MỘT NGÀY "TRÊN ĐẤT LỬA VÒNG CUNG" CẦN THƠ

Dâu Hạ Châu Phong Điền

Anh bạn tôi vốn ở Huế vào thăm, cố kèo nài dậy thật sớm để biết thế nào là chợ nổi Phong Điền, bởi trăm nghe không bằng một thấy. Thấy việc mua bán nhộn nhịp, lạ lẫm trên sông, đặc biệt là hình tượng cây “bẹo” trước mũi các ghe xuồng tấp nập...

Qua hai cuộc chiến tranh chống Pháp và chống Mỹ, Lộ Vòng Cung đã trở thành điểm sáng với thế trận chiến tranh nhân dân đã từng làm khiếp vía quân thù, mãi mãi trở thành bản trường ca đấu tranh huyền thoại của cả Đồng bằng sông Cửu Long nói chung, Cần Thơ nói riêng.

“…Vòng Cung đi dễ khó về

Đạn chen đầu đạn, bom kề hố bom…”

                                                           (Thơ: Lâm Thao)

Lộ Vòng Cung có chiều dài gần 30 km, xuất phát từ đầu cầu Cái Răng đi qua các địa phương như Phường An Bình (quận Ninh Kiều), xã Mỹ Khánh, Thị trấn Phong Điền, Tân Thới ( huyện Phong Điền), xã Trường Lạc (quận Ô Môn). Một nhánh khác đi về xã Giai Xuân (Phong Điền), phường Long Tuyền, Long Hòa về Bình Thủy.

 Tượng Đài chiến thắng Khu di tích Lịch sử Ông Hào

Chiến tranh đã khép lại hơn 36 năm. Nhưng hào khí trên đất thép anh hùng này cứ thấp thoáng ẩn hiện đâu đây, trong gió, trong mây, trong hơi đất tình người và trong bất kỳ đôi mắt người dân nào đã từng sống trên cung đường ác liệt này.

Mấy năm trở lại đây, năm nào Cần Thơ cũng tổ chức nghĩa cử tri ân đồng bào chiến sỹ đã từng đùm bọc, chở che đoàn quân giải phóng bằng lễ hội “Tết quân – Dân”. Có rất nhiều hoạt động diễn ra như: khám chữa bệnh miễn phí, văn hóa văn nghệ, thể thao, nói chuyện truyền thống, trao tặng nhà đại đoàn kết… Hấp dẫn nhất là việc tái hiện hình ảnh nấu bánh tét, các nữ du kích quấn khăn rằn đưa bộ đội vượt sông bằng xuồng ba lá… Ký ức ấy luôn là niềm tự hào của người dân nơi đây.

Dọc theo Lộ Vòng Cung bây giờ xanh mượt bóng vườn cam mật, bưởi, quýt, vú sữa và nhiều nhất là dâu Hạ Châu, loại đặc sản độc nhất vô nhị, có chất lượng thơm ngon hấp dẫn của Việt Nam đã được đăng ký thương hiệu. Huyện Phong Điền còn cho ra lò loại rượu Hạ Châu ngon không lẫn vào đâu được. Nét rất riêng của Vòng Cung là hầu hết nhà nào cùng có trồng hoa, nhiều nhất là Mai. Ngày tết suốt mấy mươi cây số vàng rực một màu mai thắm rất lạ kỳ, hấp dẫn.

 Chợ nổi Phong Điền

Cách trung tâm Thành phố Cần Thơ 16 km, đất lửa Vòng Cung bây giờ còn được biết đến bởi tiềm năng du lịch độc đáo, đặc trưng cho du lịch sinh thái sông nước miệt vườn Đồng bằng sông Cửu Long. Hiện đang có 12 điểm tham quan du lịch với nhiều loại qui mô khác nhau, thu hút khá đông khách đến tham quan nghỉ dưỡng. Khách khoái nhất là vừa ngồi nhâm nhi ly rượu Phong Điền, nghe Đờn ca Tài tử mùi mẫn dưới những tàng cây xum xuê trĩu quả, ăn cá lóc nướng trui, gỏi ốc trộn xoài, cá tai tượng chiên xù…, rồi tham quan nhà cổ trên 100 năm tuổi. Bạo gan hơn thì làm thợ câu cá sấu hoặc mặc vào người bộ quần áo dân quê xuống đìa bắt tôm, mò cá…

