XUÂN & TUỔI THƠ

Từ độ xuân về bên cửa ngõ. Lũ trẻ con nao nức, xúng xính trong bộ đồ mới không chỉ thơm mùi vải mà dường như có cả mùi thơm của mồ hôi và mặn nước mắt mẹ. Con đường làng rợp bóng tre già kẽo kẹt những nốt nhạc xuân. Hàng sầu đông bên cửa sổ vừa chớm những chồi xanh mơn mởn nhởn nhơ trước gió. Nắng xuân ngập tràn trên các lối đi, trên muôn hoa, cây lá và trên cả những mái ngói đã nhuộm màu thời gian. Không gian như được tắm một lớp màu rực rỡ và mang sắc thái của ngày hội lớn ở chốn bình yên. Bầu trời mênh mông những chùm mây trắng và đám chim én lượn lờ làm tăng thêm sự duyên dáng xuân thì nơi trần thế. Lòng tôi xôn xao một cảm giác buồn vui giữa cái được và mất như một qui luật của cuộc đời

Mặt trời đã thả hơi vào chốn bình yên của một làng quê miền Trung Nam bộ với cái nắng xuân nhạt cũng đủ làm ấm không gian. Một vài thửa ruộng vừa gặt xong của năm cũ chưa xa để lại những gốc rạ còn thơm mùi lúa chín….Ba chị em tôi tung tăng trên bờ đê mùa khô nước, băng qua cánh đồng còn sót lại những thửa ruộng chưa gặt. Những hạt lúa vàng mọng như môi cô gái mới lớn. Con đường này tôi vẫn đi lại mỗi lần khi Tết đến vào mỗi sáng đầu năm để chúc Tết bà. Nhưng hôm nay, bầu trời nắng đẹp, mây như xanh hơn và gió cũng nhẹ hơn. Cái nắng dậy thì làm hồng thêm đôi má và chút mặn mồ hôi như một lớp màu làm tăng thêm sức sống trong tôi. Tất cả là một sự hoàn thiện của bức họa xuân trên cánh đồng khô rực rỡ ánh vàng.

Nhớ lại buổi trưa hôm ấy, chúng tôi đợi mẹ về trong tâm trạng hồi hộp lẫn vui mừng. Gần như một qui luật, cứ vào phiên chợ đầu của tháng cuối năm, chị em tôi luôn được mẹ cho áo mới. Thường mẹ mua rộng hơn bởi chúng tôi lớn lên nhanh lắm. Đằng sau luỹ tre, bóng mẹ ngắn hơn và tiến dần vào cửa với hai tay nặng trĩu giỏ đầy. Vây quanh mẹ, chúng tôi lấy từng món đồ được sắp gọn gàng ra khỏi giỏ. Và đây rồi, quà tết của tôi. Chạy vội vào trong, tôi ướm nó - chiếc áo đầm màu thiên thanh có thêu những đường viền trắng quanh cổ và tay, với dải ren nhỏ dọc theo hai hàng nút. Tôi ngắm mình trong gương, mắt long lanh và má ửng hồng hơn. Tôi thấy mình rất lạ. Mẹ bảo: “Ra đây mẹ xem” tôi nhẹ nhàng bước đến như một người mẫu thời trang đang trên sàn diễn. “Ồ, đẹp lắm, con đã lớn rồi” Mẹ nói. Tôi sung sướng nhưng lòng đầy nặng trĩu, bởi những gì có được hôm nay là sự kết tinh của bao muộn phiền gian khổ mà mẹ đã trải qua để vun vén cho chúng tôi!

Chúng tôi đến nhà bà. Sân đầy hương sắc - hoa Cúc, hoa Mai và cả Vạn Thọ… cùng lũ bướm lả lơi với đám Chích choè ríu rít nhạc xuân như chào mừng khách đến. Nội tôi đã 80 mươi, lưng còng tóc bạc. Nội ôm hôn tôi và nói khẽ, “Hãy nhớ rằng con không còn bé nữa. Tập suy nghĩ và ứng xử như một người lớn”. Tuy vậy, tôi vẫn được mừng tuổi như mọi năm.

Ra về, nắng đã lên cao. Hàng cây Sầu đông trơ trọi giữa cánh đồng vắng rưng rưng nhớ bác nông dân và con trâu già đã phải nghỉ xuân để lại bóng mát ven đường lặng lẽ. Lặng lẽ ngắm xuân và cũng lặng lẽ chiêm nghiệm lại cuộc đời của loài thực vật. Tôi dừng lại dưới bóng râm lưa thưa nắng vì sự cằn cỗi của lá cành. Sầu đông ơi, có gì không để lại cho đời như một lời nhắn gởi?  

