Những bài học sau bão Noru

Cơn bão Noru (bão số 4) có cường độ mạnh, di chuyển nhanh đã tràn qua một số tỉnh miền Trung vào rạng sáng 28/9 đúng như dự báo. Điều đáng kể nhất là đến nay chưa có thiệt hại về nhân mạng, tài sản cũng chỉ chịu mức thiệt hại ở mức tối thiểu.

Ngay trong sáng 28/9, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tổ chức cuộc họp đánh giá tình hình, khắc phục thiệt hại và rút kinh nghiệm công tác ứng phó với nhiều ý kiến đã chỉ ra bài học kinh nghiệm quý giá trong việc ứng phó với các cơn bão lớn.

Giúp dân khắc phục thiệt hại tại vùng chuối ngự lớn nhất tỉnh Quảng Ngãi sau cơn bão Noru quét qua tại xã Hành Tín Đông, huyện Nghĩa Hành.

6 bài học phòng chống bão

Từ kết quả ấy, Thủ tướng đã biểu dương, khen ngợi và cảm ơn sự tham gia của cả hệ thống chính trị trong công tác phòng chống bão. Thủ tướng cho rằng với sự chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ, vào cuộc mạnh mẽ của các cấp, cùng sự vào cuộc tích cực, chủ động của cơ quan khí tượng thủy văn, quân đội, công an, báo chí đã giúp giảm thiểu mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản của nhân dân.

Thủ tướng đã chỉ ra và nhấn mạnh sáu bài học kinh nghiệm về công tác ứng phó bão gồm:

1. Việc cương quyết, quyết liệt, nhất quán vận động, di dời nhân dân ra khỏi nơi nguy hiểm là yếu tố quyết định để không bị thiệt hại về người.

2. Việc nắm chắc diễn biến, bám sát tình hình, huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, người dân và doanh nghiệp để phòng chống bão nhanh chóng, kịp thời, hiệu quả.

3. Việc chủ động xây dựng kịch bản, phương án phù hợp tình hình và khi xảy ra tình huống thì vận hành các kịch bản, phương án đã đưa ra theo phương châm bốn tại chỗ.

4. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, chủ động, tích cực, bám sát tình hình, từ sớm, từ xa, từ cơ sở.

5. Thông tin, hướng dẫn kịp thời, thông suốt, toàn diện, đầy đủ tới người dân, các cấp ủy, chính quyền và doanh nghiệp.

6. Theo Thủ tướng, quy luật tự nhiên ở miền Trung là nơi thường xuyên có mưa lũ, bão gió vào tháng 9, 10, 11. Vì vậy, phải luôn đề cao tinh thần cảnh giác, không lơ là, chủ quan, cũng không lo sợ, hoang mang, hốt hoảng, mất bình tĩnh cùng sự tham gia của người dân và doanh nghiệp, sự hỗ trợ của cả nước với tinh thần đoàn kết, thống nhất, thương yêu, đùm bọc lẫn nhau.

Bộ trưởng Bộ TN-MT Trần Hồng Hà thảo luận cùng Tổng cục KTTV về bão số 4 sáng 27/9.

Quan trọng nhất: Chính quyền chủ động, người dân chủ động

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan cho hay cơn bão số 4 đã đi qua với thiệt hại thấp nhất về tài sản và về người. Cùng với sự chỉ đạo của Chính phủ thì sự chủ động của địa phương các cấp, sơ tán người dân ra khỏi vùng nguy hiểm, việc nêu cao ý thức tự giác và tuân thủ của người dân đã góp phần tạo nên kết quả trên...

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp - phó trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai - cho biết ngay từ khi bão chuẩn bị đổ bộ qua Philippines để đi vào Biển Đông, toàn bộ hệ thống từ trung ương tới địa phương đã chỉ đạo rất quyết liệt.

Thủ tướng đã có ba công điện, trực tiếp hai lần họp với các địa phương, quyết định lập ban chỉ đạo tiền phương do Phó thủ tướng Lê Văn Thành làm trưởng Ban phòng chống bão tiền phương. 

"Chúng tôi đi kiểm tra thì đến từng người dân đều biết nguy cơ cao của bão Noru, chính vì vậy sự lãnh đạo, chỉ đạo của địa phương đã ngấm đến từng người dân và chính sự chủ động này là yếu tố quan trọng để thiệt hại do bão gây ra giảm đi rất nhiều", ông Hiệp nói.

Theo ông Hiệp, bài học quan trọng nhất để giảm thiểu thiệt hại trong các cơn bão nói chung và bão Noru nói riêng vẫn là sự chủ động của người dân. 

"Nếu chúng ta xây dựng được cộng đồng an toàn và mỗi người dân trong cộng đồng an toàn này ý thức được người dân phải làm gì trước bão thì chắc chắn sẽ đảm bảo giảm thiểu thiệt hại, sự chủ động này cũng giúp chúng ta khắc phục rất nhanh nếu có thiệt hại".

