Chương trình OCOP toàn quốc và tại TP.HCM

Chương trình mỗi xã một sản phẩm (One Commune One Product - gọi tắt là chương trình OCOP) bắt nguồn từ những năm đầu thập niên 70 tại Nhật Bản với mục tiêu phát triển kinh tế khu vực nông thôn theo hướng phát triển nội sinh, liên kết sản xuất và gia tăng giá trị. Sau thành công ở Nhật Bản, đến nay có trên 40 quốc gia đã áp dụng Chương trình này.

Tại Việt Nam, Chính phủ xác định OCOP là một chương trình quan trọng nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn và gia tăng giá trị các sản phẩm nông nghiệp, thủ công mỹ nghệ trên cả nước. Chương trình được triển khai từ năm 2018, với mục tiêu chính là xác định, tuyển chọn và phát triển một sản phẩm đặc trưng cho mỗi xã, đồng thời tạo điều kiện để sản phẩm đó trở thành một thương hiệu, đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng và tiếp cận thị trường nội địa và quốc tế.

Thủ Tướng Phạm Minh Chính cho biết, Để phát triển nông nghiệp hiệu quả và gia tăng giá trị, ngành nông nghiệp nói chung và Sơn La nói riêng cần tập trung phát triển hệ sinh thái nông nghiệp, hệ sinh thái ngành trái cây; xây dựng kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp, góp phần bảo vệ môi trường, giảm phát thải khí nhà kính; khuyến khích khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo và đẩy mạnh chuyển đổi số trong nông nghiệp, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu…

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu tại Lễ khai mạc Festival trái cây và sản phẩm OCOP Việt Nam . Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Ngoài ra, Thủ tướng cũng nhấn mạnh việc phát triển bền vững sản phẩm OCOP cần tập trung giải quyết 5 vấn đề căn bản là: xây dựng thương hiệu; quy hoạch và phát triển nguồn nguyên liệu; phát triển nông nghiệp hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao, công nghiệp chế biến, công nghệ bảo quản sau thu hoạch; hỗ trợ về vốn, đa dạng hóa nguồn lực đầu tư thông qua xã hội hóa, hợp tác công - tư; phát triển và mở rộng thị trường, đẩy mạnh tham gia sâu vào chuỗi cung ứng trong nước và quốc tế.

Là đơn vị "đầu tàu kinh tế" của cả nước, thành phố Hồ Chí Minh triển khai Chương trình OCOP từ năm 2021 đến 2025 và đến nay đã đạt được những kết quả đáng kể. Thành phố tập trung vào việc xác định và phát triển các sản phẩm có thể mang lại giá trị kinh tế và góp phần thúc đẩy phát triển nông thôn. Các sản phẩm OCOP tại TP.HCM bao gồm nhiều lĩnh vực như nông sản, thủ công mỹ nghệ, đặc sản và dịch vụ du lịch. Các đối tượng tham gia chương trình bao gồm: Các doanh nghiệp, Hợp tác xã, tổ hợp tác, trang trại và hộ sản xuất có đăng ký kinh doanh. Đối với nhóm sản phẩm dịch vụ du lịch cộng đồng và điểm du lịch có thể bao gồm các Hiệp hội, Trung tâm điều hành hoặc tổ chức tương đương.

Sự phát triển của Chương trình OCOP tại TP.HCM không chỉ tạo ra cơ hội kinh doanh mới cho người dân nông thôn mà còn góp phần thúc đẩy phát triển bền vững của thành phố.

Sau hai năm đánh giá, công nhận, TP.HCM hiện có 66 sản phẩm OCOP 3-4 sao, 1 sản phẩm là bột rau má có đường của Công ty XNK Thiên Nhiên Việt (huyện Củ Chi) đang đề xuất Trung ương đánh giá, xếp hạng OCOP 5 sao.

Các doanh nghiệp được trao chứng nhận OCOP TPHCM năm 2022.

Ông Đinh Minh Hiệp - Giám đốc Sở NNPTNT TP.HCM cho biết nhằm phát triển và khuyến khích các chủ thể tham gia nhiều hơn vào Chương trình OCOP, TP.HCM đã có những hoạt động nhằm biểu dương, tôn vinh, quảng bá, giới thiệu và xúc tiến thương mại sản phẩm OCOP 3 sao, 4 sao như lễ công bố công nhận sản phẩm OCOP, hội chợ triển lãm sản phẩm nông nghiệp và sản phẩm OCOP, hội chợ xúc tiến thương mại các sản phẩm OCOP, chợ phiên nông sản cuối tuần... Sản phẩm OCOP TP.HCM cũng được hỗ trợ tham gia triển lãm OCOP trên các tỉnh, thành phố trong cả nước.

