Chuẩn bị phát sóng phim tài liệu 80 năm Đề cương về văn hóa Việt Nam

Bộ phim nhìn lại chặng đường dài kể từ khi Bản Đề cương văn hóa Việt Nam do Tổng Bí thư Trường Chinh soạn thảo, được thông qua tại Hội nghị Ban Thường vụ T.Ư tháng 2/1943 đến nay.

Hội đồng duyệt phim quốc gia ngày 20/2 đã tổng duyệt bộ phim tài liệu có tên 80 năm Đề cương về văn hóa Việt Nam.

Tham dự buổi tổng duyệt có Hội đồng duyệt phim quốc gia, Ban Tuyên giáo T.Ư và Bộ Văn hóa Thể thao Du lịch. Bộ VH-TT-DL và Cục Điện ảnh đã giao nhiệm vụ này cho Hãng Phim tài liệu và khoa học T.Ư.

Phim dự kiến phát sóng vào 20 giờ 30 ngày 27/2 trên VTV1. Các đài truyền hình T.Ư và địa phương cũng phát sóng bộ phim trong dịp kỷ niệm này. Đạo diễn Nguyễn Quý Mạnh Minh, đạo diễn phim, cho biết phim có thời lượng 35 phút. Trước đó, theo đặt hàng từ Cục Điện ảnh, phim dự kiến dài 32 - 35 phút.

Bản Đề cương văn hóa Việt Nam khi ra đời đã khẳng định tư duy, tầm nhìn, trí tuệ, bản lĩnh của Đảng ta về cách mạng và văn hóa. Ảnh: TL.

Bộ phim nhìn lại chặng đường dài kể từ khi Bản Đề cương văn hóa Việt Nam do Tổng Bí thư Trường Chinh soạn thảo, được thông qua tại Hội nghị Ban Thường vụ T.Ư tháng 2/1943 đến nay. Bản thân việc thông qua đó là sự kiện chính trị quan trọng, tạo nền tảng cho sự nghiệp xây dựng nền văn hóa mới. Phim cũng nhằm phát huy giá trị lịch sử, giá trị thực tiễn của Đề cương cũng như triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và ý kiến kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị văn hóa toàn quốc năm 2021.

Phim cũng cho thấy sau 80 năm, một lần nữa Đảng phát động một chương trình văn hóa lớn như hiện tại.

Ba nguyên tắc "Dân tộc hóa, đại chúng hóa và khoa học hóa" 

Khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà còn chưa ra đời, Đề cương Văn hoá Việt Nam đã được Đảng thông qua và áp dụng vào thực tế cách mạng. Điều này cho thấy tầm quan trọng của văn hoá đã được thế hệ lãnh đạo của Đảng sớm nhìn thấy và đặc biệt coi trọng trong đường lối cách mạng. Ngay thời ấy, ngoài bóc trần thực chất chính sách văn hoá ngu dân của thực dân Pháp, Đề cương còn chỉ ra những nguy cơ của nền văn hoá Việt Nam dưới ách phát xít Nhật, Pháp.

Trong văn bản quan trọng này, nhiệm vụ xây dựng nền văn hoá dân tộc, nhân dân đã sớm được  xác định. Đề cương là trang bị cơ sở lý luận căn bản cho cán bộ hoạt động văn hóa - tư tưởng trong cách mạng dân tộc dân chủ. Văn hoá  được coi là một trong ba mặt trận cách mạng (chính trị, kinh tế, văn hoá). Nhấn mạnh 3 thành tố đặc biệt quan trọng của văn hóa là: Tư tưởng, học thuật và nghệ thuật.

Cùng với đó, 3 nguyên tắc vận động để xây dựng nền văn hóa mới được nêu ra: Dân tộc, khoa học, đại chúng. Cho đến hiện nay, thời đại cách mạng công nghiệp lần thứ 4, ba nguyên tắc này vẫn tiếp tục là nguyên tắc cơ bản, là "kim chỉ nam" trong chỉ đạo và hoạt động văn hoá.

Đề cương Văn hoá 1943 luôn được kế thừa và phát triển

Ảnh: Vụ Thư viện, Bộ VHTT&DL

Tinh thần và nội dung của Đề cương Văn hoá 1943 được lĩnh hội và phát triển trong Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII), bổ sung và cụ thể thêm các lĩnh vực: Tư tưởng, đạo đức, lối sống; di sản văn hóa; giáo dục và đào tạo; khoa học và công nghệ; văn học, nghệ thuật; thông tin đại chúng; giao lưu văn hóa với thế giới; thể chế và thiết chế văn hóa. 

Nghị quyết Trung ương 5 (khoá VIII) được coi là một tầm cao lý luận, bao quát khá đầy đủ lĩnh vực văn hoá. Nhiều chính sách cụ thể, phù hợp đã được áp dụng, góp phần xây dựng, nâng tầm văn hoá Việt Nam trong thời kỳ mới.

Sau 15 năm thực hiện, năm 2014, Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) được bổ sung bằng Nghị quyết số 33-NQ/TW về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước. Có thể nói, văn bản này kế thừa và cụ thể hoá Đề cương Văn hoá Việt Nam và Nghị quyết Trung ương 5 (khoá VIII). 

Nghị quyết số 33 đề ra 6 nhiệm vụ trọng tâm: Xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện; xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh; xây dựng văn hóa trong chính trị và kinh tế; nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động văn hóa; phát triển công nghiệp văn hóa đi đôi với xây dựng, hoàn thiện thị trường văn hóa; chủ động hội nhập quốc tế về văn hóa, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại.

Đền Hùng trong phim 80 năm Đề cương về văn hóa Việt Nam. Ảnh: Đoàn phim cung cấp

Trong bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021, một lần nữa vai trò của văn hoá được đề cao. Tổng Bí thư nhấn mạnh xét cả lĩnh vực văn hoá vật thể và phi vật thể, văn hoá là những gì tinh hoa, tinh tuý nhất, được kết tinh, hun đúc thành những giá trị tốt đẹp, đặc sắc, nhân văn, nhân ái và tiến bộ.

Khi Đề cương Văn hoá Việt Nam ra đời, rất ít người trên thế giới và khu vực biết đến nước Việt Nam. Giờ đây, Việt Nam là một quốc gia tuy nhỏ bé, trải qua nhiều cuộc chiến tranh, nhưng bản sắc văn hoá dân tộc luôn được bảo lưu, gìn giữ và phát triển. Việt Nam có nhiều đóng góp trong đời sống kinh tế, chính trị và văn hoá ở khu vực Đông Nam Á và trên thế giới. Nền văn hoá của dân tộc Việt Nam có lịch sử hàng nghìn năm đã luôn và sẽ là sức mạnh trường tồn của dân tộc Việt Nam.

10 sự kiện Văn hóa, Thể thao, Du lịch tiêu biểu năm 2022

Thực hiện kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc 2021, Thông qua Luật Điện ảnh,...