Từ 'Mệ Tuyết' đến làng hương Thủy Xuân: Bài học 'thổi hồn' du lịch cho làng nghề TP.HCM
Không cần đầu tư tiền tỷ vào hạ tầng bê tông, làng hương Thủy Xuân (Thừa Thiên Huế) vẫn thu hút hàng nghìn lượt khách mỗi ngày nhờ tư duy làm du lịch bằng "thị giác" và "cảm xúc". Cách người dân nơi đây biến bó chân hương thành không gian nghệ thuật và nghệ nhân trở thành "đại sứ" du lịch là bài học kinh nghiệm quý giá cho các làng nghề tại TP.HCM đang tìm hướng đi mới.
Biến sản phẩm thành "Không gian nghệ thuật"
Nằm trên trục đường Huyền Trân Công Chúa, làng hương Thủy Xuân vốn chỉ là nơi sản xuất phục vụ tâm linh dịp lễ, Tết. Tuy nhiên, sự chuyển mình bắt đầu khi người dân nhận ra nhu cầu "check-in" của du khách trẻ. Thay vì phơi hương theo cách truyền thống, các hộ dân đã sắp xếp những bó chân hương rực rỡ sắc màu thành những "đóa hoa" khổng lồ, tạo nên hiệu ứng thị giác mạnh mẽ.

Các chủ cơ sở tại đây đã chủ động chỉnh trang không gian, sơn những bức tường vàng bắt mắt và bố trí bàn ghế gỗ, bình trà mang đậm chất Cố đô để làm bối cảnh chụp ảnh. Chị Tôn Nữ Phước Hạnh, một chủ cơ sở, cho biết việc trang trí này mới được đẩy mạnh khoảng một năm nay nhưng đã thay đổi hoàn toàn diện mạo làng nghề. Du khách đến đây không chỉ để mua hương mà để hòa mình vào một không gian sắp đặt nghệ thuật. Đây là cách làm hay mà các làng nghề tại TP.HCM như làng nhang Lê Minh Xuân (Bình Chánh) hay làng lồng đèn Phú Bình có thể học hỏi: thay đổi cách trưng bày sản phẩm để biến xưởng sản xuất thành phim trường thu nhỏ.
Dịch vụ cộng thêm: Từ Cổ phục đến Trải nghiệm
Sự thành công của Thủy Xuân còn đến từ việc đa dạng hóa dịch vụ trên nền tảng văn hóa bản địa. Nắm bắt tâm lý du khách muốn lưu lại hình ảnh đẹp, các hộ dân đã mở dịch vụ cho thuê áo dài cổ phục với giá phải chăng. Chị Nguyễn Thị Thanh Hương, chủ một cơ sở tại đây chia sẻ, mỗi ngày chị cho thuê vài chục bộ cổ phục, giúp gia tăng đáng kể thu nhập ngoài việc bán hương.

Bên cạnh đó, tính trải nghiệm được đề cao tối đa. Du khách được tận mắt xem người thợ làm nghề và trực tiếp tự tay se những cây hương thơm. Việc được tham gia vào quy trình sản xuất giúp du khách thấu hiểu giá trị lao động, từ đó sẵn sàng chi tiêu nhiều hơn cho các sản phẩm lưu niệm.
Nghệ nhân là "Đại sứ" cảm xúc
Một trong những yếu tố then chốt khiến du khách quyến luyến Thủy Xuân chính là yếu tố con người. Tại đây, hình ảnh "Mệ Tuyết" (bà Tôn Nữ Ánh Tuyết) đã trở thành một biểu tượng của lòng hiếu khách và nhân ái. Với tiệm hương nhỏ, Mệ Tuyết không chỉ bán hàng mà còn dành lợi nhuận lập quỹ từ thiện hỗ trợ bệnh nhân ung thư. Sự nồng hậu, những câu chuyện đời thường và tấm lòng của Mệ đã chạm đến trái tim du khách, khiến họ lan tỏa câu chuyện trên mạng xã hội, biến Mệ thành một "đại sứ du lịch" tự nhiên và uy tín nhất.

Bài học từ Mệ Tuyết cho thấy, phát triển ngành nghề nông thôn không thể thiếu vai trò của những nghệ nhân, thợ giỏi có tâm và có tầm. Họ chính là linh hồn, là người kể chuyện để níu chân du khách.
Định hướng từ chính sách
Thành công của Thủy Xuân không hoàn toàn tự phát mà nằm trong chiến lược tổng thể của địa phương. Thừa Thiên Huế hiện có 42 làng nghề truyền thống lâu đời như đúc đồng Phường Đúc, nón lá Phủ Cam, tranh giấy Làng Sình... Tỉnh đã và đang thực hiện đề án “Phát triển du lịch nghề, làng nghề giai đoạn 2022-2030”, xem đây là kho tàng tri thức và di sản văn hóa để phát triển kinh tế.
Sở Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế khẳng định việc bảo tồn nghề truyền thống đã mang lại giá trị kép về vật chất và tinh thần. Các làng nghề giúp người dân định danh thương hiệu, tạo việc làm và trở thành điểm đến hấp dẫn. Nhìn từ Huế, TP.HCM có thể thấy rằng để làng nghề "sống khỏe", cần có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa bàn tay tài hoa của nghệ nhân, tư duy thị trường nhạy bén của người dân và định hướng hỗ trợ bài bản từ chính quyền.


