ngôi sao Hàn Quốc, chúng ta cũng phải bình tĩnh nhận ra rằng, những nét đẹp đó có nhiều khác biệt với chuẩn mực nhan sắc trong truyền thống văn hóa Việt. Vẻ đẹp “tập thể” lạnh lùng của hàng loạt người đẹp Hàn Quốc vẫn chưa hàm chứa những giá trị thẩm mỹ trong tâm hồn người Việt. Từ xa xưa ngàn đời, ông cha ta đã có những tiêu chí cho một nhan sắc Việt. Nếu phương Tây có chuẩn thân hình chân dài với 3 vòng bốc lửa, Hàn Quốc có chuẩn thân hình S-line thì người Việt từ xưa đã ca tụng “Những người thắt đáy lưng ong, vừa khéo chiều chồng lại khéo nuôi con”. Nếu phương Tây có tiêu chí mũi cao, miệng rộng, mắt to; Hàn Quốc có tiêu chí mũi S-line, miệng nhỏ, mắt tròn, thì người Việt đã có tiêu chí mũi dọc dừa, mắt đen hạt nhãn. Đối người Việt một khuôn mặt đẹp là mặt trái xoan với đôi môi cắn chỉ, thì với phương Tây là khuôn mặt góc cạnh với đôi môi trẻ đầy nhục dục như của minh tinh Hollywood Angelina Jolie, và với Hàn Quốc là khuôn mặt có cằm nhọn kiểu V-line. V.V…

  Quả thực, những nét đẹp ngoại hình theo tiêu chí của ông cha ta như vậy sẽ tạo nên một nhan sắc dễ thương , thùy mị và phúc hậu, khác hẳn với nét lạnh lùng, vô cảm của một khuôn mặt nhọn kiểu V-line hay một gương mặt cá tính của Phương Tây. Đó cũng là lý do mà dung nhan của chị em nàng Kiều trong thơ của Đại thi hào Nguyễn Du cũng được vẽ lên đầy “dân tộc tính”: Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang, Hoa cười ngọc thốt đoan trang. Vâng, bên cạnh cái đẹp đầy đặn nở nang, cần phải có cả vẻ đẹp của giọng nói, tiếng cười. Đó chính là nét đẹp nội tâm. Nói vậy nghe có vẻ lý thuyết, nhưng thật ra chỉ riêng cái đẹp thể xác chưa thể làm nên một nhan sắc. Chính sức khỏe và tinh thần mới là cội nguồn chủ yếu của sắc đẹp. Không ai có thể đẹp khi yếu ớt và bệnh tật. Người ta chỉ có thể xinh đẹp và rạng rỡ khi tinh thần sung mãn và lòng dạ yên vui. Tuy không đến mức cực đoan “cái nết đánh chết cái đẹp” như các cụ xưa, nhưng phải công nhận chính cái nết làm nên sự duyên dáng, đáng yêu của ngoại hình. Đó là những thành tố tạo nên nét duyên của một người hòa quyện nhuần nhuyễn trong những nét đẹp hình thể. Như thế mới là một nhan sắc hoàn hảo, khiến người đối diện rung cảm và nhung nhớ không nguôi. Vì vậy, các nhà tạo hình thẩm mỹ Việt Nam, các chuyên gia làm đẹp Việt Nam cần phải bình tĩnh trước những làn sóng đẹp ngoại nhập và thực sự cầu thị, phấn đấu để cùng nhau xây dựng các chuẩn mực cho nhan sắc Việt. Các chuẩn mực đó phải tiếp nối và làm giàu thêm những tiêu chí ngàn đời của cha ông, thấm đẫm chất riêng của tâm hồn Việt, để nhan sắc Việt đủ tự tin tỏa sáng trên trường quốc tế. Điều đó sẽ góp phần tôn vinh văn hóa Việt và những người hành nghề làm đẹp ở xứ Việt cũng sẽ được thơm lây.

Bác sĩ Cao Ngọc Bích

                                         Phó Chủ tịch Hội Phẫu thuật Thẩm mỹ TP HCM

            Trưởng Khoa Phẫu thuật Thẩm mỹ BV An Sinh