Nơi hội họa chắp cánh cho những tâm hồn thầm lặng

Giữa Sài Gòn, có một góc nhỏ lặng lẽ nhưng đầy ánh sáng, nơi những con người khiếm thính, tưởng chừng bị ngăn cách khỏi thế giới bằng sự im lặng, lại tìm thấy tiếng nói riêng của mình qua sắc màu hội họa.

Tôi đang nói đến là Câu lạc bộ Mekong Art, một mái nhà nghệ thuật đã tồn tại và phát triển suốt chín năm, từ ngày đầu thành lập cho đến hôm nay, năm 2025.

1.Câu chuyện của Mekong Art bắt đầu từ một người họa sĩ - thầy Văn Y. Là một nghệ sĩ, là người sáng lập, người dẫn dắt và hơn hết là ông người thầy tận tụy của những học trò đặc biệt. Suốt chín năm qua, ông đã kiên nhẫn dìu dắt các học trò lớn tuổi và các em - những người khiếm thính có độ tuổi từ 12 đến 60 bước vào thế giới hội họa - màu sắc thay thế cho âm thanh, đường nét trở thành nhịp điệu của tâm hồn.

Với thầy Văn Y, hội họa là chiếc cầu nối để những người khuyết tật cả “nghe” và “nói” được giao tiếp với thế giới, kể câu chuyện của mình bằng ngôn ngữ riêng. Mỗi bức tranh trở thành một lời thì thầm, một tiếng hát không âm thanh nhưng vang vọng trong lòng người xem.

Tác phẩm KHÚC HÁT BÊN HỒ của tác giả Nguyễn Ngọc Thanh Trúc

Trong suốt chín năm đồng hành cùng các học trò khiếm thính, thầy Văn Y hiếm khi nói nhiều về mình. Ông chọn cách lặng lẽ đứng sau những bức tranh, để màu sắc và đường nét lên tiếng thay cho lời giảng.

Khi được hỏi về hành trình của Mekong Art, thầy từ tốn chia sẻ: “Tôi không coi mình là người thầy, mà chỉ là người mở cánh cửa để các bạn bước vào thế giới hội họa. Các thành viên, các em không nghe được âm thanh, nhưng tôi tin rằng trong mỗi cá nhân đều có một bản nhạc riêng, và hội họa chính là cách để bản nhạc ấy vang lên. Mỗi bức tranh như một tiếng nói, một lời tâm sự. Tôi chỉ mong các bạn tìm thấy niềm vui, tìm thấy sự tự tin, và biết rằng mình có thể sống bằng chính đôi tay và trái tim nghệ sĩ của mình.”

Tác phẩm ĐÔI BẠN của tác giả Phạm Đức Chiến

Ông dừng lại một chút, ánh mắt xa xăm như nhìn về những lớp học đã qua: “Điều hạnh phúc nhất với tôi là khi thấy các học viên lớn tuổi và và em trưởng thành, tự nuôi sống bản thân bằng nghề vẽ, và còn biết lan tỏa và chia sẻ với cộng đồng. Đó là lý do Mekong Art tồn tại”, ông nói.

2. Từ ngày thành lập đến nay, Mekong Art đã đào tạo cho hơn 70 thành viên biết vẽ tranh. Con số ấy là minh chứng cho sự kiên trì và nghị lực của thầy và trò. Khi rời khỏi câu lạc bộ, nhiều người đã có thể tự nuôi sống bản thân bằng nghề vẽ tranh. Có người đem tác phẩm đi dự thi và đạt thành tích cao, khẳng định rằng tài năng không bị giới hạn bởi khiếm khuyết của cơ thể.

Tác phẩm ÂM THANH SẮC MÀU 1 của tác giả Nguyễn Phương Nam

Hiện nay, câu lạc bộ vẫn duy trì lớp vẽ cho hơn 20 bạn. Mỗi buổi học là một khoảng thời gian lặng lẽ nhưng đầy sức sống: những đôi tay miệt mài trên giấy, những ánh mắt sáng lên khi màu sắc hòa quyện, những nụ cười rạng rỡ khi một bức tranh hoàn thành. Đó là khoảnh khắc nghệ thuật trở thành niềm vui, trở thành hy vọng.

Trong chín năm, Mekong Art đã tổ chức được chín cuộc triển lãm tranh, mỗi lần là một dấu mốc, khẳng định rằng nghệ thuật của những người khiếm thính xứng đáng được công chúng đón nhận. Các triển lãm đã mang đến cho khán giả những tác phẩm đa dạng về chủ đề, phong cách, chất liệu và còn mở ra cơ hội để các tác giả bán tranh, kiếm sống bằng chính lao động nghệ thuật của mình.

Điều đặc biệt là số tiền bán tranh được chia đôi: 50% dành cho tác giả, 50% để duy trì lớp học và làm từ thiện. Chính sự chia sẻ ấy đã làm nên nét đẹp nhân văn của Mekong Art, nơi nghệ thuật nuôi dưỡng tâm hồn và lan tỏa tình yêu thương đến cộng đồng.

