Vỏ bánh mỏng giòn, nhân thịt độc đáo, đồ ăn kèm kích thích vị giác, tất cả làm nên bí quyết nổi tiếng của bánh mì.
Trang đánh giá và giới thiệu ẩm thực danh tiếng Taste Atlas bình chọn bánh mì Việt Nam là món bánh kẹp ngon nhất thế giới. Với điểm số 4,6 trên thang 5, bánh mì Việt Nam vượt 99 món sandwich khác để đứng đầu bảng xếp hạng này.
Bánh mì Việt Nam với rau, dưa, thịt, pate, mayonnaise. Ảnh: Delish.
Taste Atlas giới thiệu đây là món ăn di sản của Việt Nam. Món bánh du nhập vào đất nước từ rất sớm rồi nhanh chóng được biến tấu để hợp với khẩu vị của người dân từng vùng miền khác nhau. Vỏ bánh như baguette của Pháp, song phần nhân gồm thịt nguội, ngò, ớt, dưa chua, rau sống lại rất đậm chất Việt.
Cũng theo trang này, bánh mì thuở ban đầu chỉ có bánh và thịt, không có nước sốt hay rau như ngày nay. Hiện tại, nhiều nơi còn biến tấu mới lạ với đủ loại nhân, như chả cá, thịt gà, xúc xích, heo quay, xíu mại,... rồi điểm thêm pate gan, tỏi, dầu hào,... phục vụ mọi nhu cầu ăn uống của thực khách.
Bánh mì là món ăn của sự kết hợp hài hòa giữa vỏ bánh mỏng giòn và nhân thịt thơm ngon cùng rau củ tươi mát. Ảnh: Eater Houston.
Chuyên trang ẩm thực này còn chu đáo hướng dẫn cách phát âm là “bun mee” cho người nước ngoài, giải thích thêm chính vì những loại gia vị và cách chế biến phần nhân, phần đồ ăn kèm gây lạ miệng, kích thích vị giác, khiến người nước ngoài cảm thấy thú vị, từ đó tìm đến để ăn rất nhiều, tạo nên bí quyết nổi tiếng của món ăn.
Ngay bên dưới, Taste Atlas gợi ý một số nơi bán bánh mì ngon như Bánh mì Phượng và Bánh mì Madam Khánh ở Hội An, Bánh mì Huỳnh Hoa, Bánh mì Hòa Mã, và Bánh mì Hồng Hoa ở Sài Gòn. Chuyên trang còn lưu ý thêm món bánh mì có thể tìm mua ở khắp nơi trên thế giới ở những xe đẩy và hàng quán của người Việt Nam sống xa quê hương.
Bánh mì Huỳnh Hoa ở Sài Gòn là một trong những địa điểm thu hút đông đảo thực khách quốc tế và trong nước. Ảnh: Jackfruit Adventure.
Đứng ở vị trí thứ hai trong danh sách là món Tombik Döner nổi tiếng của Thổ Nhĩ Kỳ, tiếp theo ở hạng ba là món Shawarma của nước Lebanon. Bảng xếp hạng này còn có các món bánh kẹp hấp dẫn từ châu Âu tới châu Á, từ châu Mỹ tới châu Phi, như Tortas (Mexico), Bánh mì tôm hùm (Mỹ), Sandwich de lomo (Argentina), Bánh thịt hun khói Montreal (Canada), Mozzarella in carrozza (Italy), Bánh mì ức Texas (Mỹ), Jibarito (Puerto Rico),...
Tombik Döner (Thổ Nhĩ Kỳ)
Tombik Döner là một món ăn đường phố Thổ Nhĩ Kỳ độc đáo, được cho là có nguồn gốc từ thành phố Bursa ở phía tây bắc của đất nước. Món ăn này tạo nên từ một chiếc bánh mì dẹt nướng trên than củi, sau đó nhồi đầy bên trong với nhân thịt nướng, rau củ và nước sốt.
Thịt bò hoặc cừu nướng được kẹp giữa bánh pide mỏng, tạo nên món Tombik Döner truyền thống của Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh: Tripadvisor.
Loại bánh mì dẹt được dùng làm Tombik Döner là bánh pide truyền thống của xứ Thổ. Bánh được nướng trên than củi nên có hương vị thơm ngon rất đặc trưng. Thịt nướng thường là thịt bò hoặc thịt cừu, được tẩm ướp gia vị trước khi nướng nên có hương vị đậm đà. Ngoài ra, nước sốt được làm từ sữa chua pha với tỏi, dấm và các loại thảo mộc cũng góp phần tạo nên sự độc đáo cho món ăn.
Một chiếc Tombik Döner truyền thống với các loại rau củ, gia vị đặc trưng. Ảnh: Yemeksepeti.
Tombik Döner là một món ăn đường phố phổ biến ở Thổ Nhĩ Kỳ. Du khách có thể tìm mua ở khắp nơi, từ vỉa hè tới các quán ăn bình dân và sang trọng. Tombik Döner có nghĩa là “Döner béo” bởi vì món bánh mì này có kích thước lớn và chứa nhiều calo. Giá của một chiếc Tombik Döner dao động từ 5 đến 10 lira (từ 4.000 đến 7.500 đồng Việt Nam).