  Chiều xuân, chúng tôi kéo nhau ra biển. Sóng vẫn thầm thì lời yêu thương nhân thế. Sóng nhớ xuân chiều như nhớ một thói quen đã định hình từ muôn kiếp xa xôi. “Sóng bao nhiêu tuổi?” Tôi tự hỏi, và nhìn những bọt trắng lăn tăn xô dạt vào bờ, rồi vỡ tan vào hư không như một kiếp người. Tôi đi dọc theo bờ sóng và ngắm nhìn đường viền tím nhạt pha chút xám xanh của chân trời, chặn đứng cái mênh mông của biển cả.

Tiếng hót líu lo của những chú Chìa vôi trên lùm tre đầu ngõ đã làm tôi thức giấc. Xuân vẫn còn trên mọi nẻo đường thôn xóm, trong từng ngóc ngách của mái nhà, hàng tre, bờ dậu… , những bông hoa tím trải nhẹ bờ rào nhà hàng xóm vẫn sâu lắng mặn mà, làm tôi say đắm. Sau này tôi vẫn bắt gặp chúng đó đây trong suốt chiều dài cuộc sống, nhưng cái cảm giác rộn ràng xuân của thuở ấy không còn nữa. Giọt nắng đầu ngày xuyên qua ô cửa hôn nhẹ lên trán tôi. Một chút xao xuyến của tuổi ngà trước vô vàn hương sắc. Tôi nghĩ về ngày mai như một mảng màu sáng của cuộc đời. Tôi vẽ thêm màu lạ làm gia vị và tô đậm đám mây như một cái chắn mặt trời. Nhưng cuộc đời ơi, không như bức hoạ!  

Mùi thịt nướng đã cắt ngang dòng suy nghĩ trong tôi. Đó là món ăn tôi thích nhất. Năm nào cũng vậy, nó không thể thiếu trong mâm cơm cúng ông bà trong ba ngày Tết. Phải chăng, mùi thơm đặc trưng của nó là biểu tượng cho sự may mắn của cả năm. Tôi nghĩ vậy. Bây giờ trong điều kiện đầy đủ, tôi có thể gia vị nhiều hơn, thịt tươi ngon hơn và mọi thứ theo đúng sách vở cùng kinh nghiệm mẹ dạy, nhưng tôi không sao tìm được hương vị ngày nào! Phải chăng, tâm hồn và thể chất tôi không còn tinh khiết sau những sóng gió cuộc đời, làm mất đi cảm nhận của hương vị mặn mà, đậm tình gia đình và dân tộc! Phải chăng, khi vật chất khá lên thì mối gắn kết trong gia đình bắt đầu lỏng lẻo! Mỗi cá thể bận rộn hơn, tính toán và thực dụng hơn. Sự phát triển của khoa học công nghệ, của nền kinh tế toàn cầu… đã làm thay đổi mọi thứ. Chúng ta tiếp nhận cái hay và ngay cả những điều chưa phù hợp. Đó là nỗi day dứt không chỉ của riêng ai.

Tôi xuống nhà cùng mẹ chuẩn bị bữa ăn và không bao giờ quên được những bữa cơm đầu năm. Đấy là lúc gia đình tôi quây quần cùng nhau đầy đủ nhất và chỉ được nói những điều tốt lành để mong được may mắn cho cả năm. Hình ảnh này nằm sâu trong ký ức và nó mãi theo tôi đến cuối cuộc đời. Bây giờ ba tôi không còn nữa. Mẹ tôi đã rất xa xôi. Chỉ còn lại trong tôi như một giấc mơ về một ngày xuân xa lắm.

Hôm nay, trong không khí rộn ràng của những ngày cuối năm, trời Sài gòn không còn nắng gắt, lá trên cành không xanh xao những chồi non như quê nhà xưa đó. Chẳng có áo đỏ, dù xanh mộc mạc của dân làng trên con đường rợp bóng tre già. Không có nụ cười rạng rỡ của lũ trẻ con đón Tết, và sau hết là cái hồn quê ấm áp. Chúng ở đâu trong không gian xa lạ này?  Bà tôi cũng không còn để chứng kiến cái giá mà tôi phải trả cho cuộc đời, bởi tôi đã không làm được những điều nội dạy! Nhưng bà ơi, cái giá đó như những bậc thang cho con bước lên để nhìn thấy bầu trời mênh mông, sâu thẳm; để mỗi tháng ngày con soi rọi lại cuộc đời mình và hoàn thiện hơn cho quãng đời còn lại.

Tôi vẫn mãi lang thang đi tìm tôi trên con đường viền màu tím của chân trời!

THU TUYẾT