Từ ngày 1 đến ngày 4/8, gần 1.000 nghệ nhân, nghệ sĩ, diễn viên thuộc 24 đoàn đến từ nhiều tỉnh, thành trong cả nước hội tụ tinh hoa rực rỡ sắc màu tham gia Hội thi Diễn xướng dân gian văn hóa các dân tộc ở Quảng Ngãi.
Tối 1/8, tại Quảng trường đường Phạm Văn Đồng (TP.Quảng Ngãi), Cục Văn hóa cơ sở (Bộ VH-TT&DL) phối hợp với UBND tỉnh tổ chức Lễ khai mạc Hội thi Diễn xướng dân gian văn hóa các dân tộc năm 2024.
Dự lễ khai mạc có Cục Trưởng Cục Văn hóa cơ sở Ninh Thị Thu Hương; Phó Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở Nguyễn Quốc Huy; Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Ngãi Trần Hoàng Tuấn; lãnh đạo các sở, ngành cùng gần 1.000 nghệ nhân, nghệ sĩ, diễn viên thuộc 24 đoàn đến từ các tỉnh, thành trong cả nước.
Tại lễ khai mạc, 24 đoàn các tỉnh, thành phố đã tham gia rước biểu tượng vật thiêng (totem) và diễu hành nghệ thuật. Qua đó, các đoàn đã giới thiệu những nét văn hóa độc đáo, đặc sắc và đa dạng của các dân tộc, địa phương.
Phát biểu khai mạc hội thi, Phó Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở Nguyễn Quốc Huy cho biết, với bề dày lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước, Việt Nam có kho tàng di sản văn hóa vật thể và phi vật thể vô cùng phong phú, da dạng, được nhiều thế hệ sáng tạo và lưu truyền cho đến ngày nay. Trong suốt quá trình xây dựng và phát triển đất nước, Đảng và Nhà nước ta luôn coi việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa như một cơ sở quan trọng để xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Những năm qua, công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của cộng đồng các dân tộc Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu, góp phần xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam. Đồng thời, đóng góp chung vào kho tàng di sản văn hóa thế giới.
Cả nước hiện có hàng nghìn di sản văn hóa phi vật thể đang được gìn giữ, trong đó nhiều di sản đã được UNESCO ghi danh hoặc được ghi vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Ngoài ra, ngày càng nhiều lễ hội truyền thống được duy trì, gắn với phong tục, nghệ thuật trình diễn, văn hóa ẩm thực và trang phục truyền thống. Nhiều phong tục của đồng bào các dân tộc được nghiên cứu và phục dựng nhằm bảo đảm sự đa dạng và phong phú của sắc thái văn hóa các vùng miền.
Hội thi là hoạt động nhằm giới thiệu, quảng bá các giá trị di sản văn hóa phi vật thể, phong tục tập quán, lễ hội truyền thống, dân ca, dân vũ, trang phục, ẩm thực của các dân tộc trên toàn quốc. Qua đó, khẳng định niềm tin của đồng bào các dân tộc vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước; khơi dậy khát vọng phát triển đất nước, phát huy ý chí sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc.
"Đây là dịp để các nghệ nhân, nghệ sĩ hội tụ, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, sưu tầm, sáng tạo trong lao động nghệ thuật, góp phần giữ gìn và tôn vinh các giá trị văn hóa truyền thống của cộng đồng các dân tộc. Tôi tin tưởng rằng, bằng niềm đam mê sáng tạo nghệ thuật, tình yêu di sản văn hóa dân tộc, các nghệ nhân, nghệ sĩ, diễn viên, nhạc công sẽ thể hiện nhiều tiết mục đặc sắc phong phú về nội dung, đa dạng về loại hình. Đó là sự kết tinh từ những nét văn hóa đặc sắc nhất của các vùng miền trên khắp đất nước”, ông Huy nói.
