Từ ngày 1/7: Chính thức vận hành chính quyền địa phương 2 cấp 'sát dân, gần dân'

Việt Nam xây dựng chính quyền theo hướng gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân tốt hơn, đồng thời mở ra một cục diện mới trong phát triển đất nước với tầm nhìn lâu dài, ít nhất là trong 100 năm tới.

Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Phạm Tất Thắng tại họp báo quốc tế. Ảnh: Bích Quyên.

Ngày 17/6, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phối hợp Ban Tổ chức Trung ương, Bộ Ngoại giao, Bộ Nội vụ, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội, tổ chức họp báo quốc tế công bố chính thức Quyết định vận hành tổ chức bộ máy mới của Việt Nam theo mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/7/2025.

Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Phạm Tất Thắng cho biết, ngày 16/6 vừa qua, tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi với tỷ lệ biểu quyết rất cao.

Theo ông Phạm Tất Thắng, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nêu rõ đề án về sắp xếp tổ chức đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp cùng các đề án kèm theo, nhằm mục tiêu xây dựng chính quyền theo hướng gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân tốt hơn, đồng thời mở ra một cục diện mới trong phát triển đất nước với tầm nhìn lâu dài, ít nhất là trong 100 năm tới.

Đây cũng là vấn đề được cán bộ, đảng viên và đông đảo các tầng lớp nhân dân của Việt Nam rất quan tâm với sự đồng tình, ủng hộ, đánh giá rất cao và sẽ được thực hiện đồng bộ từ ngày 1/7.

Tại họp báo, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long khẳng định, việc tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp sẽ khắc phục tình trạng cồng kềnh, chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn trước đây; là cơ sở quan trọng đẩy mạnh phân cấp, phân quyền giữa Trung ương và địa phương, giữa các cấp chính quyền địa phương, tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cấp chính quyền, đặc biệt là cấp xã; đề cao trách nhiệm người đứng đầu tại các cấp.

Theo mô hình mới, cấp tỉnh tập trung ban hành cơ chế, chính sách, chiến lược, quy hoạch, quản lý vĩ mô, đòi hỏi chuyên môn sâu và đảm bảo tính thống nhất trên toàn cấp tỉnh; cấp xã tổ chức thực hiện chính sách, tập trung vào các nhiệm vụ phục vụ người dân, trực tiếp giải quyết các vấn đề của cộng đồng dân cư, cung cấp các dịch vụ công cơ bản, thiết yếu cho người dân trên địa bàn.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long cho biết, Việt Nam đã có sự chuẩn bị đồng bộ, chặt chẽ và toàn diện, thể hiện tinh thần chủ động và quyết liệt.

Về cơ sở pháp lý, Quốc hội và Chính phủ đã tích cực rà soát, sửa đổi, bổ sung nhiều đạo luật quan trọng như Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Cán bộ công chức. Hệ thống văn bản dưới luật như các nghị định, thông tư hướng dẫn được ban hành kịp thời, đồng bộ với thời điểm vận hành mô hình mới. Các bộ, ngành đã chủ động ban hành hướng dẫn chi tiết, thậm chí có cả mẫu tổ chức để các địa phương vận dụng hiệu quả.

Chính phủ đã nghiên cứu, xây dựng các phương án bố trí nhân sự phù hợp sau sắp xếp. Đặc biệt, chú trọng lựa chọn đội ngũ cán bộ đủ năng lực, trình độ, am hiểu pháp luật và có kinh nghiệm quản lý để đảm đương nhiệm vụ tại cấp xã - cấp chính quyền trực tiếp với người dân. Việc phân công cán bộ cũng bảo đảm rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, gắn với vị trí việc làm, sẵn sàng tiếp nhận thêm thẩm quyền được phân cấp. Đồng thời, các địa phương chủ động xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng để đội ngũ cán bộ thích ứng với chức năng, nhiệm vụ mới.

Vận hành thử nghiệm mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại TP.HCM

Bên cạnh đó, Chính phủ đã bố trí, nâng cấp trụ sở, trang thiết bị làm việc, đặc biệt là hạ tầng số, đảm bảo kết nối liên thông giữa 3.321 đơn vị hành chính cấp xã, tạo điều kiện cho việc vận hành chính quyền số, giải quyết thủ tục hành chính trên môi trường điện tử. Bên cạnh đó, việc bố trí nhà công vụ, sắp xếp lại trụ sở làm việc cũng được chú trọng để đảm bảo điều kiện sinh hoạt, làm việc cho cán bộ công chức sau sáp nhập.

Về công tác tuyên truyền, Chính phủ đã chỉ đạo lấy ý kiến nhân dân một cách nghiêm túc và nhận được sự đồng thuận rất cao, khoảng 96% tại các địa phương triển khai. Việc truyền thông được tiến hành song song với quá trình xây dựng đề án và triển khai mô hình mới, bảo đảm người dân, cán bộ, công chức hiểu rõ, ủng hộ và đồng hành.

Thứ trưởng Trương Hải Long cũng nêu rõ tác động tích cực của mô hình mới, việc tổ chức lại đơn vị hành chính, giảm từ 63 xuống còn 34 tỉnh, cùng với mô hình chính quyền 2 cấp sẽ tạo dư địa phát triển kinh tế lớn hơn, liên kết vùng chặt chẽ hơn, đồng thời tiết kiệm ngân sách, nâng cao hiệu quả quản lý. Chính quyền 2 cấp “sát dân, gần dân” cũng giúp nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp, đồng thời đặt ra yêu cầu Chính phủ phải thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số và hiện đại hóa nền hành chính.