Bước đi mới cho các bảo tàng trong đại dịch
Mới đây, giải thưởng Bảo tàng Quỹ Nghệ thuật (Art Fund Museum of the Year) đã vinh danh cái tên xuất sắc nhất của năm 2021 là Bảo tàng Firstsite (Anh), bởi những thay đổi linh hoạt và hiệu quả của họ trong các thời điểm chịu tác động của Covid-19.
Art Fund Museum of The Year là giải thưởng thường niên để vinh danh bảo tàng có những hoạt động xuất sắc, giá trị và ý nghĩa nhất trong năm tại Vương quốc Anh. Art Fund Museum of the Year cũng là giải thưởng về bảo tàng có quy mô lớn nhất trên thế giới hiện nay. Từ những đổi mới đã được ghi nhận của Bảo tàng Firstsite, chúng ta có thể thấy được một hướng đi mới cho các bảo tàng trên thế giới nói chung, trong tương lai hậu đại dịch.
Mở ra những không gian tương tác mới
Do việc giãn cách xã hội kéo dài, xu hướng vận hành của các bảo tàng đã thay đổi khi dịch vụ tại chỗ không còn chiếm ưu thế. Vì vậy, bào tàng đã được hình thành nên ba mô hình không gian: tại chỗ, trực tuyến và ngoài cộng đồng. Mỗi không gian đều quan trọng và có giá trị riêng, nhưng bất kể là trong không gian nào, yếu tố tương tác với con người vẫn là quan trọng nhất.
Biến hạn chế thành cơ hội, Bảo tàng Nghệ thuật Firstsite - một tổ chức nghệ thuật thị giác có trụ sở tại Colchester, Essex (Anh) - đã thúc đẩy tăng cường các kết nối hiện có, đồng thời mở rộng nhiều hoạt động trải nghiệm thú vị bằng hình thức trực tuyến để kết nối những tác phẩm nghệ thuật của Bảo tàng với tất cả mọi người trên thế giới.
Firstsite được thành lập vào năm 2011 và Giải thưởng Quỹ Nghệ thuật 2021 đã đánh dấu mốc kỷ niệm 10 năm của Bảo tàng.
Các cuộc triển lãm của của Bảo tàng diễn ra theo chu kỳ sáu tháng một lần và không có bộ sưu tập nghệ thuật vĩnh viễn.
Ngay từ những ngày đầu tiên giãn cách xã hội tại Anh, Firstsite đã tạo ra các gói hoạt động trực tuyến có sự tham gia của hơn 50 nghệ sĩ cùng nhiều tác phẩm nghệ thuật danh giá, và đã được gần 100.000 hộ gia đình tải xuống. Đồng thời, họ cũng khuyến khích mọi người thể hiện sự sáng tạo bằng cách tạo ra một tác phẩm riêng của mình rồi trưng bày trong khu vực Studio sáng tạo trên trang web của Firstsite. Bên cạnh đó, Bảo tàng còn giới thiệu bộ phim tài liệu "Chào mừng đến với triển lãm Essex" của nghệ sĩ Michael Landy, được hàng nghìn khán giả quốc tế yêu thích trong suốt mùa hè vừa qua.
The Great Big Art Exhibition là nơi trưng bày tác phẩm của mọi người trên thế giới gửi về bảo tàng và hàng ngàn tác phẩm đã được đăng tải lên Studio sáng tạo.
Không đứng ngoài những vấn đề của thời cuộc
Không chỉ kết nối văn hóa tới cộng đồng, Firstsite còn có những sáng kiến ý nghĩa, bao gồm việc trưng bày bộ sưu tập "My name is not Refugee" (Tên tôi không phải là Người Tị Nạn) được quản lý bởi tổ chức xã hội Refugee Action Colchester, và triển lãm Art For Life - một cuộc triển lãm nhằm nâng cao hiểu biết về tác động của Covid-19 đối với sức khỏe tâm thần.
Song song với những trải nghiệm trực tuyến, Firstsite còn thể hiện trách nhiệm của Bảo tàng với cộng đồng xuyên suốt thời điểm khó khăn vì đại dịch. Họ tận lực giúp đỡ những người dân địa phương gặp khó khăn, trở thành trung tâm tiêm phòng vaccine, cho mượn tòa nhà của Bảo tàng để làm hoạt động từ thiện, hay sử dụng một phần của tòa nhà làm nhà hàng, cung cấp bữa ăn và các hoạt động miễn phí cho trẻ em trong những dịp lễ.
Với tiêu chí đổi mới, mở rộng các không gian sáng tạo, dễ tiếp cận và tập trung vào cộng đồng, Bảo tàng Firstsite đã thực hiện được "nhiệm vụ" lan tỏa những điều tích cực đến công chúng, đồng thời nuôi dưỡng mối quan hệ lâu dài, sâu sắc với các nghệ sĩ và cộng đồng địa phương. Cũng chính tất cả những điều đó đã khiến họ trở thành "Bảo tàng xuất sắc nhất" của năm.
Đổi mới nhưng nguyên vẹn
Jenny Waldman - Giám đốc Quỹ Nghệ thuật, người đứng sau giải thưởng danh giá này, cho rằng Firstsite là một "ví dụ nổi bật về sự đổi mới và tính nguyên vẹn". "Cốt lõi của Firstsite là sức mạnh của nghệ thuật đương đại, những thứ này được đặt trong phòng trưng bày để bất kỳ ai cũng có không gian suy ngẫm; từ nghệ sĩ, nhân viên của Bảo tàng đến các gia đình địa phương và cả nhóm người tị nạn".
"Mọi thứ nên được đổi mới không ngừng" - Sally Shaw, Giám đốc của Bảo tàng Firstsite chia sẻ. "Từ cách chúng tôi vận hành nhà hàng và những thứ có sẵn bên trong Bảo tàng, cho đến sự khác biệt mà chúng tôi có thể tạo ra ở một thị trấn như Colchester. Điều đó đòi hỏi sự sáng tạo không ngừng".
Trên trang web chính thức của mình, Firstsite đã được giới thiệu là một không gian nghệ thuật "không ngừng sáng tạo".
Trong xu hướng mới, nhiều bảo tàng tại Anh đang nắm bắt cơ hội tiếp cận, kết nối và thấu hiểu khán giả hiệu quả hơn thông qua việc áp dụng các nền tảng kỹ thuật số. Họ đã có cái nhìn sâu sắc hơn từ dữ liệu về khán giả và sử dụng nền tảng huy động vốn để có thể huy động vốn từ cộng đồng, nâng cao doanh thu và biến những người yêu thích bảo tàng của họ thành những người ủng hộ tích cực.
Bên cạnh đó, một nhiệm vụ quan trọng khác là các bảo tàng cũng phải lên kế hoạch để duy trì hoạt động dài hạn trên ba mô hình không gian hiện nay. Những gì mà Firstsite đã thực hiện được cho đến nay đã trở thành tiêu chuẩn chung của các bảo tàng còn lại tại Anh nói riêng, và trên toàn cầu nói chung, trong nỗ lực duy trì tính bền vững, hỗ trợ sức khỏe và mang lại năng lượng tích cực cho khán giả cũng như cộng đồng.
Từ những cọng rơm bình thường sau vụ thu hoạch, người nông dân và sinh viên đã tạo ra các tác phẩm nghệ thuật độc...