Mục tiêu và ý nghĩa của chương trình trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn

Mục tiêu chính của Chương trình OCOP là tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển các sản phẩm đặc trưng của từng vùng, từng xã trên cả nước. Chương trình không chỉ hướng đến việc tăng cường giá trị kinh tế của nông thôn mà còn đảm bảo công bằng và bền vững trong việc phát triển. Bên cạnh đó, Chương trình OCOP còn đóng vai trò quan trọng trong việc:

Tạo ra việc làm và cải thiện thu nhập cho người dân nông thôn: Chương trình OCOP tạo điều kiện cho người dân nông thôn có thể sản xuất, chế biến và tiếp cận thị trường với sản phẩm đặc trưng của mình. Điều này giúp tăng thu nhập cho người dân nông thôn, giảm bớt tình trạng nghèo đói và thúc đẩy phát triển kinh tế tại địa phương.

Góp phần phát triển cộng đồng và bảo tồn di sản văn hóa: Chương trình OCOP đẩy mạnh việc sản xuất và tiêu thụ các sản phẩm truyền thống, thủ công mỹ nghệ của các vùng miền. Điều này giúp bảo tồn và phát huy di sản văn hóa của dân tộc, đồng thời tạo ra sự tự hào và tăng cường nhận thức cộng đồng.

Xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường: Chương trình OCOP giúp xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm đặc trưng của từng vùng, từng xã. Qua đó, tăng cường khả năng tiếp cận thị trường nội địa và quốc tế, đồng thời mở rộng cơ hội xuất khẩu và thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, thủ công mỹ nghệ.

Vai trò của Chương trình OCOP trong xây dựng thương hiệu và gia tăng giá trị các sản phẩm nông nghiệp, thủ công mỹ nghệ

Chương trình OCOP đóng vai trò quan trọng trong xây dựng thương hiệu và gia tăng giá trị các sản phẩm nông nghiệp, thủ công mỹ nghệ thông qua các hoạt động sau:

1. Xác định, đánh giá và tuyển chọn sản phẩm OCOP: Chương trình OCOP giúp xác định, đánh giá và tuyển chọn các sản phẩm nông nghiệp, thủ công mỹ nghệ có tiềm năng phát triển và đáp ứng được yêu cầu về chất lượng, mẫu mã, và giá trị văn hóa đặc trưng của từng vùng, địa phương.

2. Nâng cao chất lượng sản phẩm: OCOP đặt mục tiêu nâng cao chất lượng các sản phẩm nông nghiệp, thủ công mỹ nghệ thông qua việc đào tạo, chuyển giao công nghệ, áp dụng quy trình sản xuất và quản lý chất lượng tiên tiến. Điều này giúp tăng cường khả năng cạnh tranh của các sản phẩm trên thị trường.

3. Quảng bá và xây dựng thương hiệu: Chương trình OCOP đóng vai trò quan trọng trong việc quảng bá và xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm nông nghiệp, thủ công mỹ nghệ. Các sản phẩm OCOP được quảng bá thông qua các hoạt động truyền thông, triển lãm, hội chợ, và các kênh bán hàng trực tuyến. Việc xây dựng thương hiệu giúp tăng cường uy tín, giá trị và sự nhận diện của các sản phẩm trên thị trường.

4. Gia tăng giá trị thông qua chứng nhận: Chương trình OCOP cung cấp quy trình chứng nhận cho các sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP. Việc có chứng nhận OCOP giúp sản phẩm nông nghiệp, thủ công mỹ nghệ tăng giá trị, thu hút sự quan tâm của người tiêu dùng và mở rộng thị trường tiêu thụ.

5. Phát triển cung cấp và kênh tiêu thụ: Chương trình OCOP hỗ trợ phát triển cung cấp và kênh tiêu thụ cho các sản phẩm nông nghiệp, thủ công mỹ nghệ. Qua việc tạo ra các mô hình kinh doanh, hợp tác xã, và hệ thống kênh phân phối, OCOP giúp tăng cường khả năng tiếp cận thị trường và mở rộng quy mô tiêu thụ.