Với những nghi thức truyền thống và tinh thần hướng nội, Ramadan là dịp để người Hồi giáo khẳng định giá trị của sự kiên trì, lòng nhân ái và đoàn kết.
Khi ánh trăng lưỡi liềm mới xuất hiện trên bầu trời, cộng đồng Hồi giáo khắp thế giới bước vào tháng Ramadan – thời điểm linh thiêng nhất trong năm, dành cho sự tĩnh tâm, tự vấn và kết nối với Đấng Tối Cao.
Ramadan, tháng thứ chín trong lịch Hồi giáo, được xác định bởi sự xuất hiện của trăng lưỡi liềm mới. Tuy nhiên, việc quan sát trăng không phải lúc nào cũng dễ dàng. Trăng non thường mờ nhạt và chỉ xuất hiện khoảng 20 phút. Nếu mây mù che khuất, các tính toán thiên văn sẽ được sử dụng để dự đoán thời điểm bắt đầu tháng linh thiêng này.
Năm nay, Ramadan dự kiến bắt đầu từ ngày 28/2 đến 2/3 và kết thúc vào ngày 29/3 với lễ hội Eid al-Fitr – “Lễ hội phá vỡ nhịn ăn”. Đây là dịp để cộng đồng Hồi giáo cùng nhau cầu nguyện, chia sẻ yêu thương và tưởng nhớ những người đã khuất.
Nguồn gốc và ý nghĩa của Ramadan
Tên gọi Ramadan bắt nguồn từ gốc tiếng Ả Rập “ar-ramad”, có nghĩa là “sức nóng thiêu đốt”. Theo truyền thống Hồi giáo, vào năm 610 sau Công nguyên, thiên thần Gabriel đã hiện ra với nhà tiên tri Muhammad và truyền đạt những lời đầu tiên của kinh Quran – cuốn sách thiêng liêng nhất trong đạo Hồi. Sự kiện này, được gọi là Laylat Al Qadar hay “Đêm Quyền Năng”, được tin là đã xảy ra trong tháng Ramadan.
Việc nhịn ăn trong tháng Ramadan không chỉ là một nghi thức tôn giáo mà còn là cách để tưởng nhớ sự mặc khải của kinh Quran. Như một câu nói trong kinh Hadith: “Nhịn ăn là tấm khiên bảo vệ. Người nhịn ăn nên tránh xa lời nói thô tục và hành vi thiếu hiểu biết. Nếu ai đó xúc phạm hoặc gây gổ, hãy đáp lại: ‘Tôi đang nhịn ăn. Tôi đang nhịn ăn’.”
Trong suốt tháng Ramadan, người Hồi giáo tập trung vào việc phát triển đời sống tâm linh và củng cố mối quan hệ với Allah. Họ dành thời gian cầu nguyện, đọc kinh Quran, tránh xa những lời nói dối, đàm tiếu và xung đột.
Nhịn ăn từ lúc mặt trời mọc đến khi mặt trời lặn là nghĩa vụ bắt buộc đối với mọi tín đồ Hồi giáo, trừ những người ốm đau, phụ nữ mang thai, người già yếu hoặc đang đi du lịch. Những ngày không thể nhịn ăn có thể được bù đắp vào các thời điểm khác trong năm.
Bữa ăn trong Ramadan không chỉ là thời khắc nghỉ ngơi mà còn là dịp để cộng đồng quây quần bên nhau. Bữa sáng trước bình minh, gọi là suhoor, thường diễn ra vào khoảng 4 giờ sáng. Bữa tối iftar bắt đầu ngay sau khi mặt trời lặn, thường vào khoảng 7 giờ 30 tối.
Theo truyền thống, người Hồi giáo thường bắt đầu bữa iftar bằng chà là và một ly nước – cách mà nhà tiên tri Muhammad từng làm. Chà là không chỉ giàu dinh dưỡng mà còn giúp cơ thể hồi phục nhanh chóng sau một ngày dài nhịn ăn.
Eid al-Fitr: Lễ hội kết thúc Ramadan
Khi tháng Ramadan khép lại, người Hồi giáo trên khắp thế giới cùng nhau đón chào Eid al-Fitr – lễ hội tràn ngập niềm vui và sự biết ơn.
Ngày lễ bắt đầu bằng buổi cầu nguyện tập thể lúc bình minh, tiếp theo là những bữa tiệc thịnh soạn, trao đổi quà tặng và thăm viếng người thân. Nhiều thành phố còn tổ chức lễ hội đường phố và những buổi cầu nguyện quy mô lớn.
Dù năm nay Ramadan có thể diễn ra trong bối cảnh khác biệt, tinh thần của tháng linh thiêng này vẫn không thay đổi – đó là thời khắc để mỗi người hướng nội, tìm kiếm sự thanh thản và kết nối sâu sắc hơn với cộng đồng và đức tin của mình.
Ramadan không chỉ là một nghi lễ tôn giáo mà còn là minh chứng cho sức mạnh của sự kiên nhẫn, lòng trắc ẩn và tình đoàn kết – những giá trị vượt thời gian và không gian.
