Từ nhỏ, người Pháp đã được nuôi dưỡng trong một nền văn hóa trân trọng nghệ thuật ẩm thực và những nghi thức đi kèm. Tuy nhiên, để thưởng thức trọn vẹn nghệ thuật ẩm thực Pháp, đặc biệt khi không thông thạo tiếng Pháp, không phải là điều dễ dàng. Dưới đây là một số quy tắc ứng xử và cụm từ hữu ích khi dùng bữa tại các nhà hàng ở Paris.
“Bonjour” - Lời chào lịch thiệp
Dù bạn đang ở bất kỳ đâu, từ bưu điện, cửa hàng thời trang đến nhà hàng sang trọng, hãy bắt đầu cuộc trò chuyện bằng lời chào "bonjour". Người Pháp rất coi trọng phép lịch sự. Việc không chào hỏi sẽ được xem là thiếu tôn trọng.
Bạn có thể dùng "bonjour" cả buổi tối, nhưng một số người sẽ chuyển sang "bonsoir" từ sau 5 giờ chiều. Quy tắc giao tiếp đơn giản và duy nhất là: hãy đừng quên nói lời chào.
Ngoài ra, còn một vài lời chào hỏi khác cũng rất có ích cho giao tiếp ứng xử hàng ngày như: nói cảm ơn bằng "merci", "bonne journée" có nghĩa là "chúc bạn có một ngày tốt lành" hoặc "bonne soirée" nếu là buổi tối.
Hãy đặt bàn..
Ngay cả quán ăn bình dân ở Paris cũng thường kín chỗ, vì vậy hãy đặt bàn trước. Do đó, trừ khi có thông báo rõ ràng, bạn nên đặt bàn trước khi đến bất kỳ nhà hàng nào ở Paris.
Thời gian đặt bàn trước có thể khác nhau tùy thuộc vào từng nhà hàng. Đối với những nhà hàng nổi tiếng, bạn nên đặt bàn trước vài tuần, còn đối với các quán ăn bình dân hơn, đặt trước một ngày là đủ. Đặt bàn trước cũng giúp bạn chắc chắn về giờ mở cửa của nhà hàng.
Ngày nay, việc đặt chỗ trực tuyến đã trở nên phổ biến hơn với các hệ thống như Zenchef, Resy và The Fork, nơi bạn có thể thực hiện đặt chỗ bằng tiếng Anh và sẽ nhận được tin nhắn hoặc email xác nhận. Tuy nhiên, vẫn có một số nhà hàng yêu cầu đặt chỗ qua điện thoại. Để tự đặt chỗ qua điện thoại, hãy luôn bắt đầu bằng câu chào "bonjour". Ví dụ, nếu bạn muốn đặt bàn cho hai người vào ngày 15 lúc 8 giờ tối, thì cụm từ tiếng Pháp sẽ là:
Je voudrais réserver une table (Tôi muốn đặt một bàn) pour deux personnes (cho hai người) pour le quinze octobre (vào ngày mười lăm tháng Mười) à vingt heures. (vào lúc 20 giờ)
Và điều quan trọng là hãy sử dụng đồng hồ 24 giờ để tránh nhầm lẫn.
… và đừng quên lịch hẹn
Hãy nhớ đến đúng giờ đã đặt chỗ. Nhiều nhà hàng ở Paris chỉ phục vụ một ca mỗi đêm, vì vậy việc không đến sẽ ảnh hưởng đến nhà hàng. Điều này có nghĩa là việc huỷ hẹn đột xuất sẽ gây ra thiệt hại cho nhà hàng, đặc biệt là đối với những nhà hàng nhỏ. Hãy đặt chỗ đúng số lượng người và đừng đặt chỗ ở nhiều nơi cùng một lúc.
Một chiếc bánh tart vả với kem trái Fig rất đáng để đặt chỗ tại Septime.
Nhà hàng sẽ gọi điện để xác nhận lại thông tin đặt chỗ của bạn trước một hoặc hai ngày, vì vậy hãy đảm bảo cung cấp số điện thoại chính xác, kèm theo mã quốc gia. Nếu không xác nhận, bạn có thể mất chỗ.
