Vào ngày mới, ánh bình minh dát vàng mặt nước hay lúc hoàng hôn rực đỏ phủ kín vùng hạ lưu sông Thu Bồn, ma trận rớ chồ ở vùng Cửa Đại (Quảng Nam) hiện lên như những cánh buồm cổ tích mê hoặc du khách.
Nhắc đến phố cổ Hội An, du khách thường nhắc đến di sản văn hóa phố cổ rêu phong, những chiếc đèn lồng tỏa sáng lung linh dọc hai bên bờ dòng sông Hoài hiền hòa. Nhưng ít ai biết rằng, cách trung tâm phố cổ không xa , vùng hạ lưu sông Thu Bồn gần Cửa Đại có “ma trận rớ chồ” kỳ ảo hệt như bức tranh thủy mặc mê hoặc lòng người.
Dòng sông Thu Bồn là con sông lớn, quan trọng nhất của tỉnh Quảng Nam, bắt nguồn từ vùng núi phía Tây và chảy qua nhiều địa phương trước khi hợp lưu ra biển tại cửa Đại. Dòng sông này không chỉ đóng vai trò trong phát triển kinh tế – giao thương mà còn là biểu tượng văn hóa – lịch sử của xứ Quảng.
Rớ chồ là một loại ngư cụ truyền thống đặc trưng của cư dân ven sông miền Trung. Loại ngư cụ độc đáo này được dựng lên từ hệ thống trụ tre cao, dây ròng rọc và tấm lưới lớn hình vuông, rớ chồ hoạt động theo cơ chế nâng – thả bằng tay. Nổi bật trên vùng sông àng chục rớ chồ xếp liền kề tạo nên một khung cảnh như “ma trận” – vừa hoang sơ vừa gần gũi hấp dẫn du khách.
Vào ngày mới, ánh bình minh dát vàng mặt nước hoặc lúc hoàng hôn rực đỏ phủ kín mặt sông, ma trận rớ chồ ở vùng Cửa Đại hiện lên như những cánh buồm cổ tích. Từng chiếc rớ nâng lên, hạ xuống tạo nên những chuyển động nhịp nhàng, hài hòa với thiên nhiên. Chính sự đan xen khéo léo ấy đã tạo thành một “bức tranh lập thể” sống động giữa lòng sông, khiến nơi đây trở thành điểm đến lý tưởng cho các nhiếp ảnh gia và du khách yêu thiên nhiên.
Không chỉ là khung cảnh để ngắm nhìn, nhiều tour du lịch sinh thái tại Hội An còn đưa du khách khám phá rớ chồ Cửa Đại tận tay trải nghiệm cách thả lưới, bắt cá, lắng nghe người dân kể chuyện về nghề truyền thống. Đây là hình thức du lịch sinh thái bền vững vừa bảo tồn văn hóa địa phương, vừa tạo sinh kế cho cư dân vùng sông nước.
Mỗi buổi sớm tinh mơ hay lúc hoàng hôn buông xuống, rớ chồ lại lặng lẽ buông mình giữa lòng sông rộng, như những cánh buồm mỏng manh giữa làn sương mờ bảng lảng. Tấm lưới rộng, hình vuông sắc vàng, đỏ đan xen, căng trên bốn thanh tre vươn cao, phản chiếu ánh nắng vàng óng ánh xuống mặt nước, tạo nên khung cảnh vừa huyền ảo, vừa đậm chất miền quê.
Khi rớ được thả xuống hay nâng lên, mặt nước như gợn sóng nhẹ nhàng theo nhịp điệu, mang đến cảm giác bình yên tuyệt vời. Giữa nhịp sống du lịch sôi động của Hội An, những chiếc rớ vẫn lặng lẽ tồn tại như chứng nhân của một thời xưa cũ, mang trong mình hồn cốt của vùng đất từng là thương cảng sầm uất.
Ngày nay, hình ảnh rớ chồ trên sông Cửa Đại không chỉ điểm nhấn của bức tranh phong cảnh, mà còn trở thành cảm hứng cho nghệ thuật nhiếp ảnh, hội họa và cả thi ca. Nhiều du khách đến Hội An đã tìm về Cửa Đại chỉ để một lần chiêm ngưỡng rớ chồ lúc bình minh lên hay hoàng hôn buông dần phía chân trời, để cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp yên bình, dung dị mà khó nơi nào có được.
Rớ chồ – không chỉ là một phương tiện đánh cá, mà còn là biểu tượng sống động của văn hóa sông nước miền Trung, là ký ức đậm chất tình người, tình quê giữa lòng phố cổ. Ai một lần đến phố cổ Hội An, hãy đừng quên dừng lại bên bến sông quê vùng Cửa Đại chiêm ngưỡng rớ chồ bình dị để hoài niệm về ngày xưa cũ để càng thêm yêu quê hương, đất nước Việt Nam nhẹ nhàng, sâu lắng với trăm mến, ngàn thương.
