Lễ hội Di sản Cà phê Toàn cầu: Đưa cà phê Việt Nam trở về đúng với vị thế vốn có

Lễ hội Di sản Cà phê Toàn cầu năm 2025 dự kiến diễn ra tại thành phố Đà Lạt (Lâm Đồng) từ ngày 18/12/2025 đến 02/1/2026.

Năm 2025 đánh dấu cột mốc 150 năm cây cà phê bén rễ trên đất Việt. Giữa bối cảnh kim ngạch xuất khẩu thiết lập những kỷ lục chưa từng có, việc tổ chức "Lễ hội Di sản Cà phê Toàn cầu năm 2025" không chỉ là một sự kiện văn hóa đơn thuần, mà còn là lời khẳng định về sự chuyển mình của ngành cà phê Việt Nam.

Hơn một thế kỷ xuất hiện tại Việt Nam, những hạt cà phê của Tây Nguyên đang trở thành một di sản quý giá. Ảnh: Getty Images.

Từ "thủ phủ" cà phê đến điểm hẹn di sản toàn cầu

Tại buổi họp báo công bố Lễ hội Cồng chiêng Đông Nam Á năm 2025 mới đây, bà Lê Hoàng Diệp Thảo, nhà sáng lập kiêm Tổng Giám đốc King Coffee, đã chính thức thông báo về việc tổ chức Lễ hội Di sản Cà phê Toàn cầu năm 2025. Sự kiện dự kiến diễn ra tại thành phố Đà Lạt (Lâm Đồng) từ ngày 18/12/2025 đến 02/1/2026.

Đây là lần đầu tiên Việt Nam tổ chức một lễ hội cà phê với quy mô toàn cầu, quy tụ hơn 500 đại biểu cấp cao, các chuyên gia hàng đầu, hàng trăm nhà rang xay quốc tế cùng hàng ngàn du khách từ khắp các châu lục. Được tổ chức đúng vào dịp kỷ niệm 150 năm cây cà phê được trồng thành công tại Việt Nam, lễ hội được kỳ vọng là "thời điểm vàng" để kể câu chuyện về hành trình kỳ diệu của hạt cà phê Việt, từ một loài cây du nhập đã trở thành biểu tượng cho sức sống và bản lĩnh người Việt.

Lễ hội Di sản Cà phê Toàn cầu năm 2025 chính thức khai mạc từ ngày 18/12/2025. Ảnh: Getty Images.

Trong bài phát biểu, bà Lê Hoàng Diệp Thảo nhấn mạnh tầm nhìn chiến lược của đơn vị đằng sau sự kiện quy mô quốc tế này: "Chúng ta không chỉ mạnh về sản lượng, mà còn sẵn sàng dẫn dắt về giá trị di sản, về văn hóa và sự sáng tạo trong ngành cà phê toàn cầu". Lễ hội không chỉ dừng lại ở hoạt động tôn vinh hạt cà phê hay xúc tiến thương mại, mà còn hướng đến việc biến các giá trị văn hóa cà phê độc đáo của Tây Nguyên thành sản phẩm du lịch hấp dẫn, đồng hành cùng Đà Lạt của tỉnh Lâm Đồng phát huy danh hiệu "Thành phố Sáng tạo" của UNESCO.

Thông qua lễ hội, King Coffee mong muốn truyền tải đến thế giới thông điệp về một Việt Nam đang chuyển mình, không chỉ đóng vai trò là "công xưởng" sản xuất mà còn là "trái tim văn hóa" của ngành cà phê thế giới.

Bà Lê Hoàng Diệp Thảo, nhà sáng lập kiêm Tổng Giám đốc King Coffee. Ảnh: Nhân vật cung cấp.

Bệ phóng từ những kỷ lục thị trường

Sự tự tin để King Coffee đăng cai một lễ hội di sản tầm cỡ quốc tế không phải là ngẫu nhiên, mà được xây dựng trên nền tảng vững chắc của sự tăng trưởng vượt bậc về kinh tế ngành.

Theo số liệu từ Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại, lũy kế 9 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã xuất khẩu 1,23 triệu tấn cà phê, mang về 6,98 tỷ USD. Dù lượng chỉ tăng 12%, nhưng giá trị lại tăng vọt tới 62% so với cùng kỳ năm trước. Đáng chú ý, giá xuất khẩu bình quân đã vượt mốc 5.658 USD/tấn, thậm chí có thời điểm chạm ngưỡng kỷ lục 5.850 USD/tấn. Nhiều chuyên gia dự báo, kim ngạch xuất khẩu cà phê năm nay hoàn toàn có thể chạm mốc 8 tỷ USD - con số cao nhất trong lịch sử.

Thu hoạch cà phê tại một vùng trồng cà phê bền vững của một đơn vị tại Đắk Lắk. Ảnh: Minh Thu.

Sự thăng hoa này đến từ việc Việt Nam đang nắm giữ "chìa khóa" của thị trường: cà phê Robusta. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu gây khan hiếm nguồn cung tại Brazil và Colombia, cùng với sự thay đổi thói quen tiêu dùng sau đại dịch COVID-19 hướng tới các sản phẩm cà phê hòa tan tiện lợi, hạt Robusta của Việt Nam đã trở thành lựa chọn không thể thay thế. Hiện nay, Việt Nam là quốc gia xuất khẩu Robusta lớn nhất thế giới, chiếm khoảng 17% tổng sản lượng cà phê toàn cầu.

