Maneki-neko: Bí ẩn chú mèo thần tài đến từ Nhật Bản
Chia sẻ
Chú mèo vẫy tay rất quen thuộc ở Nhật Bản được du nhập vào Việt Nam suốt thời gian dài nhưng ít ai tường tận.
Chiêu tài miêu - Maneki Neko là gì ?
Ảnh: GagliardiPhotography / Shutterstock
Mameki-neko là một bức tượng nhỏ phổ biến ở đất nước Nhật Bản được cho là mang lại may mắn và tài lộc cho chủ nhân. Niềm tin này được cho là bắt nguồn từ một điển tích xưa của người Trung Quốc “ Khi mèo đưa chân lên dụi mắt thì khách sẽ tới nhà”.
Maneki-neko - “ Chú mèo vẫy tay” hay còn gọi là “Mèo may mắn”, “Mèo đại phúc”, “Mèo mời khách” được làm bằng gốm hoặc sứ. Nó được thiết kế theo hình tượng mèo Bobtail Nhật Bản - một giống mèo cộc đuôi nổi tiếng ở xứ sở này. Trong văn hóa dân gian Nhật Bản mèo cộc đuôi được xem như là biểu tượng của sự phát triển tốt đẹp và tương lai hứa hẹn.
Maneki-neko thường được trưng bày ở lối vào của các nhà hàng, quán bar và các dịch vụ kinh doanh khác nhằm lôi kéo khách hàng vào bên trong.
Nhận dạng Maneki-Neko
Ảnh: Kho ảnh từ nito / Shutterstock
Ở Nhật Bản, cử chỉ vẫy tay mời vào được thực hiện bằng cách giơ bàn tay lên, úp lòng bàn tay xuống rồi liên tục gập các ngón tay xuống và ra sau. Đây là lý do tại sao bàn tay của Mameki-neko hướng xuống.
Mèo Maneki-neko có 3 loại, trong đó vẫy chân trái thì mang lại nhiều khách hàng còn nếu vẫy chân phải thì có nghĩa là đang 'triệu hồi' may mắn và tiền tài. Nếu chiêu tài miêu này đưa cả hai chân lên thì có nghĩa là bảo vệ cho gia đình hay việc kinh doanh. Người ta còn tin rằng nếu chân đưa lên càng cao thì khách hàng, tiền bạc hay may mắn sẽ đến với cửa hàng ngày càng nhiều.
Maneki-neko thường được mô tả ngồi và cầm đồng xu vàng hình bầu dục koban từ thời Edo của Nhật Bản, trên đó có in cụm từ sen man ryou có nghĩa là 10 triệu miếng vàng.
Hình ảnh mèo Maneki- neko thường có vài thứ trang trí ở quanh cổ nhưng thông dụng nhất là chiếc vòng cổ có gắn chuông. Điều này là do vào thời Edo (1603 – 1868) mèo là một loại vật nuôi đắt tiền nên để giữ nó không chạy mất người nuôi hay đeo vào cổ mỗi con mèo một chiếc chuông.
Maneki-neko cũng có nhiều màu sắc khác nhau, tùy thuộc vào loại vận may mà chủ sở hữu đang cố gắng đạt được.
Những màu sắc khác nhau của Maneki -neko tượng trưng cho điều gì?
Những chú mèo màu trắng được cho là mang đến hạnh phúc, thuần khiết còn màu đen sẽ giúp chủ nhân bình an, xua đuổi tà ma. Trong khi đó, màu vàng tượng trưng cho sự giàu có và thịnh vượng còn màu đỏ sẽ giúp gia chủ tránh khỏi bệnh tật.
Nếu bạn đang chờ đón tình yêu và những điều lãng mạn thì Maneki - neko màu hồng là lựa chọn đầu tiên. Ngoài ra, màu xanh lam sẽ mang đến thành công trong học tập còn màu xanh lá cây sẽ bảo vệ bình an cho gia đình.
Mamki-neko đến từ đâu?
Một tượng gỗ Maneki- neko từ thời Edo, thế kỷ 18. (Ảnh: Wikimedia Commons)
Bức tượng chú chiêu tài miêu này được cho là xuất hiện lần đầu tiên vào cuối thời kỳ Edo ở Nhật Bản. Nguồn gốc chính xác của chú mèo may mắn vẫn chưa được biết, nhưng một trong những ghi chép sớm nhất về hình vẽ này xuất hiện trong bản in khắc gỗ của Utagawa Hiroshige từ bộ truyện 'Cảnh chợ Balladtown náo nhiệt' được ra đời vào năm 1852. Nó mô tả Marushime-neko - một biến thể của Mameki-neko đang được bán tại đền Senso, Tokyo.
