NÉT ĐẸP LÀNG NGHỀ BÌNH ĐỊNH

Khoa Thanh

 LÀNG RÈN PHƯƠNG DANH:

Phương Danh là một trong bốn làng hình thành nên thị trấn Đập Đá, thuộc huyện An Nhơn. Làng nghề này có lịch sử khá lâu đời, trên dưới 300 năm. Vào cuối thế kỷ 18, làng rèn Phương Danh lúc bấy giờ không những sản xuất nông cụ mà còn là trung tâm sản xuất và cung cấp vũ khí chủ yếu cho phong trào Tây Sơn. Ngày nay, làng rèn Phương Danh còn khoảng chừng trên 200 lò rèn. Sản phẩm chính ở đây đủ các loại từ công cụ lao động, vật dụng gia đình như cuốc, xẻng, dao, rựa, liềm, rìu, búa đến đồ thợ mộc, thợ nề, kéo, lưỡi cày, bẫy chuột, móng ngựa...

Các lò rèn ở đây đã được chuyên môn hóa rất cao, mang tính cha truyền con nối, có bí quyết riêng nên mỗi lò chỉ sản xuất một vài sản phẩm nhất định, vì vậy sản phẩm có độ tinh xảo rất cao, ít có nơi nào sánh bằng. Sản phẩm ở đây không chỉ tiêu thụ trong tỉnh mà còn cung cấp cho thị trường Tây Nguyên và miền Nam Trung bộ. Đến đây du khách sẽ cảm nhận về một không gian rộn ràng, sôi động từ những tiếng va đập, ánh lửa bập bùng và những thao tác nhịp nhàng, điêu luyện của thợ để tạo nên những vật dụng hữu ích cho đời. Hằng năm, vào dịp 12/02 âm lịch, người dân Phương Danh tưng bừng tổ chức Lề hội truyền thống nghề rèn nhằm tưởng nhớ vị tổ sư Đào Giã Tượng đã có công khai sinh làng nghề.

 LÀNG NÓN NGỰA PHÚ GIA:

Làng Phú Gia thuộc xã cát Tường, huyện Phù Cát, cách Thành phố Quy Nhơn khoảng 35km về hướng Đông Bắc. Làng có đến 400 hộ làm nghề chằm nón nhưng chỉ có khoảng 20 hộ chuyên chằm nón ngựa. Ngày xưa, nón ngựa chỉ dành riêng cho giới quan lại, đại chủ, còn thường dân chỉ đội nón lá. Vì vậy, chiến nón ngựa được gia công hết sức công phu, kiểu cách, chạm trỗ hình rồng phượng hết sức cầu kỳ và có bịt bạc trên chóp nón.

Bên cạnh nghề chằm nón, Phú Gia còn là làng Tuồng nổi tiếng, có nghề tráng bánh và nghề làm nhang. Chính vì vậy mà Làng Phú Gia, xã Cát Tường đã được Ban Quản Lý làng Văn hóa- Du lịch Việt Nam chọn cùng 13 xã khác của cả nước để tiến hành xây dựng mô hình làng Văn hóa- Du lịch các dân tộc Việt Nam.

 LÀNG TIỆN GỖ MỸ NGHỆ NHẠN THÁP:

Làng này cũng có lịch sử hình thành từ hàng trăm năm trước, thuộc địa phận xã Nhơn Hậu, huyện An Nhơn, nằm cách Thành Hoàng Đế chừng 01km về hướng Nam. Trước đây, làng chỉ sản xuất chủ yếu các mặt hàng đồ thờ tự, bình hoa, hộp đựng trầu cau, chân bàn, ghế... Ngày nay, làng nghề ở đây đã phát triển rất mạnh, có thêm nhiều mặt hàng mới, nhất là hàng lưu niệm, hàng trang trí để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của khách hàng, đặc biệt là khách du lịch. Đến đây, du khách sẽ được  “mục sở thị” các công đoạn tạo tác làm nên các sản phẩm mỹ nghệ độc đáo từ những bàn tay khéo léo, tài hoa của các nghệ nhân. Hàng năm, vào ngày 12/12 âm lịch, làng mở hội giỗ tổ nghề để ôn lại truyền thống mà cha ông

LÀNG RƯỢU BẦU ĐÁ:

Làng nằm ở địa phận thôn Cù Lâm, xã Nhơn Lộc, huyện An Nhơn. Rượu Bầu Đá ngày nay đã trở thành một danh tửu, món quà đặc sản không thể thiếu trong túi quà của nhiều du khách khi đến Miền đất võ. Đến làng Bầu Đá, thú vị nhất đối với du khách là được thưởng lãm các quy trình, kỹ thuật nấu rượu, xem nghệ thuật rót rượu, nếm thử những giọt rượu còn nóng hôi hổi và đặc biệt được nghe những giai thoại thú vị về rượu Bầu Đá.

Nhiều làng rượu trong vùng đến nay đã cải tiến, cách tân sao cho có lợi nhất, thế nhưng ở cái xóm Cù Lâm này vẫn còn giữ nguyên kỹ thuật nấu rượu gia truyền, từ khâu chọn gạo đến kỹ thuật nấu cơm, ủ men, nấu bằng nồi đồng, ống cất rượu bằng tre...Rượu Bầu Đá trong suốt, có mùi thơm rất đặc trưng, uống một ngụm rượu ta thấy vị ngon ngót đọng lại ở thanh quản. Nếu quý khách có lỡ quá chén thì cũng không cảm thấy đau đầu, khó chịu như những loại rượu khác. Đến Bình Định mà chưa được thưởng thức món chim Mía Phú Phong, cá Sông Kôn, nem Chợ Huyện nhâm nhi với ly rượu Bầu Đá thì coi như quý khách chưa đến Miền đất võ vậy. Vì thế, từ lâu rượu Bầu Đá đã trở thành nét văn hóa đặc trưng của miền đất võ Tây Sơn, Bình Định.

K.T