Mới đây tin vui đã đến với người dân tuyến lửa, bắt nguồn từ sự khởi đầu của dự án xây dựng Khu Di tích Lịch sử Lộ Vòng Cung, dự án hoàn toàn phù hợp ý Đảng lòng dân, với qui mô cấp Quốc gia. Ông Huỳnh Văn Nhứt - Phó Giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao – Du Lịch Cần Thơ, khẳng định: “Đây là công trình lịch sử, ngoài việc đáp ứng được nguyện vọng của cán bộ, Đảng viên và nhân dân, còn thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, ghi lại chặng đường đấu tranh gian lao mà anh dũng của quân dân Cần Thơ, là nơi sinh hoạt giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ hôm nay…”.

Theo dự kiến ban đầu, Di tích có diện tích khoảng 23 ha, với tổng vốn đầu tư trên 200 tỷ đồng, nằm trên các tuyến lộ lớn quan trọng nối Cần Thơ và Hậu Giang, lại là điểm có nhiều sự kiện xảy ra trong trong thời kỳ gian khổ đấu tranh. Ông Lư Văn Điền - Nguyên Bí Thư Tỉnh ủy Cần Thơ, góp ý: “Cần sưu tầm đầy đủ tên tuổi các Liệt sĩ, đặc biệt là các tỉnh lân cận, đồng thời chú ý việc xây dựng các công trình liên kết như: nhà bảo tàng, khu tưởng niệm, sinh hoạt phục vụ khách tham quan, xây dựng một quần thể kiến trúc độc đáo rất riêng của đồng bằng, tạo được không gian lịch sử sâu lắng, vừa dân gian đậm nét lịch sử truyền thống nhưng vừa mang tính hiện đại kết hợp với xu thế phát triển kinh tế văn hóa xã hội an ninh quốc phòng tại địa phương.…”

Anh bạn đi cùng nói “…Đất này quả dữ dội và cũng rất anh hùng, không thua kém gì Đất thép Củ Chi Thành đồng Tổ quốc, đúng là đất thiêng…”

Chiều xuống chầm chậm trên quảng trường rộng thênh thang. Rất nhiều công nhân đang hối hả thi công xây dựng Khu Di tích Chiến thắng trận Ông Hào tại xã Trường Long (huyện Phong Điền) với qui mô trên 5 ha, tổng kinh phí trên 65 tỷ đồng. Nơi đây ngày 08/06/1965, giặc tấn công vào rạch Ông Hào để tiêu diệt Đại đội nữ địa phương quân. Phía địch có Tiểu đoàn 44 Biệt động quân, 2 Trung đoàn thuộc Sư đoàn 21, Tiểu đoàn Bảo an 429. Các nữ du kích kiên trì bám lấy mục tiêu. Sau 10 lần tấn công không thành, chúng huy động máy bay trinh sát 119 phản lục, trực thăng cùng 12 khẩu pháo 105 ly cùng 3 phi đội máy bay đã bỏ bom nhà thờ Ông Hào. Tiểu đoàn Tây Đô đơn vị hai lần được Nhà nước tuyên dương danh hiệu AHLLVTND đã tiêu diệt toàn bộ Tiểu đoàn Cọp đen ác ôn của giặc, trong đó có 1 thiếu tá Mỹ, làm chết 890 tên địch, bắt sống 50 tên khác

Còn nhiều lắm những mất mát đau thương lẫn nhiều kỳ tích trên lộ đất Vòng Cung này. Đây trận Vàm Bi đánh dấu chiến công của du kích địa phương mưu trí, dũng cảm, tay không cướp đồn giặc năm Đồng Khởi 1960. Đây Khu tưởng niệm 220 nạn nhân bị thảm sát tại xã Tân Thới…

Vòng Cung hôm nay còn tự hào đang ôm ấp trong lòng quê hương nhà thơ yêu nước Phan Văn Trị. Khu mộ ông đã được công nhận Di tích Lịch sử Văn hóa cấp Quốc gia, vừa mới được trùng tu nâng cấp, với kinh phí trên 5 tỷ đồng, khang trang, uy nghiêm lẫm liệt. Cạnh đó Cần Thơ đang tiến hành xây dựng Khu Di tích Lịch sử tưởng nhớ anh hùng chống giặc Pháp xâm lược Đinh Sâm vào thế kỷ thứ 19 cũng trên đất Vòng Cung.

Một ngày thôi nhưng có biết bao điều để nói về vùng đất lạ thường này!

T.T.L