BI, ĐỪNG SỢ!

Kịch bản và Đạo diễn: Phan Đăng Di

Bi, đừng sợ! là câu chuyện về các thành viên trong một gia đình trung lưu ở Hà Nội với nhiều băn khoăn, nhiều niềm mong ước, khát vọng và cả những ẩn ức sâu kín muốn che giấu. Câu chuyện thực sự bắt đầu khi ông nội Bi trở về nhà sống cùng gia đình sau nhiều năm xa cách. Những nỗi niềm, những khoảng trời riêng của các thành viên trong gia đình cũng dần dần được hé lộ, đan xen nhiều niềm vui, nỗi buồn và cả những xúc cảm tê buốt như chính viên đá lạnh hiện hữu từ đầu đến cuối phim.

Năm 2010, là năm thành công của Bi, đừng sợ! khi chinh phục khán giả quốc tế bằng các giải thưởng: giải thưởng SACD ACID/CCAS của Tuần phê bình quốc tế - Liên hoan Phim Cannes năm 2010; giải thưởng Special Mention ở Liên hoan Phim quốc tế Vancouver 2010 và Liên hoan Phim London năm 2010, giải thưởng Tài năng mới tại liên hoan phim châu Á Hồng Kông năm 2010, giải thưởng bộ phim đầu tay xuất sắc nhất và giải thưởng Quay phim xuất sắc nhất tại Liên hoan phim quốc tế Stockholm Thụy Điển 2010.

Khi thể hiện thế giới của Bi, ĐD Phan Đăng Di chủ yếu dùng những gam màu tươi sáng và bằng những hình ảnh đẹp: những chùm bong bóng xà phòng in hình bầu trời, những vùng cỏ lau bạt ngàn cao quá đầu người, hay những hình ảnh đặc biệt bến sông, cách Bi lưu giữ bí mật tuổi thơ, cách Bi chơi đùa với lũ trẻ… Tất cả những khuôn hình mang đậm chất thơ ấy đều là những hình ảnh của tuổi thơ đầy trong sáng mà bất cứ ai cũng có thể tìm lại chính mình trong những trò chơi thơ bé của Bi. Cũng phải nói thêm rằng: người xem đừng cố công tìm hiểu, bóc tách những hình ảnh lạ trong phim: như cảnh Bi bất ngờ nhìn thấy những người đàn ông trần truồng bôi bùn đen trên người ở bến sông. Đó có thể chỉ là hình ảnh mang tính biểu tượng mà bất cứ ai cũng đã từng gặp những điều khó hiểu, khó lý giải và thậm chí hình ảnh ấy khiến mình thấy hoảng sợ khi ở độ tuổi ngây thơ như cậu bé Bi.

Bi, đừng sợ! mượn đôi mắt nhìn của cậu bé con 6 tuổi để miêu tả về thế giới người lớn cùng những phức tạp của nó không phải là điều mới. Song, việc dùng hình ảnh mang nhiều tính biểu tượng: viên đá lạnh buốt để lột tả những ước muốn, khát vọng và những ẩn ức không thể kìm chế lại là cách thể hiện thế giới quan đặc biệt của Phan Đăng Di.

Bi thường xuyên đi lang thang trong nhà máy sản xuất nước đá, lọt thỏm trong làn hơi nước và những tảng đá băng lớn để rồi phát hiện những điều kỳ lạ của những viên đá. Với ông nội Bi, nước đá là phương thuốc kỳ diệu làm dịu những cơn đau. Với cô của Bi, những viên đá lại là cách giúp người cô luống tuổi chưa chồng giải tỏa những ức chế tình dục bản năng gây nên bởi mối tình vụng trộm. Với bố Bi, nước đá là phương tiện để hạ nhiệt cơn khát oi bức ở miền nhiệt đới.

Một giả thuyết đặt ra, viên đá như biểu trưng cho môi trường sống lạnh giá, hờ hững giữa các thành viên trong gia đình mà Bi đang được nuôi dưỡng dưới mái nhà ấy. Nhưng viên đá cũng là nguồn gốc của những khoảnh khắc đẹp của cuộc sống. Các tác phẩm của Bi với những viên đá, những hình ảnh long lanh trong suốt của chiếc lá, của quả táo đỏ thực sự là quá trình khám phá mới lạ, độc đáo của cậu bé Bi. Thế giới của cậu bé Bi với những mong muốn ướp tươi, lưu giữ ký ức tươi đẹp thực sự là mong ước kỳ diệu của cậu bé con 6 tuổi mà ai cũng mong muốn đạt được trong cuộc sống.

Đạo diễn Phan Đăng Di

GT