Trực tiếp thị sát công tác phòng chống bão lũ từ chiều 27/9 tại các tỉnh miền Trung, Phó thủ tướng Lê Văn Thành nhấn mạnh sự tin tưởng của nhân dân vào các cấp đã mang lại hiệu quả. 

"Đến 5h chiều, không còn bóng người ngoài đường", Phó thủ tướng nhắc lại khi trước đây, nhiều vụ tai nạn do đi đường bị cây đổ, ngã xuống sông, nhà tốc mái. Cùng với đó là sự đoàn kết, đùm bọc của người dân, khi ông trực tiếp chứng kiến "người sống trong nhà cấp bốn thì sang ở nhờ nhà hàng xóm kiên cố hơn, có khách sạn dành cho bà con trú tránh".

Gia đình chị Nguyễn Thị Nguyệt vui vẻ nói cười tại nơi trú bão - Trường tiểu học cơ sở 2 Tam Quan Bắc, thị xã Hoài Nhơn, Bình Định.

Khâu chuẩn bị làm tốt, hạn chế tối đa thiệt hại

Sau nhiều năm vật lộn cùng người dân đón bão, chống lũ hằng năm, ông Nguyễn Sự - nguyên bí thư Thành ủy Hội An - cho rằng bão không hề nhỏ, nhưng yếu tố làm giảm thiểu thiệt hại đó chính là sự chủ động, đã không còn tâm lý chủ quan của người dân lẫn chính quyền. 

"Thiệt hại về người xảy ra trong hai trường hợp: người dân trú bão trong nhà cửa mất an toàn, nhà xộc xệch và nhiều bà con quá chủ quan khi bão quét qua, cứ nghĩ là hết bão rồi nên ra dọn dẹp nhà cửa, thu dọn đồ đạc. Nào ngờ đuôi bão vẫn còn và lúc đó không kịp chạy trốn, người Quảng Nam gọi là 'lại nồm'. Trường hợp thứ hai dân Quảng Nam từng bị rất nhiều", ông Sự nói.

Nguyên bí thư Thành ủy Hội An cho rằng không thể phủ nhận hiện nay tư duy và điều kiện chống bão đã khác xưa rất nhiều. Thông tin cập nhật liên tục, đời sống nhân dân nâng cao nên nhà cửa được xây rất kiên cố, vững chãi hơn. Trong một khu dân cư, chỉ cần một số nhà kiên cố thì bà con sẽ san sẻ nhường chỗ để đưa nhau vào trú ẩn. Ông Sự cho rằng chính cơ sở vật chất trú bão "nằm trong dân" này đã giảm tải cho việc tổ chức địa điểm tránh trú từ chính quyền.

Một yếu tố nữa cho thấy tính hiệu quả thấy được, đó là sự chủ động của chính quyền. Trước ít ngày bão đổ bộ, chính quyền các địa phương đã lên mọi kịch bản, chuẩn bị nhân lực. Yêu cầu rõ ràng và nhất quán, nhất là phải phòng bão lớn hơn thực tế với các mốc thời gian hoàn thành từng công việc rất cụ thể. Chính quyền cũng áp lệnh "cấm ra đường" trong thời gian bão đổ bộ, một số nơi còn được kéo dài thêm nhiều giờ sau khi bão tan hẳn để đảm bảo chắc chắn rằng không có nguy cơ mất an toàn.

Chủ tịch UBND TP Hội An Nguyễn Văn Sơn cũng cho rằng bất cứ sự chủ quan nào sẽ phải trả giá, sự rủi ro khó lường của bão lũ là điều không cho phép dễ dãi. Mọi việc phải làm trước và tới giờ bão đổ bộ chỉ có việc đóng cửa lại đợi chờ và sẵn sàng xử lý tình huống ngoài dự tính. "Quan trọng nhất là người dân phải được đưa vào nơi trú ẩn an toàn vì người mất đi thì không lấy lại được, tài sản của cải thì có thể gầy lại", ông Sơn nói.

Được dự báo là "nằm trong mắt bão", khu dân cư Phước Trạch, Phước Hải, phường Cửa Đại (Hội An) sẽ bị tàn phá nghiêm trọng nhưng sau bão Noru, nơi đây gần như không có thiệt hại nào đáng kể. Tất cả người dân ở đây đều nói rằng họ không có mặt trong nhà thời điểm bão đổ bộ mà dời đi qua nhà người thân, hàng xóm, khu trú bão tập trung. Điều này rất khác so với nhiều năm trước đó. 

Theo ông Huỳnh Nùng - tổ 4, Phước Trạch, do chính quyền rất cương quyết. "Nếu ở lại mà nhờ vào may rủi thì có lẽ không có cảnh bình an sau bão, không một tiếng la khóc như giờ", ông Nùng nói lúc trở về dọn dẹp nhà cửa sáng 28/9.

Hàng nghìn cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang giúp người dân khắc phục hậu quả của cơn bão số 4

Có trên 3.000 cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang địa phương ở Thừa Thiên Huế đã có mặt để giúp đỡ nhân dân khắc...