Tại lễ khai mạc, bà Huỳnh Thị Sương, Phó giám đốc Sở Văn hóa, thể thao và Du lịch Quảng Ngãi, cho hay địa phương có bề dày lịch sử và chiều sâu văn hoá; nét đặc sắc văn hóa Quảng Ngãi là sự tiếp nối, giao thoa của 03 nền văn hóa Sa Huỳnh - Champa - Đại Việt; Quảng Ngãi - nơi năm xưa có Đội hùng binh Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải, đã vượt qua ngàn dặm biển khơi để cai quản Hoàng Sa, kiêm quản Trường Sa, cắm cột mốc xác lập và bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc.
Quảng Ngãi còn được biết đến với nhiều danh lam, thắng cảnh đẹp nổi tiếng, với 12 thắng cảnh đẹp được gọi là “Cẩm Thành thập nhị cảnh” và nhiều di tích lịch sử văn hóa được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt, di tích quốc gia và cấp tỉnh như: Khởi nghĩa Ba Tơ, Trà Bồng, chiến thắng Ba Gia, Khu chứng tích Sơn Mỹ, di tích liệt sỹ, anh hùng, bác sỹ Đặng Thùy Trâm v.v... Đây là những minh chứng hùng hồn của chủ nghĩa anh hùng cách mạng của quân và dân Quảng Ngãi.
Quảng Ngãi cũng tự hào là địa phương có nhiều loại hình diễn xướng dân gian được gìn giữ và phát triển. Ở miền biển và đồng bằng có Nghệ thuật Bài chòi được vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại và nghệ thuật diễn xướng dân gian khác như dân ca, hát ru, bả trạo, hô thai, dân ca kịch...
Miền núi tỉnh Quảng Ngãi có nghệ thuật diễn xướng dân gian như hát ta lêu, ca choi... của đồng bào Hrê; hát xà ru, a giới, a lát... của đồng bào Co; hát ra nghế, dê ô dê... của đồng bào Ka dong. Với kho tàng, truyền thống văn hóa nghệ thuật đa dạng, mang đậm bản sắc, các thế hệ dân tộc tỉnh Quảng Ngãi đã góp phần làm phong phú bản sắc văn hóa truyền thống của cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam.
Theo bà Sương, Hội thi Diễn xướng dân gian văn hóa các dân tộc là hoạt động rất quan trọng, có ý nghĩa to lớn nhằm phát huy tinh thần đại đoàn kết dân tộc, góp phần gìn giữ và tôn vinh các giá trị, bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Việt Nam, Hội thi lần này có sự tham gia của 24 tỉnh, thành phố, tôi tin tưởng với tài năng, tâm huyết bảo tồn và gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc của các nghệ nhân, nghệ sỹ, diễn viên, nhạc công, nhân dân tỉnh Quảng Ngãi sẽ được thưởng thức những phần thi diễn ấn tượng, đặc sắc đến từ mọi miền Tổ quốc.
Sau phần diễu hành nghệ thuật, đại diện ba đơn vị An Giang, Quảng Ngãi và Lai Châu đã tham gia thi trình diễn trang phục dân tộc và thi dân ca, dân vũ.
Hội thi diễn xướng dân gian văn hoá các dân tộc năm 2024 có 24 đoàn nghệ nhân các dân tộc thuộc các tỉnh, thành phố gồm: An Giang; Bắc Giang; Bắc Ninh; Bình Phước; Đắk Lắk; Điện Biên; Đồng Tháp; Gia Lai; Hải Dương; Hoà Bình; TP.Hồ Chí Minh; Khánh Hoà, Lai Châu; Lâm Đồng; Ninh Thuận; Phú Yên; Quảng Bình; Quảng Nam; Sơn La; Thái Nguyên; Thanh Hóa; Thừa Thiên Huế; Tuyên Quang; Quảng Ngãi.
Hội thi diễn ra từ ngày 1 - 4/8. Trong hai ngày từ 2 - 3/8, tại Nhà Văn hóa Lao động tỉnh Quảng Ngãi sẽ diễn ra phần thi trình diễn nghi lễ truyền thống và thi ẩm thực; diễn dân ca, dân vũ và trang phục dân tộc… hứa hẹn sẽ mang đến cho khán giả những nội dung biểu diễn nét đẹp văn hóa truyền thống các dân tộc đặc sắc.
