Quảng Trị có gì hấp dẫn được National Geographic giới thiệu?
Chia sẻ
Tạp chí National Geographic của Hội Địa lý quốc gia Hoa Kỳ vừa giới thiệu một số điểm đến ở Việt Nam nhân kỷ niệm 80 năm Quốc khánh (02/9/2025).
Trong đó có hai địa điểm tại tỉnh Quảng Trị là địa đạo Vịnh Mốc và cụm di tích đôi bờ cầu Hiền Lương - sông Bến Hải. Vậy có gì ở hai điểm đến này mà National Geographic gợi ý cho du khách?
Địa đạo Vịnh Mốc
Để đến Vịnh Mốc (nằm trên địa phận thôn Vịnh Mốc, xã Cửa Tùng), phải bắt đầu từ Quốc lộ 1 rẽ về phía Đông, tới biển. Sau đó, du khách có thể theo nhiều tuyến đường liên thôn, liên xã chạy quanh co qua các khu dân cư, hay xuyên qua nhiều khu rừng và vườn cây xanh đến ngát lòng.
Khung cảnh thanh bình, xanh tươi của các thôn xóm, làng mạc tại đây khiến người ta khó hình dung rằng nơi này từng là chiến trường ác liệt trong thời kỳ chiến tranh. Chính sự khốc liệt đó đã dẫn đến sự ra đời của địa đạo Vịnh Mốc.
Theo thông tin của Bảo tàng tỉnh Quảng Trị, địa đạo Vịnh Mốc nằm trong cụm di tích quốc gia đặc biệt "Địa đạo Vịnh Mốc và hệ thống làng hầm Vĩnh Linh".
Khách nước ngoài tham quan địa đạo.
Vết tích một hố bom trong khu vực địa đạo Vịnh Mốc.
Địa đạo Vịnh Mốc là công trình của quân dân Vịnh Mốc, Sơn Hạ và Đồn Công an vũ trang 140, thể hiện tinh thần kiên cường bám trụ để sống và chiến đấu của người dân Vĩnh Linh. Trong những năm chiến tranh chống Mỹ ác liệt, địa đạo bảo đảm an toàn và duy trì sự sống của người vùng "tuyến lửa" và phục vụ chiến đấu, đồng thời chi viện mọi mặt cho đảo Cồn Cỏ và chiến trường miền Nam.
Địa đạo như một làng hầm, nghĩa là có đủ mọi yếu tố để con người sống và phát triển lâu dài. Trong đó, có cả một hội trường với sức chứa 50-60 người. Nhiều năm qua, người dân và bộ đội vùng giới tuyến đã tụ họp về đây liên hoan biểu diễn văn nghệ… không khác gì trên mặt đất.
Đoàn du khách di chuyển xuống địa đạo.
Một cửa địa đạo thông ra biển.
Các công trình khác như nhà hộ sinh, giếng nước, nhà vệ sinh, trạm phẫu thuật, trạm y tế, bếp nấu ăn (kiểu bếp Hoàng Cầm)… cũng được đào trong địa đạo. Chính trong "làng hầm" Vịnh Mốc này, 17 cháu bé đã ra đời và dần lớn lên trong những năm chiến tranh.
Địa đạo dài 1.060,25m (chưa kể các ngách và phòng… được đào rẽ như xương cá), cao 1,7-1,8m, có 13 cửa ra vào (6 cửa thông lên đồi, 7 cửa thông ra biển). Địa đạo có 3 tầng: tầng 1 dài 421,82m, sâu xuống cách mặt đất từ 8-10m; tầng 2 dài 508,08m, cách mặt đất từ 12-15m; tầng 3 dài 130,35m, cách mặt đất 20-23m. Dọc hai bên đường hầm, người dân khoét vào vách, tạo ra các ngách nhỏ làm căn hộ gia đình, đủ chỗ sống cho 2 đến 4 người.
