Lễ hội Then Kin Pang độc đáo của người Thái trắng Tây Bắc

Hàng ngàn người đã tụ hội tại xã Khổng Lào (huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu) để tham dự Lễ hội Then Kin Pang, lễ hội độc đáo của dân tộc Thái trắng. Lễ hội có nhiều hoạt động độc đáo, đặc sắc, hấp dẫn, thu hút đông đảo nhân dân trong huyện và du khách gần xa.

Clip: Hàng nghìn người thăm dự Lễ hội Kin Pang Then ở xã Khổng Lào, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.

Lễ hội Kin Pang Then là một lễ hội của đồng bào dân tộc người Thái trắng, mang tính cộng đồng cao, có hình thức diễn xướng dân gian độc đáo.

Hàng năm, cứ vào dịp đầu năm, thầy mo sẽ tổ chức lễ cúng và gặp mặt các con nuôi (đó là những người đã được thầy mo trong năm đã cầu cho bình an, sức khỏe). Chữ "Then" là chỉ về một người thầy mo cao tay hơn các thầy mo khác.

Lễ Then Kin Pang thường diễn ra vào dịp đầu năm mới (sau Tết nguyên đán) khi tiết trời mát mẻ, vạn vật sinh sôi, cây cối nảy lộc, đâm chồi, đơm hoa, kết trái. Vào thời điểm thiên nhiên như hòa quyện với lòng người cũng là lúc thầy Then tổ chức lễ Kin Pang Then để gặp mặt các con nuôi về mừng mệnh Then được “vững như trụ bạc, chắc như trụ vàng".

Từ xa xưa, trong thế giới tâm linh đồng bào Thái trắng Tây Bắc quan niệm mường trời có các đấng thần linh cai quản, con người dưới trần gian chịu sự chi phối của trời và các đấng thần linh. 

Then là người đại diện hạ giới giãi bày tâm tư nguyện vọng của muôn dân đến trời và các thần linh. Vì thế, hằng năm chuẩn bị vào mùa sản xuất gieo trồng, đồng bào Thái trắng thường tổ chức lễ" Then Kin Pang" để cầu mưa, cầu mùa, cầu phúc, cầu lộc cho mọi người và cho bản mường yên vui.

Ngoài thực hiện nghi lễ tạ Then của các con nuôi, tất cả người tham dự còn múa hát quanh cây pang, múa điệu quét hoa tàn (quát bóc héo) trong tiếng chiêng, trống, tiếng đàn hát rộn ràng, người giúp việc của chủ lễ đứng vòng trong chúc rượu cộng đồng. Các chị, các mẹ tung gạo tượng trưng cho cơn mưa. Mọi người cùng chơi trò cày bừa, gieo hạt, chọi trâu, hái nấm và các trò chơi dân gian như: Tung còn, chơi tó má lẹ, đánh cù.

Ở các vùng đồng bào Thái trắng Tây Bắc, Then Kin Pang mỗi năm được bà con tổ chức một lần do các con nuôi của Then (gọi là Lụ liệng) là những người đã được Then cầu bình an, khỏe mạnh sẽ mang lễ đến tạ ơn Then. Ngoài ra Then Kin Pang còn có mâm lễ cúng tạ ơn nhưng người có công lập bản, dựng mường, tạ ơn những vị đã có công đánh giặc giữ nước.

Đông đảo người dân và du khách đến tham gia lễ hội Then Kin Pang.

Trước khi chuẩn bị cho vụ gieo trồng, bà con Thái trắng khắp bản trên mường dưới cùng nhau góp lợn, gà, gạo nếp, rượu trắng, rượu cần đến nhà Then tổ chức lễ "Then Kin Pang". Trong các đồ cúng lễ Then không thể thiếu mâm ngũ quả, măng đắng, rau rừng.

Phần thi đẩy gậy của đồng bào các dân tộc tại lễ hội Then Kin Pang.

Lễ hội Then Kin Pang của dân tộc Thái huyện Phong Thổ đã và đang góp phần nâng cao đời sống tinh thần của người dân, tăng cường ý thức, trách nhiệm cho các thế hệ trong việc giữ gìn và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc gắn với phát triển du lịch. 

Ngoài những phần thi khác, còn có thi đi qua cầu khỉ của dân tộc Dao huyện Phong Thổ.

Lễ hội Then Kin Pang còn là dịp để nhân dân các dân tộc cùng hội tụ giao lưu văn hóa, tình cảm, hiểu biết lẫn nhau, khơi dậy niềm tự hào truyền thống dân tộc, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, từ đó góp phần xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Những cô gái Thái trong bộ áo cóm, bên những món ăn của dân tộc mình.

Phần chấm thi ẩm thực dân tộc của các bản tham gia lễ hội Then Kin Pang.

Các du khách đến thăm quan gian hàng của đồng bào dân tộc và thưởng thức những chén trà mang đậm vị thơm ngọt.

Những món ăn được trưng bày rất đẹp mắt và được du khách từ xa đến thăm thưởng thức.

Trong phần cúng then của dân tộc Thái không thể thiếu xôi ngũ sắc và măng rừng.

Đông đảo du khách tham quan và người dân địa phương tham gia lễ hội té nước.