Khám phá hòn đảo với di sản văn hóa và cảnh quan kỳ vĩ
Chia sẻ
Hàng triệu năm kiến tạo địa chất với các lớp trầm tích núi lửa đã mang đến cho Lý Sơn một diện mạo vô cùng đặc sắc với những quần thể di tích văn hóa, lịch sử và cảnh quan thiên nhiên kỳ vĩ.
Cách cảng biển Sa Kỳ khoảng 15 hải lý, huyện đảo Lý Sơn của tỉnh Quảng Ngãi là một trong những điểm đến hiếm hoi của Việt Nam còn giữ được vẻ đẹp tự nhiên, hoang sơ vốn có.
Hàng triệu năm kiến tạo địa chất với các lớp trầm tích núi lửa đã mang đến cho Lý Sơn một diện mạo vô cùng đặc sắc với những quần thể di tích văn hóa, lịch sử và cảnh quan thiên nhiên kỳ vĩ.
Vẻ đẹp thiên nhiên của đảo Lý Sơn. Ảnh: Shutterstock
Nhiều di tích nơi đây được tạo thành từ hoạt động phun trào của núi lửa như miệng núi lửa trên đỉnh núi Thới Lới, núi Giếng Tiền, hòn Vung, hòn Sỏi, hòn Tai, và cả những bãi đá, vách đá, hang động với tạo hình kỳ thú như cổng Tò Vò, hang Câu, chùa Hang, chùa Đục…
Là cửa ngõ tiền tiêu thiêng liêng của tổ quốc, Lý Sơn nắm giữ vị trí chiến lược quan trọng về an ninh quốc phòng, và là nơi lưu giữ nhiều chứng tích gắn với lịch sử bảo vệ chủ quyền của Việt Nam trên biển Đông.
Nhà trưng bày Đội Hoàng Sa Bắc Hải hiện có hơn 1.000 tài liệu, hình ảnh như bản đồ, hải vật và các chế tác liên quan đến quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
Hiện vật bản đồ phương Tây ghi nhận chủ quyền Việt Nam với 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa được lưu giữ tại nhà trưng bày Đội Hoàng Sa Bắc Hải. Ảnh: Phú Mỹ
Xuyên suốt chiều dài lịch sử mở mang bờ cõi và bảo vệ biển đảo, Lý Sơn còn tự hào là mảnh đất giao thoa của các nền văn hóa lớn, từ nền văn hóa Sa Huỳnh cách đây khoảng 3.000 năm, đến văn hóa Chămpa có niên đại sớm nhất cách đây 2000 năm kéo dài tới thế kỷ XIV - XV, cho đến văn hóa Đại Việt của thế kỷ XVI - XVII.
Tất cả những dấu tích xưa ấy vẫn còn được lưu lại cho đến tận ngày nay qua các di chỉ khảo cổ, các di tích văn hóa vật thể và phi vật thể đã được xếp hạng và công nhận ở cấp quốc gia như Âm linh tự Hoàng Sa, chùa Hang, đình làng An Hải, đình làng An Vĩnh…
Huyện đảo nhỏ bé nằm giữa biển khơi này hiện có khoảng 25 ngôi nhà cổ từ thế kỷ XVII - XVIII được bảo tồn nguyên vẹn cả về kiểu dáng lẫn kiến trúc cổ xưa. Một số ngôi nhà có niên đại lên đến hơn 200 năm tuổi, trải qua nhiều thế hệ với hậu duệ là con cháu của các cai đội Hoàng Sa năm xưa.
Tuy giờ đây, nhiều nhà dân khang trang đã mọc lên trên đất huyện đảo Lý Sơn, thế nhưng, đảo vẫn còn lưu giữ khoảng 25 ngôi nhà cổ có niên đại hơn 200 năm tuổi. Ảnh: Shutterstock
Mang nét đặc trưng của một làng nông chài bám biển và để thích nghi với điều kiện thời tiết khắc nghiệt trên đảo, các ngôi nhà được xây theo phong cách kiến trúc nhà Việt cổ gồm 3 gian, 2 chái, hình chữ đinh, nhà chính, nhà phụ và có khoảng sân rộng phía trước.