Vị thế này càng được củng cố khi các thị trường khó tính như EU, Mỹ, Nhật Bản đang gia tăng nhu cầu. Đặc biệt, việc tận dụng hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do như EVFTA đã giúp cà phê Việt Nam hưởng lợi thế thuế quan 0%, thúc đẩy xuất khẩu sang châu Âu tăng trưởng gấp 5 lần so với trước khi hiệp định có hiệu lực.

Những con số biết nói này là minh chứng cho thấy nội lực của ngành cà phê Việt Nam đang mạnh mẽ hơn bao giờ hết, tạo đà cho những bước tiến xa hơn về thương hiệu và vị thế chính trị - kinh tế trên trường quốc tế.

Cà phê Robusta của Việt Nam đang trở thành "lựa chọn không thể thay thế" của thị trường cà phê quốc tế. Ảnh: Getty Images.

Định hướng tương lai: Chất lượng, bền vững và giá trị gia tăng

Tuy nhiên, để thật sự "định hình tương lai ngành cà phê thế giới" như thông điệp của Lễ hội Di sản Cà phê Toàn cầu năm 2025, chỉ dựa vào sản lượng và giá bán cao là chưa đủ. Ngành cà phê Việt Nam đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải tái cơ cấu để phát triển bền vững.

Theo định hướng đến năm 2030 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Việt Nam sẽ không mở rộng diện tích tràn lan mà điều chỉnh quy mô xuống mức 610.000-640.000ha. Thay vào đó, trọng tâm được đặt vào việc tái canh bằng giống chất lượng cao, áp dụng quy trình canh tác thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu. Đồng thời, dịch chuyển sang phân khúc cà phê đặc sản và chế biến sâu.

Việt Nam đặt trọng tâm vào việc tái canh bằng giống cà phê chất lượng cao, áp dụng quy trình canh tác thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu. Đồng thời, dịch chuyển sang phân khúc cà phê đặc sản và chế biến sâu. Ảnh: Diễm Cao.

Ông Trần Ngọc Quân, Tham tán thương mại tại Bỉ và EU, nhận định rằng thực tế hiện nay, cà phê đặc sản Việt Nam đã có giá bán cao gấp rưỡi đến gấp đôi so với mặt bằng thế giới. Mục tiêu đặt ra là nâng diện tích cà phê đặc sản lên 19.000ha vào năm 2030 và tăng tỷ lệ xuất khẩu sản phẩm chế biến sâu từ 10% hiện nay lên 25-30%.

Bên cạnh đó, "xanh hóa" chuỗi cung ứng là yếu tố sống còn. Thị trường EU, đối tác lớn nhất của cà phê Việt, đang siết chặt các quy định về môi trường, điển hình là "Quy định chống phá rừng (EUDR)". Dù lộ trình thực thi được gia hạn, nhưng yêu cầu về truy xuất nguồn gốc minh bạch và sản xuất không gây mất rừng là bắt buộc. Hiện tại, hệ thống dữ liệu vùng trồng tại Đắk Lắk và Lâm Đồng đã được triển khai để bảo đảm tuân thủ các tiêu chuẩn này, gắn kết với các chứng nhận bền vững quốc tế như 4C, UTZ, RFA.

Chính phủ và các hiệp hội (như VICOFA) cũng đang nỗ lực xây dựng thương hiệu quốc gia thông qua việc bảo hộ chỉ dẫn địa lý (như Cà phê Buôn Ma Thuột) và chuyển đổi cách thức xúc tiến thương mại từ quảng bá chung chung sang kể những câu chuyện về vùng nguyên liệu và văn hóa cà phê phin độc đáo.

Để cà phê Việt tiếp tục vươn xa, việc quảng bá hình ảnh cà phê sẽ tập trung kể những câu chuyện về vùng nguyên liệu và văn hóa cà phê phin độc đáo. Ảnh. Diễm Cao

Theo bà Lê Hoàng Diệp Thảo, Lễ hội Di sản Cà phê Toàn cầu năm 2025 sẽ là sân khấu lớn để Việt Nam chứng minh rằng chúng ta không chỉ bán cà phê, mà đang trao đi giá trị văn hóa và cam kết bền vững. Với đà phát triển hiện tại, "vàng nâu" Việt Nam đang từng bước hiện thực hóa tầm nhìn trở thành biểu tượng của bản sắc quốc gia trên bản đồ toàn cầu.

"Lễ hội Di sản Cà phê Toàn cầu 2025 chính là lời khẳng định: Việt Nam không chỉ là một quốc gia sản xuất, mà còn là là trung tâm sáng tạo và là trái tim văn hoá của ngành cà phê thế giới. Lễ hội này không chỉ tôn vinh hạt cà phê, mà còn tôn vinh con người, tôn vinh đất nước, và tôn vinh hành trình vươn mình đầy tự hào của Việt Nam", bà Thảo nhấn mạnh.

Đi thăm rẫy cà phê, phát hiện tê tê vảy vàng quý hiếm

Phát hiện 1 cá thể tê tê vảy vàng quý hiếm trong rẫy cà phê, một người dân ở tỉnh Đắk Lắk đã bàn giao cho cơ quan...