Đôi bờ cầu Hiền Lương - sông Bến Hải
Cụm di tích có tổng diện tích gần 9 héc-ta, thuộc địa phận xã Bến Hải, nằm ngay trên Quốc lộ 1, với cây cầu sắt nổi rõ trên dòng sông Bến Hải. Bên sông có một cột cờ cao, gắn lá cờ đỏ sao vàng khổ lớn bay phấp phới. Lá cờ Tổ quốc thiêng liêng ấy đã luôn hiện diện ở đây từ khi cầu Hiền Lương và sông Bến Hải trở thành giới tuyến 20 năm trời.
Di tích cầu Hiền Lương hôm nay.
Du khách "check-in" trước cột cờ bên sông Bến Hải.
Như lời trong bài hát Câu hò bên bờ Hiền Lương: "Hò ơi ớ dù cho/Dù cho bến cách sông ngăn/Dễ gì chặn được duyên anh với nàng…". Du khách đến đây, ban đầu cũng khó có thể cảm nhận được nơi đây chính là chiến trường đối đầu khốc liệt, bởi xung quanh cụm di tích và trên suốt chặng đường đi, du khách chỉ thấy những làng mạc trù phú, những cánh đồng lúa xanh mướt mắt. Chẳng còn thấy đâu những vết tích của một thời chiến tranh khói lửa đạn bom khốc liệt.
Sau Hiệp định Genève (1954), sông Hiền Lương (vĩ tuyến 17) được chọn làm ranh giới quân sự tạm thời, rồi từ đó trở thành giới tuyến chia cắt hai miền Nam - Bắc cho đến năm 1975.
Theo thông tin trên trang Bảo tàng tỉnh Quảng Trị, cụm di tích nằm hai bên bờ sông Bến Hải, với các công trình như cầu (sắt) Hiền Lương; ở bờ Bắc có đài và cột cờ cao 38,6m, dựng theo nguyên mẫu năm 1962, nhà liên hợp, đồn công an vũ trang giới tuyến, giàn loa phóng thanh cỡ lớn....
Công trình nhà liên hợp có ba gian, được phục dựng theo nguyên gốc với cấu trúc nhà sàn, có diện tích 160m2, là nơi tiếp xúc và làm việc của lực lượng kiểm soát khu phi quân sự và tổ chức Quốc tế 76 theo dõi, kiểm tra giám sát… việc thi hành các điều khoản trong Hiệp định Genève và Paris.
Sông Bến Hải dài gần 100km, bắt nguồn từ dãy Trường Sơn chạy dọc vĩ tuyến 17 từ Tây sang Đông rồi đổ ra biển Đông qua Cửa Tùng.
Trong lịch sử, con sông này mang tên Hiền Lương, sau Hiệp định Genève mới có tên là Bến Hải. Cầu Hiền Lương (cầu sắt) bắc qua sông Bến Hải tại km 735 trên Quốc lộ 1 (cũ). Trong chiến tranh, để phân định ranh giới giữa hai miền Nam - Bắc, phía chính quyền Sài Gòn đã kẻ một vạch sơn trắng rộng 1cm giữa cầu. Năm 2014, Trung tâm Bảo tồn Di tích và Danh thắng Quảng Trị sơn lại cầu màu vàng - xanh da trời.
Đồn công an giới tuyến Hiền Lương không còn hoạt động từ năm 1964, khi Mỹ mở rộng chiến tranh ra miền Bắc. Nay đồn được phục dựng theo nguyên mẫu những năm 1955-1967.
Ở bờ Nam sông Bến Hải có cụm tượng đài Khát vọng thống nhất non sông, với hình những lá dừa cao vút và hình tượng bà mẹ miền Nam đi cùng với đứa con thể hiện khát vọng thống nhất, đoàn tụ.
Tại nhà trưng bày "Vĩ tuyến 17 và cuộc đấu tranh vì khát vọng thống nhất non sông" trưng bày nhiều ảnh, hiện vật liên quan đến vùng giới tuyến.
Chính vì những chứng tích đó nên National Geographic mới gợi ý điểm đến cho du khách toàn thế giới tìm về Quảng Trị vào dịp kỷ niệm 80 năm ngày Quốc khánh Việt Nam.
Danh sách được gợi ý bởi Tạp chí khoa học, khám phá National Geographic dành cho du khách quốc tế đến thăm Việt Nam nhân...