Gian nhà chính là nơi thờ tự được bài trí công phu với hoành phi, câu đối, các họa tiết, hoa văn rồng, phụng chạm trổ tinh xảo, thể hiện tín ngưỡng trong văn hóa tâm linh của người Việt xưa.
Tuy nhiên, cũng giống như nhiều điểm đến tiềm năng khác, Lý Sơn không nằm ngoài làn sóng bê-tông hóa để bắt kịp tốc độ phát triển hiện đại và nhu cầu ngày càng cao của khách du lịch. Những công trình hạ tầng, đường sá, khách sạn, homestay mọc lên đồng nghĩa với diện tích đất tự nhiên và không gian xanh sẽ bị thu hẹp lại.
Nhưng so với đảo Lớn – hòn đảo trung tâm của Lý Sơn, đảo Bé vẫn được gìn giữ gần như nguyên trạng với thảm thực vật phong phú cùng những rạn san hô dày đặc, rực rỡ sắc màu. Đây cũng chính là nơi khiến bạn “mãn nhãn” và muốn lưu lại lâu nhất khi đến Lý Sơn.
Khung cảnh huyền ảo của biển đảo Lý Sơn trong ánh hoàng hôn. Ảnh: Shutterstock
Đảo Bé là một hòn đảo nhỏ đúng như tên gọi bởi có diện tích chưa tới 1km vuông và hoàn toàn biệt lập với những quần thể trầm tích xếp thành hình vòng cung hướng biển, tạo thành những bãi tắm tuyệt đẹp ẩn mình bên dưới các khối đá.
Từ đảo Lớn, du khách chỉ mất khoảng 15 phút đi ca-nô để đến được hòn đảo thiên đường này. Tại đây, du khách sẽ được hòa mình vào làn nước xanh trong vắt, lặn ngắm san hô ven biển, lặn khám phá vòm đá dung nham núi lửa, chèo thuyền thúng hay câu cá, câu mực ban đêm…
Những chiếc thuyền thúng đầy màu sắc điểm tô cho nét đẹp thiên nhiên bình dị của biển Lý Sơn. Ảnh: Shutterstock
Nếu như trước đây, du khách chỉ được ra đảo Bé và trở về đảo Lớn ngay trong ngày thì hiện nay, khách tham quan có thể lưu lại qua đêm trong những căn lều bên bờ biển hoặc trong những căn nhà sàn, homestay bằng gỗ xinh xắn dưới tán dừa rợp bóng.
Trekking đón bình minh, đi thăm làng bích họa hay chỉ đơn giản dạo bước trên những con đường nhỏ vắng lặng khi chiều xuống, quây quần thưởng thức vài món hải sản và rau sạch do chủ nhà đích thân chế biến… là những trải nghiệm đơn sơ, bình dị mà du khách sẽ được tận hưởng trên đảo.
Không chỉ được thiên nhiên ban tặng những quần thể thắng cảnh tuyệt tác, Lý Sơn còn được biết đến là “vương quốc tỏi” bởi tỏi ở đây có hương vị rất riêng với kích cỡ nhỏ hơn các loại tỏi thông thường, đặc biệt là tỏi duy nhất một tép hay còn gọi là tỏi “cô đơn”.
Đặc sản tỏi Lý Sơn. Ảnh: Shutterstock
Tỏi Lý Sơn thường được trồng vào tháng 8 (Âm lịch) và thu hoạch vào tháng 2 (Âm lịch) hàng năm. Khoảng thời gian còn lại trong năm, đất sẽ được sử dụng luân phiên để trồng các loại hoa màu khác như đậu phộng, bắp, hành và dưa... phục vụ nhu cầu hàng ngày của người dân trên đảo.
Nhờ được trồng từ loại đất lấy ở chân núi lửa trộn với cát biển trắng mịn bao bọc quanh hòn đảo, tỏi Lý Sơn chứa nhiều tinh dầu và dưỡng chất nên có vị thơm, cay nồng nhưng không gắt, và dậy mùi quyến rũ khi chế biến. Đây là lý do mỗi khi đến thăm đảo, du khách thường không quên mang về món đặc sản nổi tiếng này cùng với vài sản vật tươi ngon khác.
Độc giả Ly Lê đã chia sẻ hành trình 4 ngày chinh phục Sơn Đoòng với nhiều thử thách của cô.
