Ba thập kỷ tung cánh Hải Âu
Câu lạc bộ Nhiếp ảnh nữ Hải Âu là một hiện tượng độc đáo, duy nhất tại Việt Nam và hiếm thấy trên thế giới: nơi những người phụ nữ cầm máy ảnh như cầm lấy chính trái tim mình để kể chuyện về quê hương.
Giữa lòng TP.HCM sôi động, có một câu lạc bộ mang tên loài chim biển - Hải Âu, nhưng không bay qua đại dương, mà bay qua thời gian, qua những miền ký ức, qua từng khoảnh khắc của đất nước Việt Nam.
35 năm trôi qua, những cánh Hải Âu ấy vẫn bay không mỏi mệt, không ngừng nghỉ, qua từng miền đất, từng bản làng, từng ánh mắt và nụ cười. Họ đã biến chiếc máy ảnh thành cây bút, ánh sáng thành ngôn từ, và cảm xúc thành chất liệu để viết nên bản giao hưởng của tình yêu quê hương. Trong thế giới của họ, cái đẹp nằm ở sự hoàn hảo, sự chân thực, nằm ở những khoảnh khắc đời thường mang sức mạnh lay động.

Chủ nhiệm CLB. Nhiếp ảnh nữ Hải Âu – nghệ sĩ Đào Hoa Nữ, bộc bạch: “Câu lạc bộ Hải Âu là nơi hội tụ của những tay máy nữ tài hoa, đồng thời là một biểu tượng của triết lý sống: sống để khám phá, để yêu thương, để lan tỏa cái đẹp.
Tôi cho rằng nhiếp ảnh không phải là kỹ thuật, mà là nghệ thuật của sự rung động. Mỗi bức ảnh là một câu thơ không lời, một bản nhạc không âm thanh, một trang văn viết bằng ánh sáng và cảm xúc. Chúng tôi xem Câu lạc bộ như một mái nhà chung, nơi mỗi thành viên đều có thể chia sẻ, học hỏi và cùng nhau trưởng thành qua từng chuyến sáng tác”.

Hành trình của ánh sáng và tâm hồn
Với 25 thành viên, 35 năm qua vui gửi qua không tính bằng con số, mà đó là bản trường ca của sự dấn thân, của đam mê không mỏi. Những người phụ nữ ấy không ồn ào, không phô trương, đã lặng lẽ đi qua từng bản làng, từng nẻo đường đất nước, để ghi lại những khoảnh khắc mà chỉ có trái tim nhạy cảm và đôi mắt tinh tế mới có thể nhận ra. Họ không chỉ chụp ảnh, họ lắng nghe, thấu hiểu, và kể lại bằng ánh sáng.

Nhân kỷ niêm 35 năm thành lập, vừa qua, CLB. Hải Âu phát hành tập sách ảnh “Sắc màu các dân tộc Việt Nam”, có thể nói đây là một dấu ấn minh chứng sống động cho tình cảm, sự trân trọng và lòng yêu thương mà các nghệ sĩ nhiếp ảnh Hải Âu dành cho con người Việt Nam.
Từng bức ảnh là một lời thì thầm, một cái ôm nhẹ nhàng dành cho những giá trị văn hóa, lao động, đời sống tinh thần của các dân tộc anh em. Người xem không chỉ thấy hình ảnh, mà còn cảm nhận được hơi thở, nhịp sống, và khát vọng vươn lên của cả một cộng đồng.

“Những năm trước, do dịch Covid-19, chúng tôi chỉ tổ chức triển lãm online. Nay được trở lại với không gian triển lãm thực tế, các chị em đều rất xúc động. Mỗi tác phẩm là một một khoảnh khăc đẹp về đời sống mà chúng tôi muốn gửi gắm đến công chúng. Chị em trong CLB. luôn hướng đến các chủ đề nhân văn, phản ánh đời sống của cộng đồng dân tộc Việt Nam qua góc nhìn của những người phụ nữ yêu nghệ thuật” - Nghệ sĩ Nguyễn Hồng Nga, Phó Chủ nhiệm CLB. Hải Âu chia sẻ.

“Sắc màu các dân tộc Việt Nam” là tập sách ảnh được xem như bản trường ca bằng hình ảnh về sự đa dạng, phong phú và sâu sắc của văn hóa Việt Nam. Các nghệ sĩ nhiếp ảnh nữ Hải Âu đã khắc họa một bức tranh sống động về đời sống tinh thần, lao động, tín ngưỡng, và những nét truyền thống đặc trưng của từng cộng đồng.

Mỗi bức ảnh trong tập sách là một lát cắt của thời gian, một khoảnh khắc được giữ lại bằng sự rung động chân thành. Từ ánh mắt của người Dao đỏ trong lễ hội, đến bàn tay của người Thái đang dệt vải, từ nụ cười của em bé H’Mông giữa núi rừng, đến dáng mẹ Ê Đê bên bếp lửa - tất cả đều hiện lên với vẻ đẹp riêng, không thể thay thế!
Hải Âu… bay vào lòng người
Và như thế, Hải Âu không chỉ bay qua ba mươi năm, mà còn bay vào lòng người, như một lời nhắc nhở rằng: cái đẹp luôn hiện hữu, nếu ta biết nhìn bằng trái tim.

