11 phong tục Giáng sinh độc đáo trên khắp thế giới
Chia sẻ
Từ nghệ thuật tỉa củ cải ở Oaxaca đến Krampus vùng Alps, Giáng sinh được đón chào theo những cách không ngờ.
Mỗi gia đình đều có những thói quen riêng gắn với mùa Giáng sinh – thiếu đi chúng, không khí lễ hội dường như mất đi một phần hồn cốt. Đó có thể là quây quần bên lò sưởi, trang trí cây thông Noel, xem lại những bộ phim Giáng sinh quen thuộc, hoặc đơn giản là trốn mùa đông để tìm đến những vùng nắng ấm.
Với người Mỹ, Giáng sinh thường gắn liền với đường mận, hạt dẻ nướng và những mái nhà phủ tuyết. Nhưng ở nhiều nơi khác trên thế giới, tinh thần Noel lại được thể hiện theo những cách rất khác. Tại Nhật Bản, hơn 3,5 triệu hộ gia đình đặt KFC làm bữa tối Giáng sinh. Còn ở Nam Phi, người dân mang bữa tiệc ra ngoài trời để tận hưởng cái nắng tháng 12.
Từ những nhân vật “lạ đời” trong máng cỏ đến phiên bản trợ thủ của ông già Noel bước ra từ ác mộng, các phong tục Giáng sinh trên toàn cầu cho thấy sức sáng tạo và bản sắc cộng đồng phong phú của từng nền văn hóa. Dưới đây là một số truyền thống tiêu biểu.
Caganer – nhân vật “đang… giải quyết nỗi buồn” ở Catalonia (Tây Ban Nha)
Không phải ảo giác. Trong các mô hình hang đá Giáng sinh ở Catalonia, bạn thực sự sẽ bắt gặp một nhân vật đang… tụt quần. Đó là Caganer, nghĩa đen là “người đi vệ sinh”.
Xuất hiện ít nhất từ thế kỷ 18, Caganer thường được đặt ở một góc khuất trong bối cảnh tái hiện toàn thành Bethlehem – thay vì chỉ có máng cỏ. Người ta lý giải Caganer như biểu tượng của sự sung túc, tự do, hoặc đơn giản là chi tiết hài hước tạo niềm vui ngày lễ. Ngày nay, hình tượng này không ngừng “cập nhật”, từ người nông dân đội mũ đỏ truyền thống đến các nhân vật nổi tiếng, biểu tượng văn hóa đại chúng.
Bữa tối Giáng sinh bằng KFC tại Nhật Bản
Ở Mỹ, KFC chỉ là thức ăn nhanh. Nhưng tại Nhật Bản, đây lại là “món chính” của đêm Giáng sinh. Theo BBC, năm 2024 có khoảng 3,5 triệu gia đình Nhật đặt gà rán KFC cho dịp này.
Nguồn gốc bắt đầu từ một chiến dịch tiếp thị táo bạo vào năm 1970, khi ông Takeshi Okawara – quản lý đầu tiên của KFC Nhật Bản – nảy ra ý tưởng biến gà rán thành “bữa tiệc Giáng sinh kiểu mới”. Trong bối cảnh Nhật Bản chưa có nhiều truyền thống Noel riêng, ý tưởng này nhanh chóng bén rễ và trở thành thông lệ suốt hơn nửa thế kỷ.
Dê rơm Gävle ở Thụy Điển
Biểu tượng dê Giáng sinh ở Bắc Âu bắt nguồn từ thần thoại Bắc Âu, gắn với cỗ xe của thần Thor. Trải qua nhiều thế kỷ, dê trở thành hình ảnh quen thuộc của mùa Yule, biểu trưng cho mùa màng và thịnh vượng.
Tại thành phố Gävle (Thụy Điển), một chú dê rơm cao gần 13 mét được dựng lên mỗi mùa Giáng sinh từ năm 1966. Lễ khánh thành diễn ra vào ngày đầu Mùa Vọng và thường được phát trực tuyến, thu hút sự quan tâm của công chúng toàn cầu.
