TP.HCM: Cá cảnh thành ngành xuất khẩu 100 triệu USD, chính sách lãi suất 100% tạo đòn bẩy

Để hiện thực hóa mục tiêu xuất khẩu cá cảnh đạt 100 triệu USD vào năm 2030, TP.HCM đang biến khu vực Bình Chánh cũ thành vùng sản xuất chủ lực. Với việc áp dụng chính sách hỗ trợ lãi suất 100% cho công nghệ cao và khuyến khích sử dụng chế phẩm vi sinh, thành phố tạo động lực mạnh mẽ để nhân rộng các mô hình đạt doanh thu hàng tỷ đồng.

Hiệu quả từ sự chuyển đổi tư duy

Trong bối cảnh đất nông nghiệp đô thị bị thu hẹp, mô hình nuôi cá kiểng tại Bình Chánh đang chứng minh hiệu quả kinh tế vượt trội và khả năng cạnh tranh cao. Câu chuyện của bà Nguyễn Thị Hồng Nga tại xã Tân Nhựt là điển hình cho sự chuyển đổi thành công từ lao động phổ thông sang làm chủ mô hình nông nghiệp công nghệ.

Nhờ sự kiên trì và ứng dụng kỹ thuật nuôi trồng, gia đình bà đã đạt thu nhập ổn định từ 40 đến 50 triệu đồng mỗi tháng, chuyển từ nhà tranh tre sang nhà kiên cố. Trên bình diện rộng hơn, một số hộ nuôi cá cảnh có diện tích trên 3ha đã đạt doanh thu hơn 1 tỷ đồng mỗi năm, cho thấy tiềm năng khổng lồ của ngành này.

Hiện tại, do sức khỏe cá nhân, vợ chồng bà Nga đã giảm quy mô sản xuất, chỉ còn duy trì khoảng 100 ô nuôi với các loại cá chủ lực như hồng kim và bảy màu. Dù giảm quy mô, trại cá vẫn tạo công ăn việc làm ổn định cho 5 đến 7 lao động địa phương, với mức lương dao động từ 350.000 đến 500.000 đồng mỗi ngày, cho thấy tính ổn định cao trong việc tạo sinh kế bền vững ở khu vực nông thôn.

Quy hoạch vùng chuyên canh và đa dạng phương thức nuôi

Không chỉ dừng lại ở các hộ lẻ tẻ, TP.HCM đang triển khai kế hoạch bài bản để bảo tồn và phát triển làng nghề cá kiểng, trọng tâm tại xã Bình Lợi (huyện Bình Chánh). Địa phương này hiện có tổng diện tích nuôi cá cảnh khoảng 60ha, trong đó riêng diện tích nuôi cá Koi, chép Nam Dương và chép Nhật đã đạt khoảng 20ha.

Với lợi thế nguồn nước dồi dào và kinh nghiệm lâu năm, Bình Lợi đang từng bước trở thành trung tâm sản xuất cá cảnh quy mô lớn, thu hút đông đảo nông dân tham gia mô hình kinh tế nông nghiệp đô thị hiệu quả này.

Để thích ứng với điều kiện thực tế, người dân tại khu vực Bình Chánh áp dụng linh hoạt ba phương thức nuôi chính. Các hộ có diện tích nhỏ thường chọn nuôi trong hồ xi măng hoặc bạt nhựa để tiết kiệm chi phí đầu tư và dễ quản lý vệ sinh.

Đối với các dòng cá nhỏ, cá giống hoặc cá giá trị cao, người dân sử dụng hồ kính để dễ dàng kiểm soát sức khỏe và chất lượng nước. Trong khi đó, phương thức nuôi ao đất được áp dụng cho những hộ có diện tích rộng, chuyên nuôi các loại cá kích thước lớn như cá Koi, mang lại giá trị thẩm mỹ và kinh tế cao.

Hỗ trợ kỹ thuật, hướng tới xuất khẩu 12 triệu USD

Nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cho ngành hàng chủ lực này, Trung tâm Khuyến nông TP.HCM đã triển khai kế hoạch tổ chức 17 lớp tập huấn chuyển giao kỹ thuật trong giai đoạn 2022 – 2025. Các khóa học tập trung hướng dẫn nông dân kỹ thuật nhân giống, kiểm soát chất lượng nước và phòng trị bệnh, giúp người dân chuyển từ kinh nghiệm truyền thống sang quy trình khoa học, đảm bảo năng suất và chất lượng sản phẩm đạt chuẩn quốc tế.

Nhờ những giải pháp đồng bộ này, cá cảnh đã trở thành sản phẩm nông nghiệp chủ lực của thành phố với sản lượng hơn 110 triệu con mỗi năm, trong đó 80% phục vụ xuất khẩu. Hiện nay, cá cảnh TP.HCM đã có mặt tại 50 quốc gia, với thị trường Châu Âu chiếm 60% tổng kim ngạch, bên cạnh các khu vực Châu Á, Châu Mỹ và Trung Đông. Doanh thu xuất khẩu năm 2024 ước đạt hơn 300 tỷ đồng (tương đương 12 triệu USD), khẳng định vị thế vững chắc của ngành cá cảnh trong cơ cấu kinh tế nông nghiệp đô thị TP.HCM.