Chị Phan Thị Bích Hường, Giám đốc Nhà Văn hóa Phụ nữ TP.HCM cho tôi biết rằng, CLB. Nhiếp ảnh nữ Hải Âu là một trong những điểm sáng nghệ thuật của Nhà Văn hóa Phụ nữ. Suốt 35 năm qua, các chị đã không ngừng sáng tạo, lan tỏa vẻ đẹp của cuộc sống qua từng khuôn hình. Tôi rất tự hào khi nơi đây là cái nôi nuôi dưỡng đam mê nhiếp ảnh của biết bao thế hệ phụ nữ. Chị Hường nói: “CLB. Hải Âu- có thể nói đây là môi trường kết nối, sẻ chia, giúp phụ nữ tự tin thể hiện bản thân qua nghệ thuật nhiếp ảnh.

Chủ tịch Hội Nhiếp ảnh TP.HCM - nghệ sĩ Đoàn Hoài Trung thổ lộ sự vui mừng trước thành quả của CLB. của các nghệ sĩ nữ: “Hải Âu là câu lạc bộ nhiếp ảnh nữ đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam. Các chị luôn giữ lửa đam mê và góp phần nâng cao vị thế của nhiếp ảnh nữ trong giới nghệ thuật. Hội Nhiếp ảnh TP.HCM luôn đồng hành và đánh giá cao những đóng góp của CLB. Trong ba thập niên qua, Hải Âu đã có hàng trăm tác phẩm tham gia triển lãm trong và ngoài nước, mang lại nhiều giải thưởng danh giá cho nhiếp ảnh nước nhà”.
Nghệ sĩ của lòng dân…
Tôi đem câu chuyện về thành quả của Hải Âu khoe với những người đã từng yêu thích ảnh nghệ thuật và yêu mến Hải Âu và được họ gửi gắm những lời nói chân tình đến các chị - những nghệ sĩ của lòng dân. Minh Vy, một người làm nghề trang trí văn phòng nói: “Tôi thật sự bất ngờ khi biết những bức ảnh các dân tộc Việt Nam do các nữ nghệ sĩ thực hiện. Một tập sách quý. Mỗi tấm hình đều có chiều sâu cảm xúc, đặc biệt là những khoảnh khắc đời thường của đồng bào dân tộc được ghi lại rất tinh tế”.

Quốc Bảo, sinh viên ngành mỹ thuật cho rằng: “Xem ảnh của các cô CLB Hải Âu, em thấy được một góc nhìn rất nhân văn và gần gũi. Có những bức ảnh về miền quê, về người lao động khiến em xúc động. Đây là nguồn cảm hứng lớn cho những người trẻ như em”.
Chị Lữ Lan, giáo viên về hưu ở Bến Nghé tậm sự: “Tôi theo dõi hoạt động của CLB. Hải Âu từ lâu. Các chị không chỉ giỏi mà còn rất tâm huyết. Triển lãm lần này tại Nhà Văn hóa Phụ nữ TP có nhiều ảnh về phụ nữ vùng cao, trẻ em nghèo… khiến tôi vừa xúc động vừa tự hào”.

Anh Dương Hào, nhà tư vấn pháp luật, cũng bày tỏ: “Tôi thường xem ảnh nghệ thuật, nhưng ảnh của các nữ nhiếp ảnh gia Hải Âu có nét riêng, nhẹ nhàng, sâu lắng và đầy cảm xúc. Họ không chỉ chụp bằng máy ảnh mà còn bằng trái tim.”
Cô Tô Duyên, Công chức về hưu, chia sẻ: “Tôi không rành về nhiếp ảnh, nhưng khi xem triển lãm, tôi thấy như được đi du lịch qua từng vùng miền. Các chị đã kể những câu chuyện rất đời thường mà ai cũng có thể đồng cảm”.
Tiếp tục hành trình khám phá…
Ba mươi năm qua là hành trình của đam mê, bản lĩnh và sự kiên định của những người phụ nữ mang trong mình tình yêu mãnh liệt với nhiếp ảnh. CLB nhiếp ảnh nữ Hải Âu đã vượt qua những rào cản định kiến, những thử thách của nghề và của đời để khẳng định tiếng nói riêng, góc nhìn riêng trong thế giới nghệ thuật vốn từng bị chi phối bởi nam giới. Từ những bức ảnh đời thường đến những tác phẩm mang chiều sâu nhân văn, Hải Âu đã vẽ nên một bức tranh đa sắc về cuộc sống, về con người, và về chính tâm hồn người phụ nữ Việt Nam.

Hành trình ấy đã khẳng định sự trưởng thành về kỹ thuật nhiếp ảnh, sự trưởng thành về tư duy nghệ thuật, về nhận thức xã hội và về bản ngã cá nhân. Mỗi thành viên của CLB. là một mảnh ghép độc đáo, nhưng khi hòa quyện lại, họ tạo nên một cộng đồng sáng tạo đầy cảm hứng, nơi nghệ thuật, nơi đây còn là tiếng nói, là sự kết nối và là sự sẻ chia.

Hải Âu không dừng lại ở những thành công đã đạt được, mà vẫn đang bay cao, bay xa trên bầu trời nghệ thuật, mang theo khát vọng khám phá, ghi lại và lan tỏa vẻ đẹp của cuộc sống qua từng khuôn hình. Và chính từ đó, hành trình của Hải Âu trở thành biểu tượng của sự bền bỉ, sáng tạo và vẻ đẹp nội tâm của người phụ nữ Việt.

Có những gương mặt khiến ta nhớ mãi không quên, không phải vì vẻ hào nhoáng, mà bởi chiều sâu của thời gian và trải...