Trượt patin đi lễ nhà thờ ở Venezuela
Tại Caracas, từ ngày 16 đến 24/12, nhiều khu phố biến thành lễ hội trượt patin kéo dài suốt đêm, kết thúc bằng thánh lễ sáng sớm.
Truyền thống mang tên Las Patinatas Navideñas hình thành từ thập niên 1950, kết hợp âm nhạc, ẩm thực và sinh hoạt cộng đồng. Dù không còn rầm rộ như trước, nét văn hóa này vẫn được xem là một trong những hình ảnh Giáng sinh đặc trưng nhất của Venezuela.
Picnic Giáng sinh ở Nam Phi
Tháng 12 tại Nam Phi là mùa hè, với nhiệt độ thường xuyên vượt 30°C. Thay vì các món ăn nóng truyền thống, người dân chọn picnic ngoài trời, quây quần bên các bếp nướng than (braai), đặc biệt phổ biến tại các thành phố ven biển như Cape Town.
Đèn lồng Parol tại Philippines
Thay cho đèn nhấp nháy, người Philippines trang trí Giáng sinh bằng parol – đèn lồng giấy hình ngôi sao, làm từ tre và giấy Nhật. Xuất hiện từ trước thời kỳ thuộc địa Tây Ban Nha, parol dần trở thành biểu tượng ánh sáng và hy vọng trong mùa lễ hội, hiện diện khắp các con phố suốt mùa Noel.
Tió de Nadal – khúc gỗ “phát quà” ở Catalonia
Catalonia còn có một nhân vật Giáng sinh kỳ lạ khác: Tió de Nadal – khúc gỗ biết… “đẻ quà”.
Từ đầu tháng 12, trẻ em chăm sóc, cho ăn và giữ ấm cho khúc gỗ. Đến sáng Giáng sinh, chúng dùng gậy gõ để Tió “thải ra” kẹo và đồ chơi nhỏ. Một phong tục vừa hài hước vừa mang tính gia đình rất rõ nét.
Nhện Giáng sinh ở Ukraine
Theo truyện dân gian Ukraine, mạng nhện từng hóa thành vàng bạc để trang trí cây thông cho một gia đình nghèo. Từ đó, nhện và mạng nhện trở thành biểu tượng may mắn. Ngày nay, người Ukraine treo những chú nhện nhỏ (pavuchky) trên cây thông như lời nhắc về phép màu Giáng sinh.
Krampus mùa Noel ở vùng Alps
Krampus là nhân vật nửa người nửa quỷ xuất hiện tại Đức, Áo, Séc và Liechtenstein. Đêm 5/12, Krampus “đi tuần”, thưởng quà cho trẻ ngoan và phạt trẻ hư bằng roi bạch dương. Dù đáng sợ, Krampus vẫn là phần không thể thiếu trong các lễ hội đường phố, mang màu sắc dân gian đậm nét.
La Befana – phù thủy tốt bụng của nước Ý
Đêm 5/1, La Befana cưỡi chổi bay qua các mái nhà Italy, mang kẹo và quà nhỏ cho trẻ em. Theo truyền thuyết, bà từng bỏ lỡ cơ hội theo Ba Vua đến gặp Chúa Hài Đồng và từ đó mãi rong ruổi tìm kiếm, khép lại mùa Giáng sinh bằng ngày lễ Hiển Linh.
Đêm hội củ cải ở Oaxaca (Mexico)
Ngày 23/12 hằng năm, thành phố Oaxaca tổ chức Đêm của những củ cải, cuộc thi điêu khắc củ cải có lịch sử từ năm 1897. Chỉ diễn ra trong vài giờ, sự kiện quy tụ hơn 100 nghệ nhân, biến loại rau quen thuộc thành tác phẩm nghệ thuật mang đậm sắc đỏ – xanh – trắng của Giáng sinh Mexico.