Tác phẩm TĨNH VẬT của tác giả Đỗ Viết Hiệp

Trước thềm Giáng sinh năm nay, Mekong Art tổ chức triển lãm tại đường sách Nguyễn Văn Bình - trái tim văn hóa của Sài Gòn. Đây là như là một sự kiện nghệ thuật, đồng thời là một lời nhắn gửi đến xã hội: những người khuyết tật cũng có thể làm từ thiện, cũng có thể trao đi yêu thương. Khi một bức tranh được bán, một phần số tiền sẽ được trích ra để giúp đỡ những mảnh đời khó khăn. Đó là vòng tròn nhân ái, nơi những người cần được giúp đỡ lại trở thành người giúp đỡ, nơi sự sẻ chia làm nên giá trị lớn lao.

Sự phát triển của Mekong Art được thúc đẩy bởi tinh thần yêu hội họa và khát vọng sáng tạo không ngừng của các thành viên. Mỗi họa sĩ mang đến một phong cách riêng, một chất liệu riêng, khiến triển lãm trở nên phong phú và đa dạng. Có người say mê màu nước, có người gắn bó với sơn dầu, có người tìm thấy sự tinh tế trong bút chì. Nhưng tất cả đều chung một điểm: họ vẽ bằng trái tim.

Tác phẩm TĨNH VẬT HOA của tác giả Triệu Nguyễn Đăng Khoa

Những tác phẩm trưng bày là kết quả của quá trình lao động nghệ thuật miệt mài, được hun đúc từ những chuyến đi thực tế, từ những trải nghiệm đời thường. Mỗi bức tranh là một câu chuyện, một góc nhìn độc đáo về cuộc sống, con người và cảnh vật Nam Bộ. Có bức tranh tái hiện nhánh sông Mekong hiền hòa, có bức khắc họa nụ cười của người nông dân, có bức ghi lại khoảnh khắc bình yên nơi chợ quê. Tất cả đều được thể hiện bằng ngôn ngữ hội họa tinh tế, khiến người xem không khỏi xúc động.

Điều kỳ diệu nhất mà Mekong Art mang lại chính là việc biến sự im lặng thành tiếng nói. Những người khiếm thính, vốn không thể trò chuyện bằng lời, đã tìm thấy cách kể chuyện bằng màu sắc. Họ không nói, nhưng tranh của họ nói thay. Họ không hát, nhưng tranh của họ ngân vang. Họ không nghe, nhưng tranh của họ lắng nghe cuộc đời.

Tác phẩm TUNG TĂNG 1 của tác giả Triệu Nguyễn Đăng Khoa

Trong thế giới của Mekong Art, hội họa là ngôn ngữ, là phương tiện để những tâm hồn thầm lặng được cất lên tiếng nói. Và chính tiếng nói ấy đã chạm đến trái tim của công chúng, khiến người ta nhận ra rằng nghệ thuật không có rào cản, không có giới hạn.

3. Những triển lãm, những hoạt động từ thiện đã tạo nên cầu nối giữa người khuyết tật và xã hội. Công chúng đến thưởng thức nghệ thuật, để cảm nhận nghị lực, để chia sẻ yêu thương. Mỗi bức tranh bán được là một niềm vui, một hy vọng, một sự khẳng định rằng những người khiếm thính cũng có thể sống bằng tài năng, cũng có thể đóng góp cho cộng đồng.

Tác phẩm MÙA GẶT của tác giả Nguyễn Minh Nguyệt

Chín năm không phải là một chặng đường dài, nhưng với Mekong Art, đó là hành trình đầy ý nghĩa. Từ những ngày đầu với vài học trò, đến hôm nay với hơn 70 người đã được đào tạo, câu lạc bộ đã chứng minh rằng nghệ thuật có sức mạnh chữa lành, nâng đỡ và chắp cánh. Thầy Văn Y và các học trò đã viết nên câu chuyện đẹp về nghị lực, về tình yêu hội họa, về sự sẻ chia.

Trong mùa Giáng sinh này, khi ánh đèn lung linh trên đường phố bắt đầu, khi những giai điệu rộn ràng vang lên, triển lãm của “Âm Thanh Sắc màu” của Mekong Art sẽ là một ánh ánh sáng của tình yêu thương, của nghệ thuật, của những tâm hồn thầm lặng nhưng mạnh mẽ. Và ánh sáng ấy sẽ còn lan tỏa, còn tiếp tục soi đường cho những bước chân nghệ thuật trong tương lai.

Tác phẩm BẾN SÔNG 2 của tác giả Nguyễn Ngọc Quý

Tác phẩm NGẮM HOÀNG HÔN của tác giả Trương Minh Hiếu

Tác phẩm HOÀNG HÔN TRÊN BIỂN của Nguyễn Trần Thanh Vũ

Với tư cách là người viết bài báo này, tôi không khỏi xúc động khi chứng kiến những đôi tay lặng lẽ nhưng đầy nghị lực đã vẽ nên cả một thế giới sắc màu. Giữa những ồn ào của đời sống, Mekong Art nhắc tôi nhớ rằng “chiêm ngưỡng nghệ thuật với các bạn kém may mắn “Không chỉ để ngắm nhìn, để lắng nghe mà để thấu hiểu và sẻ chia”.

Mỗi bức tranh ở đây là tác phẩm, là lời nhắn gửi về niềm tin, về tình người, về sức mạnh của sự sáng tạo vượt lên mọi giới hạn. Và khi bước ra khỏi triển lãm, tôi mang theo trong tim một niềm tin rằng “trong sự im lặng vẫn có những tiếng nói vang xa, trong những khiếm khuyết vẫn có những vẻ đẹp trọn vẹn, và trong nghệ thuật luôn có chỗ cho tình yêu thương”.

Trước thềm Giáng sinh, 2025