Bắc Kạn lần đầu nêu bật vai trò của Sông Cầu trong du lịch

Từ ngày 25 – 30/4 tại thành phố Bắc Kạn sẽ diễn ra Tuần lễ du lịch với chủ đề “Sông Cầu – Nơi ngọn nguồn hội tụ”, với điểm nhấn là đêm khai mạc ở sân khấu nổi trên Sông Cầu.

Chương trình có sự phối hợp của các địa phương có địa phận dòng Sông Cầu chảy qua là Thái Nguyên, Bắc Giang, Bắc Ninh, Hải Dương và Thành phố Hà Nội.

Ở vị thế nơi dòng Sông Cầu bắt nguồn (dãy Tam Tao, thuộc huyện chợ Đồn), Bắc Kạn lần đầu nêu bật vai trò của của dòng sông khi chọn chủ đề “Sông Cầu – Nơi ngọn nguồn hội tụ” cho tuần lễ du lịch năm 2025. Là một trong những con sông lớn của Việt Nam với tổng độ dài khoảng 290km chảy qua các tỉnh, và thêm những phụ lưu về hướng Sông Thái Bình, Sông Cầu với vai trò không chỉ là một thực thể địa lý mà còn tạo ra một không gian văn hóa đặc sắc.

Nhánh suối chảy từ dãy núi Phja Khao bắt nguồn từ dãy Tam Tao len lỏi qua các tảng đá lớn nhỏ, nơi bắt đầu của dòng Sông Cầu.

Dấu ấn qua thời gian của những vùng đất nơi dòng sông chảy qua đã kiến tạo thành những di sản văn hóa gắn liền dòng sông, thúc đẩy giao thương và trao đổi văn hóa

Nhưng, Sông Cầu còn mang ý nghĩa chiến lược đặc biệt, nơi gọi tên dòng Như Nguyệt gắn với chiến thắng quân Tống của tướng quân Lý Thường Kiệt năm 1077. Sự kiện này đã khắc sâu hình ảnh Sông Cầu vào tâm thức dân tộc như một biểu tượng sức mạnh của lòng yêu nước. Vì thế, dòng sông có mối liên hệ sâu sắc giữa ký ức và bản sắc của người dân bản địa.

Tại Bắc Kạn, khoảng 100km Sông Cầu chảy qua đã hình thành những bản làng ven sông từ chợ Đồn tới chợ Mới - nơi tập trung hơn 50% tổng dân số toàn tỉnh. Trong số đó, có những bản làng đẹp như tranh như Phiêng An (xã Quang Thuận, huyện Bạch Thông) với bạt ngàn chè, ổi, vải, nhãn, quýt, nơi sinh sống của cộng đồng người Dao Tiền, Dao Đỏ. Xã Phương Viên, huyện Chợ Đồn là nơi lưu trữ nhiều thư tịch cổ của người Dao,..

Bản làng đẹp như tranh vẽ Phiêng An.

Bên dòng sông hiền hòa ấy, cộng đồng người Tày, Nùng sống chan hòa cùng nhau và gắn chặt với dòng sông. Các loại hình nghệ thuật đặc trưng nhất như múa Bát, hát Lượn, hát Then tập trung và tạo ra nét văn hóa bản địa độc đáo của Bắc Kạn

Dòng sông cũng vun bồi những bản làng và nếp sống, nét văn hóa trung du đặc trưng xuôi theo dòng chảy. “Dòng sông quan họ” được lấy để gắn với đoạn Sông Cầu chảy qua địa phận tỉnh Bắc Giang, Bắc Ninh; trên dòng sông danh thắng Hồ Núi Cốc (Thái Nguyên) với nhiều tiềm năng chưa được khai thác. Cũng dòng chảy đó góp phần không nhỏ tạo dựng nét văn hóa của vùng đồng bằng Bắc Bộ dưới phụ lưu với những hình thái nghệ thuật như múa rối nước, hát chèo.

Sông Như Nguyệt đã đi vào sử sách, thơ ca, mỹ thuật.

Bà Đỗ Thị Hiền, Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Kạn cho biết, hành trình khám phá vẻ đẹp bên sông và những nét văn hóa đặc sắc dọc Sông Cầu là bài toán cần giải của không chỉ tỉnh Bắc Kạn mà còn là của các địa phương nơi có dòng sông đi qua. Đó là lý do, Tuần lễ Văn hóa Du lịch 2025, mặc dù Bắc Kạn khởi xướng nhưng lại đặt vấn đề liên kết và kêu gọi sự chung tay của các địa phương liên quan như Thái Nguyên, Bắc Giang, Bắc Ninh, Hà Nội.

“Đề bài về Sông Cầu là ra một tiền đề đặt vấn đề xây dựng sản phẩm liên kết phát triển du lịch cần nhìn một cách tổng thể, kể một câu chuyện trọn vẹn hơn là cách làm khu trú vẫn thường thấy”, Bà Hiền nói. Từ cách nhìn đó, Bà Hiền mong muốn, sau khi sáp nhập, Sông Cầu vẫn nên và cần là một trụ cột trong câu chuyện triển khai nghiên cứu văn hóa, điểm đến của ngành du lịch.