Ngày 1/7/2025 đánh dấu mốc son mới - TP.HCM hợp nhất với Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu để trở thành siêu đô thị tầm cỡ châu lục, chưa từng có tiền lệ trong lịch sử quản trị quốc gia. Với ngành du lịch TP.HCM sau sáp nhập, hệ thống tài nguyên đa dạng từ biển đảo, rừng ngập mặn, đến các di tích lịch sử, văn hóa, cách mạng, hệ sinh thái đô thị, công nghiệp hiện đại… có khả năng phát triển các sản phẩm đặc sắc trên quy mô lớn.

Chia sẻ với Tạp chí Du lịch TP.HCM, các chuyên gia, nhà nghiên cứu đã đưa ra nhiều góc nhìn sâu sắc nhằm phát triển sản phẩm du lịch chất lượng cao tại TP.HCM, nâng cao sức cạnh tranh của siêu đô thị trên bản đồ du lịch khu vực và thế giới.

Tạp chí Du lịch xin trân trọng giới thiệu loạt 4 bài viết:

1. TP.HCM dưới góc nhìn về nước

2. Cần tầm nhìn quy hoạch đột phá mới cho “siêu đô thị” TP.HCM

3. Du lịch tàu biển tại TP.HCM - Lợi tức rất lớn đang bỏ ngỏ

4. TP.HCM hướng tới siêu đô thị du lịch

TP HCM mới sở hữu hơn 110km đường biển với hai cảng nước sâu (Hiệp Phước và Thị Vải), theo ông ngành du lịch thành phố cần có chiến lược nào để khai thác hết tiềm năng của những chuyến tàu biển chở khách cập bến?

Về bản chất, nơi nào có cảng biển và cơ sở hạ tàu cho tàu đón khách, nơi đấy có khách du lịch biển. Nhiều địa phương có bờ biển đẹp và dài như Ninh Thuận, Bình Thuận (cũ) nhưng không có cơ sở hạ tầng đón tàu lớn, không đón được dòng khách này. Trong khi, hầu hết tàu biển đến Việt Nam đều cập cảng Thị Vải hoặc Hiệp Phước của TP.HCM.

Tôi đánh giá khách du lịch tàu biển là nguồn “gen” quý của du lịch Việt Nam và TP HCM. Lý do: Khách tàu biển là dòng khách cao cấp và thực hành du lịch bền vững vì có ý thức rất cao về môi trường. Họ mang lại lợi tức lớn. Tính riêng chi tiêu trong ngày, 1 khách tàu biển có thể chi từ 100 - 200 USD, nếu lưu trú qua đêm doanh thu tăng gấp đôi. Trong khi trung bình 1 khách quốc tế chi tiêu tại Việt Nam bao gồm cả lưu trú là 132 đô (số liệu năm 2019 của Cục Du lịch thống kê). Tuy nhiên, đón khách thăm quan chỉ là 1 vấn đề. 

Lợi tức mang lại từ tàu biển du lịch rất lớn, đáng tiếc Việt Nam chưa thấy hoặc thấy mà chưa đặt thành vấn đề. Đón khách từ tàu biển, tổ chức tour cho các đoàn khách đi khám phá, Việt Nam đang làm rất tốt. Nhưng nếu khai thác chừng đó mới chỉ dừng lại ở việc khai thác nguyên liệu thô, chưa biết khai thác tinh. Khi 1 con tàu dừng lại trên vùng biển lãnh thổ Việt Nam, có rất nhiều vấn đề về logistic có thể khai thác, bên cạnh đó là cung cấp thực phẩm, hàng hóa, phục vụ các bữa ăn, dịch vụ giải trí cho chuỗi hành trình tiếp theo trên biển. Đó mới là nguồn thu chính mang lại từ một con tàu chở khách thăm quan.

Xin ông chia sẻ rõ hơn về cơ hội tăng doanh thu cho TP HCM nhờ các tàu biển chở khách cập cảng?