Nếu bạn lo lắng về việc bỏ lỡ cuộc gọi hoặc lo lắng về phí chuyển vùng quốc tế, hãy chủ động gọi điện để xác nhận trước một ngày. Trong trường hợp bạn đặt chỗ thông qua trang web, hãy theo dõi và phản hồi khi nhận được tin nhắn SMS hoặc email yêu cầu xác nhận.
Ăn đúng thời điểm
Nhiều nhà hàng và cửa hàng ở Paris đóng cửa vào Chủ nhật hoặc Thứ Hai, vì vậy hãy lên kế hoạch cẩn thận. Hãy kiểm tra giờ mở cửa của các nhà hàng trước khi đến để tránh tình trạng 'tìm không thấy'.
Tháng 8 và nửa cuối tháng 7 là thời điểm nhiều người dân Pháp đi nghỉ mát, vì vậy nhiều nhà hàng sẽ đóng cửa trong khoảng thời gian này. Nếu bạn muốn khám phá ẩm thực Paris một cách trọn vẹn, hãy tránh đến vào tháng 8 và nửa cuối tháng 7.
Đi ăn đúng thời điểm mang đến trải nghiệm hoàn hảo
Ghé thăm nơi đây vào cuối tháng Mười Hai chắc chắn là một lựa chọn tốt hơn, nhưng vẫn sẽ không thể tránh khỏi việc nhiều nhà hàng sẽ đóng cửa vào dịp Giáng sinh và Năm mới.
Vào dịp lễ hội này, khi phần lớn người dân sẽ quây quần và nấu ăn bên gia đình, việc ăn ở các nhà hàng sẽ trở nên đắt đỏ hơn so với thường lệ. Vì vậy, bạn có thể thuê một căn hộ có bếp, mua sắm trước và nấu ăn tại gia để giảm chi phí ăn uống trong dịp lễ hội.
Ở Pháp, giờ ăn trưa thường từ 12:30 đến 2:30 chiều và giờ ăn tối từ 8 đến 10 giờ tối. Tuy nhiên, giờ ăn tối đang có xu hướng linh hoạt hơn với nhiều nhà hàng cung cấp hai khung giờ: sớm (7-7:30) và muộn (9-9:30). Một số nhà hàng nổi tiếng như Cheval d’Or, Sushi Shunei hay Early June giới hạn thời gian dùng bữa trong khoảng 2 giờ.
Rebecca Asthalter, đồng sở hữu của nhà hàng Fulgurances L’Adresse, cho rằng việc nhiều nhà hàng đẩy giờ ăn lên sớm hơn là do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. Vào năm 2020, Pháp đã áp đặt lệnh giới nghiêm khiến giờ đóng cửa của các nhà hàng bị rút ngắn, từ 9 giờ tối xuống còn 7 giờ tối, rồi sau đó được nới lỏng.
Asthalter chia sẻ: "Việc mọi người đến ăn tối sớm là điều khá bất thường, không phù hợp với văn hóa ẩm thực của người Pháp. Khi mới khai trương, Fulgurances nhận thấy rằng khung giờ 7:30 tối chủ yếu thu hút khách du lịch và lượng khách tương đối thấp so với các khung giờ khác."
Tuy nhiên, kể từ khi lệnh giới nghiêm được dỡ bỏ, thói quen ăn uống của khách hàng vẫn không hoàn toàn trở lại như trước. Có vẻ như người Pháp đã dần thích nghi và chấp nhận việc ăn tối sớm hơn.
Asthalter cho biết: "Chúng tôi nhận thấy rằng ngày càng có nhiều yêu cầu đặt chỗ vào các khung giờ 7:30 tối trong khi số bàn đặt vào 9:30 sụt giảm đáng kể, cho dù đó vốn là thời điểm vàng để đi ăn nhà hàng. Giờ đây, chúng tôi đã chính thức chuyển khung giờ phục vụ chính thành từ 7 đến 8:30 tối."