Shawarma (Lebanon)
Khi du lịch tới Lebanon nói riêng và vùng Trung Đông, Bắc Phi nói chung, chắc chắn bạn sẽ được người dân địa phương chiêu đãi món Shawarma. Đây là loại bánh mì đường phố thơm ngon được chế biến rất độc đáo.
Bánh Shawarma thịt bò với sốt Tarator. Ảnh: Cooking The Globe.
Shawarma gồm vỏ bánh là bánh pita mềm mại được cuộn tròn, phần nhân là thịt cừu, thịt bò, thịt gà hoặc gà tây được sắc mỏng và tẩm ướp gia vị đặc trưng. Tất cả đều được nướng trên than rồi cho thêm vào bánh là cà chua, dưa chuột, hành tây, bắp cải tím cùng nước sốt tahini hoặc hummus, toum (sốt tỏi nghiền).
Một điểm dễ thấy ở các món ăn tại khu vực này, là thịt được tẩm ướp gia vị và xếp chồng lên nhau trên một thanh kim loại lớn. Thanh kim loại được đặt trong lò nướng hoặc bếp than, xoay liên tục để thịt chín đều. Khi thịt chín, người bán sẽ dùng dao cạo mỏng thịt và xếp vào vỏ bánh pita.
Khối thịt khổng lồ ở những điểm bán Shawarma. Ảnh: Britannica.
Tortas (Mexico)
Sandwich Mexico gọi tên Tortas. Đây là món ăn được làm từ bánh mì telera giòn tan, kẹp với nhiều loại nhân đa dạng, tạo nên hương vị thơm ngon và đầy đủ dinh dưỡng.
Hai nửa của bánh Tortas thành phẩm. Ảnh: Arkansas Times.
Tortas có nguồn gốc từ đầu thế kỷ 20, xuất hiện đầu tiên ở Veracruz, Mexico. Ban đầu, tortas chỉ là món ăn đơn giản với bánh mì kẹp thịt nướng và đậu. Dần dần, món ăn này được biến tấu với nhiều loại nhân phong phú, phù hợp với khẩu vị của người dân địa phương và du khách.
Vỏ là bánh mì telera được cắt đôi theo chiều ngang, sau đó phết một lớp pate hoặc mayonnaise. Nhân bánh có thể là thịt nướng (thịt bò, thịt heo, thịt gà), xúc xích, giò heo, cá ngừ, pho mát, ăn kèm với rau củ (bơ, cà chua, xà lách, ớt chuông),... Cuối cùng, hai nửa bánh mì được kẹp lại và nướng sơ trên chảo hoặc lò nướng để bánh nóng giòn và các nguyên liệu hòa quyện hương vị.
Bánh mì tôm hùm (Mỹ)
Bánh mì tôm hùm (Lobster Roll) là một món ăn đặc trưng của vùng New England, Mỹ. Món ăn này được làm từ bánh mì kẹp với thịt tôm hùm tươi ngon, kết hợp với các loại gia vị và nước sốt đặc biệt.
Không chỉ thịt tôm hùm Mỹ, mà các loại gia vị như nước cốt chanh và mayonnaise đã giúp món ăn này dậy vị vô cùng. Ảnh: Blue Plate Mayonnaise.
Bánh mì hotdog hoặc bánh mì hamburger là lựa chọn phổ biến nhất cho món bánh mì tôm hùm. Phần thịt tôm hùm được luộc hoặc hấp chín, sau đó được tách vỏ và cắt nhỏ. Các loại gia vị thường được sử dụng để nêm thịt tôm hùm bao gồm muối, tiêu, hành tây, cần tây, mayonnaise, bơ, và nước cốt chanh. Nước sốt mayonnaise là loại nước sốt phổ biến nhất cho món bánh mì tôm hùm. Tuy nhiên, nhiều nơi cũng sử dụng các loại nước sốt khác như cocktail, tartar, hoặc vinaigrette.
Sandwich de lomo (Argentina)
Sandwich de Lomo là một món ăn đường phố phổ biến ở Argentina, đặc biệt là ở thủ đô Buenos Aires. Món ăn này được chế biến đơn giản từ những nguyên liệu quen thuộc nhưng lại mang đến hương vị thơm ngon khó cưỡng.
Sandwich de lomo ăn cùng khoai tây chiên. Ảnh: Amigofoods.
Người bán sẽ cắt bánh mì baguette thành hai phần, phết mayonnaise lên mặt bánh mì rồi xếp thịt lợn thăn đã nướng hoặc quay lên trên. Sau đó người bán sẽ thêm rau diếp, cà chua và trứng luộc cắt lát, có thể thêm tương ớt để tăng độ cay. Dùng tay ấn nhẹ hai phần bánh mì để sandwich dính chặt.