Cách tàu biển di chuyển là sau khi cập 1 cảng, khách lên bờ khám phá các điểm đến, họ sẽ quay trở lại, tàu đưa khách ra vùng biển quốc tế, khách sẽ ở lại trên tàu 2 ngày rồi mới tiếp tục cập một cảng tiếp theo cho khách khám phá tiếp điểm đến mới. Vậy, nếu Việt Nam trở thành đối tác cung ứng thực phẩm, hoa tươi... cho 1 tàu (2 ngày với 6 bữa ăn và hoa tươi trang trí trên tàu) thì nguồn thu cũng cực kỳ lớn. 

Tiếp nữa, nhân lực để phục các con tàu cũng giải quyết vấn đề việc làm rất tốt. Cần nhớ, Singapore nhỏ bé (chỉ bằng đảo Phú Quốc) nhưng toàn bộ tàu biển trên thế giới đều muốn duy tu, bảo trì ở đây. Thời gian duy tu 1 con tàu nhanh nhất là nửa tháng, chậm là 1 tháng. Tính riêng doanh thu lưu trú khách sạn cho đoàn thủy thủ lưu trú đã rất cao. Cạnh đó là cơ hội mang lại việc làm cho nguồn nhân lực cao như kỹ sư, chuyên gia. Chưa kể nguồn thu đến từ chi phí cầu cảng, nguyên vật liệu phục vụ duy tu, bảo trì như sơn, thảm, kính… 

Bao nhiêu công ăn việc làm mang đến nguồn thu lớn đều từ đấy, nhưng doanh nghiệp Việt Nam chưa để ý, nhà nước chưa để tâm, chưa đặt ra vấn đề này. Tính trung bình, duy tu 1 con tàu mang về hàng chục triệu đô la trở lên. Trong khi 1 con tàu đi 1 - 2 năm bắt buộc phải bảo trì (gồm bảo trì nhỏ và bảo trì lớn). Tính riêng tàu chở khách trên thế giới có hàng ngàn, tàu đưa khách vào Đông Nam Á tính tới con số hàng trăm. Đáng nói, nhân lực và nguồn lực của Việt Nam trong quan sát của tôi dư sức đáp ứng công việc này. 

Nếu tính riêng ở hạng mục đón khách tàu biển, TP.HCM nói riêng và Việt Nam nói chung có đang để lỡ cơ hội nào không, thưa ông?

Sau sáp nhập, việc đón khách du lịch tàu biển đến TP HCM hẳn đã thuận lợi hơn nhưng còn khó khăn nào cần phải giải quyết, thưa ông?

Việc đầu tiên dễ nhìn thấy là cả hai bên: công ty lữ hành, chính quyền đều giảm tải được 1 nửa thời gian, nhân lực, chi phí do công tác xử lý các vấn đề hành chính được quy về một đầu mối. Nhờ đó, du khách giảm bớt được thời gian chờ đợi. Rất tốt.

TP.HCM bây giờ có hai cảng nước sâu là Hiệp Phước và Thị Vải (tàu lớn phải cập cảng Thị Vải do độ dài thân tàu lớn cần các vùng có khúc cua rộng). Khi vành đai 3, 4 hoàn thiện, di chuyển từ Vũng Tàu lên trung tâm TP.HCM hoặc Mekong đều thuận tiện.

Vấn đề lớn nhất cần giải quyết là ùn tắc giao thông nội đô trong thành phố mới, đảm bảo di chuyển thuận lợi, rút ngắn thời gian, đó là cơ hội để chúng tôi đưa khách khám phá các điểm của TP.HCM mới (ở Bình Dương và Vũng Tàu cũ), giúp kéo dài thời gian khách lưu trú tại thành phố, gia tăng doanh thu. Trước đây, thời gian đưa khách thăm nội đô thành phố mất 4 - 6 giờ, khách chủ yếu phải ở trên xe, rất nản. Nên nếu giao thông không được giải quyết, “ba anh ghép lại” cũng chỉ để “nhìn nhau” thôi. Chưa kể, nếu tận dụng phát triển thông thủy theo tuyến đường từ sông Đồng Nam về Sài Gòn, Bà Rịa về Sài Gòn thì giấc mơ “trên bến dưới thuyền” được hiện thực hóa. 

Xin cảm ơn ông!