Đạo diễn Xuân Phượng: Trái tim trẻ trong mái đầu bạc

Một nữ đạo diễn phim tư liệu chiến tranh như trở thành người về hưu khi chiến tranh chấm dứt. Một trí thức chỉ có 20 đồng mỗi tháng không đủ trang trải cuộc sống. Một nghệ sĩ chiến sĩ đã hồi sinh lại hình ảnh của mình, của bao chiến sĩ và nghệ sĩ khác qua quyển sách “Gánh Gánh Gồng Gồng”.

Nữ đạo diễn chiến trường Nguyễn Thị Xuân Phượng cùng quyển hồi ký. Ảnh: NXB Tổng Hợp TPHCM - Quỹ Hoa Sen (Hoa Sen Foundation) - Hội nhà văn TPHCM

Tác phẩm “Gánh Gánh Gồng Gồng” của đạo diễn - tác giả Nguyễn Thị Xuân Phượng kể về cuộc đời của bà đi qua đạn bom chiến tranh, một chặng đường dài trước khi lịch sử dân tộc mở ra kỷ nguyên hoà bình. 

Nữ phóng viên chiến trường duy nhất ở thể loại báo hình trong Chiến khu B. Trong những ngày đất nước sắp xếp lại những đổ vỡ sau chiến tranh, những người nghệ sĩ chiến sĩ lại trở nên chơi vơi hơn: “Đạo diễn chiến trường sẽ làm gì trong thời bình đây?”, nữ đạo diễn Nguyễn Thị Xuân Phượng tâm sự về những ngày ấy trong buổi sinh nhật của bà do Quỹ Hoa Sen - Nhà xuất bản Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh - Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức.

Nữ đạo diễn có trái tim trẻ xúc động nhận quyển sách có chữ ký của người hâm mộ tặng bà. Ảnh: Mỹ Huyền

Sau chiến tranh, bà tham gia vào văn học. Hồi ký “Gánh Gánh Gồng Gồng” của bà đã đoạt giải Văn xuôi Giải thưởng văn học Hội Nhà văn 2020 được trao cho hồi ký. Với tác phẩm này, bà đã là thành viên trẻ nhất trong Hội Nhà văn.

Đạo diễn - nhà văn Nguyễn Thị Xuân Phượng sinh năm 1929, quê làng Nham Biều, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế. Năm 16 tuổi (1945) bà thoát ly gia đình, xếp bút nghiên lên đường tranh đấu giành độc lập cho đất nước. Là đạo diễn phim tài liệu, chủ phòng tranh Lotus tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Hành trình từ cô y tá tuổi đôi mươi xông pha trên chiến trường đến nữ đạo diễn phim trong chiến tranh, đã được bà kể lại trong giọng văn mộc mạc và hài hước của con người mạnh mẽ có trái tim không bao giờ già này. Bởi lẽ: “Tôi không bao giờ bỏ cuộc mà giống như cánh chim ngược gió, cứ tiếp tục chống đỡ. Mặc dù rất cam go, nhưng một khi đã chống đỡ được thì nó đem lại cho mình sự an nhiên trong lòng”.

Bà từng làm nhiều nghề như kỹ thuật viên thuốc nổ, y tá, phóng viên bản tin kháng chiến của Bộ Tài chính, thông dịch viên, bác sĩ nhi khoa phòng y tế khu Ba Đình, dịch và thuyết minh phim tiếng Pháp, đạo diễn phim tư liệu chiến trường…

Năm 2020, hồi ký "Gánh gánh... gồng gồng..." phiên bản tiếng Việt ra mắt và vinh dự nhận giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam, cùng giải thưởng Hội Nhà văn thành phố Hồ Chí Minh.