Sandwich de Lomo thường được ăn kèm với khoai tây chiên hoặc salad. Món ăn này có thể được thưởng thức vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày, từ bữa sáng, bữa trưa đến bữa tối hoặc bữa ăn nhẹ.
Bánh thịt hun khói Montreal (Canada)
Montreal Smoked Meat là một món ăn có bề dày lịch sử của thành phố Montreal, Canada. Món ăn này xuất hiện vào đầu thế kỷ 20, do những người Do Thái nhập cư từ Đông Âu mang đến.
Bánh Montral với ức bò hun khói ăn cùng mù tạt vàng. Ảnh: Wikipedia.
Bánh thịt hun khói Montreal được làm từ phần thịt ức bò (brisket). Thịt được tẩm ướp gia vị đặc biệt, bao gồm muối, tiêu, ớt paprika, tỏi, và các loại thảo mộc khác. Sau đó, thịt được hun khói trong lò nung bằng gỗ sồi hoặc gỗ phong trong vòng từ 8 tới 12 tiếng.
Bánh có hương vị đậm đà, thơm ngon đặc trưng. Thịt mềm mại, tan chảy trong miệng, với lớp vỏ ngoài giòn tan. Món ăn thường được ăn kèm với bánh mì lúa mạch đen, mù tạt vàng, dưa chua và bắp cải muối.
Mozzarella in carrozza (Italy)
Đây là một món ăn đường phố của Ý, đặc biệt phổ biến ở khu vực Mezzogiorno ở miền Nam nổi bật với khí hậu Địa Trung Hải nóng bỏng. Tên gọi của món ăn gồm "mozzarella" là tên phô mai mozzarella và "carrozza" có nghĩa là xe ngựa, xuất phát từ hình dáng của món ăn khi được cắt đôi, trông giống như một chiếc xe ngựa.
Mozzarella in carrozza là món sandwich phô mai béo ngậy nổi tiếng của đất nước hình chiếc ủng. Ảnh: Vittoria Caterina Giachi.
Để làm món ăn này, người ta sẽ cắt bánh mì sandwich thành những lát dày khoảng 1 cm rồi cắt phô mai mozzarella thành những lát mỏng. Đặt phô mai mozzarella vào giữa hai lát bánh mì sandwich, pha loãng trứng và sữa với một ít muối và tiêu, lăn bánh mì sandwich qua hỗn hợp trứng sữa rồi lại lăn bánh mì sandwich qua bột mì. Chiên bánh mì sandwich trong chảo dầu nóng cho đến khi vàng giòn hai mặt.
Mozzarella in carrozza có hương vị thơm ngon độc đáo với sự kết hợp hài hòa giữa vị béo ngậy của phô mai mozzarella, vị giòn tan của bánh mì sandwich và vị béo nhẹ của trứng sữa. Món ăn này thường được ăn kèm với nước sốt cà chua hoặc salad.
Bánh mì ức Texas (Mỹ)
Texas Brisket Sandwich là món ăn gồm bánh mì nướng kẹp với thịt ức bò nướng hun khói, thường được ăn kèm với dưa chua, hành tây, ớt jalapeño và sốt BBQ.
Bánh mì ức bò Texas thưởng thức với một ly bia. Ảnh: Food & Wine.
Món bánh có lịch sử từ cộng đồng người Đức ở Texas vào thế kỷ 19. Người Đức mang theo truyền thống nướng thịt bò hun khói, và người Texas đã kết hợp nó với bánh mì để tạo ra món ăn độc đáo này.
Bánh mì ức Texas có hương vị đậm đà, thơm ngon. Thịt ức bò mềm tan trong miệng, kết hợp với vị chua của dưa chua, vị cay của ớt jalapeño và vị ngọt của nước sốt BBQ tạo nên một món ăn vô cùng hấp dẫn.
Jibarito (Puerto Rico)
Khác với những loại sandwich khác sử dụng bánh mì làm vỏ, Jibarito là món ăn đường phố độc đáo dùng hai lát chuối xanh chiên giòn để thay thế. Món ăn này được sáng tạo vào những năm 1950 tại thị trấn Lares, Puerto Rico.
Bánh chuối kẹp thịt ăn cùng phô mai độc lạ của người Puerto Rico. Ảnh: Cincinnati Enquirer.
Chuối xanh được gọt vỏ, cắt lát mỏng và chiên giòn cho đến khi vàng nâu, trong khi đó thịt được nướng chín và thái lát, phô mai thì được nung chảy trên chảo nóng. Cuối cùng, chúng ta tạo ra một chiếc bánh hoàn chỉnh bằng cách xếp chuối chiên giòn, thịt nướng, phô mai, rau củ và nước sốt theo thứ tự.
Jibarito có hương vị độc đáo và khác biệt so với các loại bánh mì kẹp khác. Chuối chiên giòn mang đến vị ngọt và giòn, kết hợp hài hòa với vị mặn của thịt nướng, vị béo của phô mai và vị thanh mát của rau củ. Nước sốt giúp tăng thêm hương vị cho món ăn.