Nếu muốn ăn uống ngoài những khung giờ cao điểm, bạn có thể lựa chọn các quán ăn bình dân hơn. Các quán rượu thường sẽ có thời gian mở cửa linh hoạt hơn, đây là nơi phục vụ những khách hàng tìm kiếm đồ uống hoặc đồ ăn nhẹ trước hoặc sau bữa ăn chính.
Khung giờ mở của các quán bia thường sẽ kéo dài liên tục cả ngày. Ngoài ra, việc thưởng thức những thức quà chiều thơm ngon trong tiệm bánh sẽ là một điều bạn không muốn bỏ lỡ. Ngồi trong quán cà phê hàng giờ cũng không kém thú vị, mặc dù tốt nhất là nên "trả tiền thuê bàn" bằng cách gọi cà phê hoặc đồ uống nhiều hơn một lần.
Gọi món như một người Pháp thực thụ
Trên thực đơn tiếng Pháp, "entrées" nghĩa là món khai vị (không phải món chính như trong tiếng Anh). Điều này thường gây nhầm lẫn cho người sử dụng tiếng Anh- Mỹ. Mặc dù người Paris có thể ăn đơn giản khi ăn ở nhà, nhưng khi đi ăn ngoài, họ thường chọn công thức ba món đầy đủ là khai vị-món chính-tráng miệng. Nếu không muốn ăn ba món, bạn có thể đến quán rượu hoặc quán tapas để có nhiều lựa chọn hơn.
Đừng ngần ngại khi bạn muốn gọi một ly nước lọc. Để tiết kiệm, hãy nhớ gọi "une carafe d’eau" (một bình nước lọc) thay vì nước đóng chai. Tại Pháp, không phải lúc nào bơ và bánh mì cũng sẽ là món khai vị miễn phí.
Bánh mì thường được phục vụ chung với món chính của bạn để dùng cùng nước sốt. Trừ khi bạn đang ở một nhà hàng cao cấp, thì bánh mì sẽ không được phục vụ như một món ăn kèm có sẵn trên bàn ăn.
Một đặc sản phổ biến khác - phô mai, thường sẽ được phục vụ ngay trước bữa ăn hoặc thay thế món tráng miệng. Đôi khi, bạn có thể bắt gặp những loại loại phô mai tươi như burrata trong các món khai vị, và tại các quán rượu, bạn sẽ có thể gọi phô mai vào bất cứ lúc nào.
Hãy trả tiền và tip như một người bản địa
Cho dù là ở một quán cà phê góc phố hay một nhà hàng cao cấp, bạn có thể ở lại quán lâu bao lâu tùy thích. Tuy nhiên, ở một số nhà hàng, đặc biệt là những nơi có lượng khách đông, nhân viên sẽ chủ động đưa hóa đơn để đảm bảo phục vụ kịp thời.
Phí phục vụ đã bao gồm trong giá món ăn, vì vậy việc tip là không bắt buộc. Tuy nhiên, nếu bạn hài lòng với dịch vụ, bạn có thể để lại tip khoảng 5-10% giá trị hóa đơn. Mặc dù phí phục vụ đã bao gồm, nhiều nhà hàng hiện nay cung cấp tùy chọn để khách hàng thêm tip khi thanh toán bằng thẻ. Asthalter của Fulgurances chia sẻ rằng tính năng này giúp khách hàng dễ dàng quyết định có muốn tip thêm hay không, đồng thời tăng khả năng nhân viên nhận được tip.
Goldberg, tác giả của bản tin Substack Bokeh, đã nhận thấy sự thay đổi này khi bạn bè của cô đến Paris và được gợi ý để lại tip. Các hệ thống thanh toán hiện đại như SumUp và Verifone đang ngày càng phổ biến ở Pháp, mang theo những tính năng quen thuộc từ Mỹ. Tuy nhiên, số tiền tip tại Pháp vẫn có xu hướng thấp hơn đáng kể so với những gì bạn thấy ở Mỹ.