Trong suốt thời kỳ Minh Trị, Mameki-neko đã được nhắc đến một lần nữa trong vài bài báo vào năm 1876. Và cũng có bằng chứng cho thấy Mameki-neko đã được phát tặng tại một ngôi đền ở Osaka trong thời gian này.
Vào năm 1902, một bài báo tại Nhật Bản cho biết rằng, Mameki-neko đã trở thành mặt hàng thương mại phổ biến ở đất nước này vào khoảng đầu thế kỷ 20.
Bản in khắc gỗ của Utagawa Hiroshige từ bộ truyện “Cảnh chợ Balladtown náo nhiệt" năm 1852. Góc trên cùng bên trái mô tả maru-shime no neko, một biến thể của Mameki-neko đang được bán ở chợ. (Ảnh: Wikimedia Commons , Public domain)
Chi tiết từ bản in khắc gỗ. (Ảnh: Wikimedia Commons)
Truyền thuyết về con mèo may mắn của Nhật Bản
Tượng Maneki-neko ở chùa Gōtoku-ji. (Ảnh:Morumotto / Shutterstock)
Theo truyền thuyết dân gian, một nhà sư nghèo ở thế kỷ 17 sống trong ngôi đền nhỏ Gōtoku-jiở Setagaya, Tokyo với con mèo cưng của mình. Họ sống một cuộc sống yên tĩnh, cho đến một ngày lãnh chúa Ii Naotaka của Vùng Hikone đến thăm khu vực này.
Khi đang trên đường đi săn, một cơn bão lớn đã nổ ra, và vị lãnh chúa này đã trú ẩn dưới một gốc cây bên ngoài ngôi đền. Trong khi ở đó, ông để ý thấy con mèo của nhà sư đang giơ một chân lên, xuất hiện như thể đang vẫy gọi vào trong chùa.
Khi di chuyển về phía con mèo, một tia sét đã đánh trúng cái cây nơi ông ta vừa đứng. Naotaka đã bày tỏ biết ơn con mèo đã cứu mạng mình và trở thành người bảo trợ cho ngôi đền.
Khi con mèo chết, một bức tượng của Mameki-neko đã được làm để tưởng nhớ cuộc đời của nó, và địa điểm này tiếp tục được coi là linh thiêng cho đến ngày nay.
Và câu chuyện này là lý do tại sao nhiều người tin rằng mèo vẫy tay chào là biểu tượng của sự may mắn .
Hàng nghìn bức tượng Mahki-neko được trưng bày trong khu vườn của chùa Gōtoku-ji ở Tokyo, Nhật Bản. (Ảnh: Francesco Bonino / Shutterstock)
Đền Gōtoku-ji. Ảnh: AdrianoK / Shutterstock
Tìm Maneki-Neko ở đâu
Maneki-neko trưng bày trong một cửa hàng lưu niệm ở Kyoto. (Ảnh: Eunkyung Park / Shutterstock)
Các bức tượng Maneki-neko có thể được tìm thấy trong nhiều cửa hàng trên khắp Nhật Bản. Tuy nhiên, nếu bạn muốn xem lịch sử phát triển qua các thời đại như thế nào thì Bảo tàng Nghệ thuật Manekineko ở Okayama là nơi trưng bày bộ sưu tập hơn 700 bức tượng và những câu chuyện về chú mèo may mắn này.
Maneki-neko có hẳn một lễ hội riêng được tổ chức hàng năm vào tháng 9 ở nhiều thành phố khác nhau trên khắp Nhật Bản. Các sự kiện Maneki-neko xuất hiện trên khắp đất nước, và mọi người đổ ra đường với khuôn mặt được vẽ như mèo.
Ngoài ra còn có phố Manekineko-dori (Phố mèo vẫy tay) ở thành phố Tokoname, tỉnh Aichi, nơi có hàng chục bức tượng mèo bằng gốm trang trí trên đường phố. Và tất nhiên, đền Gōtoku-ji - nơi bắt đầu truyền thuyết về chú mèo may mắn cũng trưng bày hàng nghìn bức tượng lớn, nhỏ.
Phố Manekineko-dori (Ảnh: Applepy / Shutterstock)
Công trình kiến trúc nguy nga từng là nơi ở của các lãnh chúa, nay trở thành điểm du lịch hút khách tại xứ sở Mặt Trời...
