Bình Mỹ tìm lời giải cho bài toán du lịch cộng đồng xanh và bền vững tại TP.HCM

Sở hữu 17,4km bờ sông Sài Gòn và lợi thế nông nghiệp, văn hóa bản địa, xã Bình Mỹ được kỳ vọng trở thành "vùng đất hứa" của du lịch cộng đồng bền vững tại TP.HCM, nhưng vẫn còn nhiều rào cản về hạ tầng và cơ chế cần tháo gỡ.

Du lịch cộng đồng: Mục tiêu phát triển trọng tâm

Sáng 2/10, UBND xã Bình Mỹ đã tổ chức buổi tọa đàm về phát triển cộng đồng gắn với du lịch. Tại đây, ông Nguyễn Anh Tuấn, Chủ tịch UBND xã Bình Mỹ, xác nhận địa phương đang hướng tới việc thí điểm mô hình du lịch cộng đồng theo định hướng xanh và bền vững.

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Chủ tịch UBND xã Bình Mỹ

Với tổng diện tích 54,43km2 và vị trí chiến lược nằm ở thượng lưu sông Sài Gòn, Bình Mỹ được các chuyên gia quốc tế đánh giá cao về tiềm năng phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và du lịch sinh thái gắn với bảo tồn văn hóa.

Ông Tuấn nhấn mạnh, để hiện thực hóa mục tiêu, xã Bình Mỹ cần giải quyết bài toán từ hoạch định chính sách, quy hoạch đến triển khai thực tế. Cần kiểm kê, đánh giá toàn diện tài nguyên du lịch, di sản văn hóa - lịch sử để quản lý hiệu quả và xây dựng các chương trình phát triển cụ thể.

Trong tiến trình này, vai trò của cộng đồng dân cư và doanh nghiệp được đặt lên hàng đầu, hướng tới chiến lược phát triển bền vững, tận dụng tối đa nguồn lực xã hội.

Doanh nghiệp khảo sát các điểm đến trên địa bàn xã Bình Mỹ để phát triển du lịch cộng đồng.

Điểm nhấn của mô hình là biến người dân thành "người kể chuyện" về lịch sử, văn hóa địa phương, vừa bảo tồn truyền thống, vừa giúp du khách hiểu sâu hơn về bản sắc và con người Bình Mỹ. Theo ông Tuấn, mô hình du lịch cộng đồng tại xã Bình Mỹ được kỳ vọng sẽ thành công khi mang lại lợi ích cho tất cả các bên tham gia, với những kế hoạch được triển khai hiệu quả, bảo đảm tính bền vững cho tương lai, tránh phát triển theo lợi ích ngắn hạn.

Lợi thế sông nước và những thách thức hạ tầng

Đánh giá từ góc độ chuyên môn, ông Nguyễn Hữu Ân, Phó Trưởng phòng Quy hoạch và Phát triển tài nguyên du lịch (Sở Du lịch TP.HCM), cho biết với 17,4km dọc sông Sài Gòn, Bình Mỹ có lợi thế rất lớn để phát triển du lịch đường thủy.

Tuyến du lịch tầm trung theo trục Bến Bạch Đằng - Củ Chi - Tây Ninh có thể kết hợp hiệu quả du lịch sinh thái miệt vườn và hệ thống di tích văn hóa phong phú của địa phương.

Đại diện Sở Du lịch TP.HCM

Về tiềm năng, Tiến sĩ Nguyễn Hồ Phong (Trường Đại học Văn hóa TP.HCM) nhận định sông nước chính là "linh hồn" của Bình Mỹ, vừa là tuyến giao thông, vừa là mạch sống nuôi dưỡng con người. Địa phương có lợi thế về diện tích, dân số và sinh kế nông nghiệp đa dạng.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng chỉ ra nhiều thách thức lớn đang cản trở tiến trình này:

- Hạ tầng: Địa phương thiếu bến thủy nội địa, luồng tuyến bị cản trở bởi đập ngăn nước. Hạ tầng phục vụ du lịch cộng đồng như nhà vệ sinh còn xuống cấp.

- Quy hoạch: Bình Mỹ chưa có quy hoạch phát triển du lịch vùng, liên vùng nông thôn, và TP.HCM cũng chưa có mô hình du lịch nông thôn điển hình để tham chiếu.

- Kết nối: Hạ tầng giao thông kết nối Củ Chi với các khu vực khác còn hạn chế, ảnh hưởng đến dòng khách và khả năng liên kết vùng.

- Nguồn lực: Nguồn nhân lực du lịch còn hạn chế, công tác truyền thông điểm đến chưa hiệu quả.

Giải pháp đồng bộ và tầm nhìn bền vững

Để tháo gỡ khó khăn, Sở Du lịch TP.HCM đề xuất xã Bình Mỹ tập trung đầu tư hạ tầng bến thủy nội địa, tăng cường liên kết xây dựng sản phẩm đặc thù, quản lý tốt môi trường và nâng cao nghiệp vụ, kỹ năng phục vụ khách cho cộng đồng địa phương.

Với 17,4km dọc sông Sài Gòn, xã Bình Mỹ sở hữu lợi thế lớn để phát triển du lịch cộng đồng gắn với sông nước và văn hóa bản địa.

TS. Nguyễn Hồ Phong kiến nghị cần trang bị cho cộng đồng địa phương kiến thức nền tảng về làm du lịch, quy hoạch đô thị. Đồng thời, TP.HCM cần tận dụng cơ chế đặc thù đã được Quốc hội ban hành để thu hút đầu tư ngoài nhà nước vào du lịch và các ngành hỗ trợ.

Các chuyên gia cũng nhấn mạnh việc đào tạo nông dân về canh tác bền vững, công nghệ số và kỹ năng du lịch. Các sản phẩm du lịch nên gắn với hành trình trải nghiệm đặc trưng như tour “Một ngày làm nông dân”, homestay ven sông và chợ phiên nông sản sạch. Song song, cần đẩy mạnh liên kết công - tư, cộng đồng và ứng dụng công nghệ để quảng bá Bình Mỹ như một điểm đến xanh, thân thiện và phát triển bền vững.